Gabriel García Márquez là một nhà văn người Colombia, ông được xem là một trong những nhà văn xuất sắc nhất thế kỷ XX với những tác phẩm như Trăm năm cô đơn, Tình yêu thời thổ tả hay Ngài đại tá chờ thư.
Gabriel sáng tác chủ yếu dựa trên bối cảnh Mỹ Latinh nhưng tiếng nói mà ông đem lại qua mỗi tác phẩm lại mang tính thời đại và được đón nhận bởi độc giả trên toàn thế giới. Bởi vậy, nhà văn cùng những sáng tác của mình vẫn luôn không ngừng lan tỏa tầm ảnh hưởng trong suốt nhiều thập kỉ qua.
Vài nét về tiểu sử của nhà văn Gabriel García Márquez
Gabriel García Márquez sinh năm 1928, tại một thị trấn bên bờ biển Caribe, thuộc miền Bắc Colombia. Nhà văn lớn lên trong một đại gia đình gồm mười hai người con mà ông là con trai cả.
Đến năm 1947, Gabriel tới Bogota, thủ đô của Colombia để theo học tại Đại học quốc gia Colombia. Ông bắt đầu bắt đầu nghiệp văn bằng việc tham gia viết báo cho tờ El Espectador cũng như sáng tác truyện ngắn.
Khi học đại học được một thời gian, nhà văn quyết định bỏ ngang rồi chuyển về Barranquilla sống, đó là lúc ông thực sự dấn thân vào nghề báo và con đường văn chương của mình.
Gabriel cũng tham gia vào “Nhóm Barranquilla“, gồm các nhà báo, tiểu thuyết gia đương thời. Nhờ đó, nhà văn được tiếp xúc với nhiều tác giả nổi tiếng, những người mà các tác phẩm của họ gây được ảnh hưởng sâu sắc tới quan điểm nghệ thuật của ông như Franz Kafka, James Joyce và Ernest Hemingway.
Sau đó nhiều năm, cuối cùng Gabriel García Márquez quay lại châu Mỹ với thôi thúc làm sống lại những cảm hứng viết lách, thổi ngọn lửa vào “những điều huyền thoại đang bị nguội lạnh” trong tâm trí mình.
Khi đó, Mỹ Latinh đang trong thời kì của những xung đột chính trị kéo dài, các cuộc bạo loạn xảy ra liên miên đi cùng với đói nghèo và bệnh tật. Cũng bởi vậy, con đường nghệ thuật của nhà văn luôn gắn liền với xã hội nhiều biến động, thăng trầm.
Các sự kiện lịch sử và những cuộc xoay vần chính trị là phông nền cho rất nhiều cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của Gabriel.
Cuối cùng, văn chương chính là nghề mộc. Chúng ta đang làm việc với hiện thực, một vật liệu cứng rắn như gỗ.
– Gabriel García Márquez
Ông cũng từng được chính phủ Pháp tặng huân chương Bắc đẩu bội tinh, ngoài ra Viện Hàn lâm Thụy Điển đã vinh danh Gabriel García Márquez bằng Giải thưởng Nobel Văn học danh giá vào năm 1982.
Mỗi tác phẩm của ông được cả giới phê bình và độc giả đón nhận như một sự kiện quan trọng của thế giới.
– Viện Hàn lâm Thụy Điển
Nhà văn qua đời ở tuổi tám mươi bảy tại nhà riêng của mình ở Mexico và sự ra đi của ông là một mất mát rất lớn đối với nền văn chương nhân loại.
Tôi xin dành mọi ý nghĩ của mình tới gia đình, bạn bè ông, những người tôi hy vọng sớm khuây khỏa trước sự thật rằng những tác phẩm của Gabo sẽ sống mãi với mọi thế hệ.
– Barack Obama
Không chỉ là một nhà văn vĩ đại, Gabriel còn là một nhà báo kiệt xuất với nhãn quan phi thường, người đã để lại cho thế giới những di sản nghệ thuật vô giá.
Người tiên phong cho trường phái hiện thực huyền ảo
Bối cảnh lịch sử đầy rối ren tại Mỹ Latinh lúc bấy giờ cùng thời thơ ấu vừa êm dịu vừa mang nhiều uẩn khúc đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận trong những sáng tác của Gabriel.
Cũng như nhiều trí thức cùng thời, nhà văn nhận thấy sứ mệnh cao quý của mình là đưa cuộc sống đầy thăng trầm, gian khó vào văn chương, nghệ thuật.
Trong những tác phẩm của ông, vùng đất Mỹ Latinh được khắc họa với tất cả tình yêu, đam mê và cả những nỗi đau, bi thương đày đọa.
Bằng lối viết độc đáo và trí tưởng tượng tuyệt vời của mình, Gabriel đã thành công trong việc đưa độc giả vào một thế giới không có thực, dẫn dắt ta đến với một xã hội mà ranh giới giữa thật và ảo trở nên mờ nhòe hơn bao giờ hết.
Rất nhiều năm sau này, trước đội hành hình, đại tá Aureliano Buendia đã nhớ lại buổi chiều xa xưa ấy, cái buổi chiều cha chàng dẫn chàng đi xem nước đá. Thời ấy Macondo là một làng gồm vài chục nóc nhà tranh vách đất dựng bên bờ con sông nước trong như pha lê, ào ào chảy qua những tảng đá nhẵn thín, trắng bong, to như những quả trứng thời tiền sử. Thế giới lúc ấy còn ở buổi hồng hoang, chưa có tên gọi các đồ vật và để gọi chúng cần phải dùng ngón tay chỉ đích vào từng cái một.
– Trăm năm cô đơn
Gabriel García Marquez chính là bậc thầy của dòng văn học hiện thực huyền ảo với một phong cách văn chương đầy biến hóa, linh hoạt. Ở đó, ta thấy được sự giao hòa của những điều chỉ có trong trí tưởng và hiện thực tàn nhẫn, khốc liệt.
Tiểu thuyết và truyện ngắn của Gabriel đã phô bày nỗi oán hận, bất mãn chất chứa suốt nhiều năm của thế hệ người dân bằng những hình ảnh biểu tượng rất đỗi kì dị và mơ hồ.
Những bông hoa trôi tuột khỏi bầu trời, tên bạo chúa sống hàng ngàn năm hay các bộ tộc người sống ở thuở hồng hoang là những sự vật, sự kiện thường xuất hiện trong các sáng tác của ông.
Thế nhưng, những bối cảnh trong các tiểu thuyết tưởng như rất đỗi xa vời và lạ lẫm ấy rốt cuộc chỉ là hình ảnh phản chiếu méo mó của thực tại, được lồng ghép vào trong đó những triết lí nhân sinh của nhà văn.
Gabriel Garcia Márquez đã dày công nhào nặn hiện thực, khắc họa nó thật sâu sắc trong mỗi tác phẩm của mình, nhà văn khiến cho thế giới nghệ thuật mà ông xây dựng trở nên vừa sống động vừa tạo được sự đồng cảm nơi độc giả.
Đó không chỉ là tiếng nói độc đáo của một nhà văn say sưa với những thiên truyện nhiều ảo mộng mà còn là sự lột tả xã hội đương thời của một trí thức với nhãn quan xuất chúng về con người và thời đại.
Tôi có ấn tượng rằng khi trao giải cho tôi, họ đã xét trên nền văn chương của tiểu lục địa và trao cho tôi như một cách để trao cho cả nền văn học ấy
– Gabriel García Márquez
Gabriel luôn gắn cuộc đời cũng như các sáng tác của mình với mảnh đất Mỹ Latinh, quê hương nhà văn. Bởi lẽ đó, ông cho rằng mình là một đại diện của nền văn học xứ sở, người có nhiệm vụ khơi gợi những huyền thoại Nam Mỹ bằng phong cách văn chương mang đậm dấu ấn hiện thực huyền ảo.
Nhà văn Gabriel García Márquez cùng những triết lý nhân sinh sâu sắc
Qua những tác phẩm văn học xuất sắc của mình như Trăm năm cô đơn, Tình yêu thời thổ tả hay Ngài đại tá chờ thư, Gabriel đã truyền tải tới độc giả những thông điệp nhân văn không thể bỏ lỡ.
Nhà văn đề cập đến vấn đề truyền thống bị xói mòn, con người dần quên đi nguồn cội ở nhiều sáng tác của mình.
Chỉ trong chốc lát, người Di-gan làm cho làng thay đổi. Những người dân Macônđô bỗng chốc cũng bị lạc đường ở ngay chính quê hương mình…
– Trăm năm cô đơn
Một dân tộc sẽ luôn đứng trước mối nguy diệt vong nếu mỗi thành phần của dân tộc ấy quên đi giá trị của chính bản thân và của cha ông để lại.
Một trăm năm tuy dài nhưng cũng chẳng hề vô hạn và nếu ta không biết trân trọng thời gian cùng những di sản đẹp đẽ thì một ngày kia, tất cả sẽ tan biến rồi đi vào quên lãng.
Nỗi cô đơn vạn kiếp trong cuốn sách nổi tiếng Trăm năm cô đơn chính là hệ quả của sự buông thả, của việc mất dần bản chất tốt đẹp trong mỗi con người cũng như thiếu đi một trái tim biết yêu thương, san sẻ.
Con người không đủ bản lĩnh để thể tránh khỏi những cám dỗ lại càng không có đủ tình yêu thương để san sẻ, tha thứ lẫn nhau chính là tai họa đang ngấm ngầm hủy hoại thế giới văn minh.
Tiếng khóc lâu đời nhất trong lịch sử loài người là tiếng khóc của tình yêu.
– Trăm năm cô đơn
Chính vì vậy, Gabriel muốn gửi gắm một thông điệp nhân văn sâu sắc tới những độc giả của mình, rằng con người sẽ không thể tiến hóa được nếu thiếu đi ý chí và sự cảm thương.
Tình yêu sẽ cứu rỗi con người trước những vực sâu của số phận và một trái tim được nuôi dưỡng chính là kim chỉ nam tốt nhất trên hành trình cuộc đời mỗi người.
Đó chính là triết lí mà ngòi bút của nhà văn hướng tới, dưới lớp vỏ của thế giới tưởng tượng đầy hỗn loạn và bi kịch trong những sáng tác của mình.
Gabriel García Márquez và kiệt tác Trăm năm cô đơn
Một trong những kiệt tác kinh điển nhất trong sự nghiệp văn chương của nhà văn chính là thiên tiểu thuyết Trăm năm cô đơn, tác phẩm đã khiến tên tuổi của Gabriel García Márquez trở nên vĩ đại.
Tiểu thuyết đã được dịch ra ba mươi bảy thứ tiếng và bán được hơn ba mươi triệu bản trên toàn cầu, giới phê bình không ngớt lời ca ngợi Gabriel bởi sự sáng tạo trong cách vận hành cốt truyện song hành với những triết lí nhân sinh sâu sắc.
Không chỉ vậy, Trăm năm cô đơn còn tiếp cận đến với mọi tầng lớp trong xã hội, đủ để thấy sự gần gũi cũng như tầm ảnh hưởng lớn lao của cuốn sách.
Ở Mỹ Latinh, ai ai cũng đọc tác phẩm này, từ các giáo sư cho đến dân lao động và cả gái điếm
– The Sydney Morning Herald
Để có được thành công vang dội như vậy, quá trình sáng tác Trăm năm cô đơn của Gabriel cũng không hề dễ dàng, tiểu thuyết được khởi thảo vào năm 1965 dù trước đó nhà văn không hề viết bất kì cuốn sách nào.
Cuốn tiểu thuyết được xuất bản vào năm 1967, lúc ông vừa tròn 40 tuổi và ngay lập tức tạo được tiếng vang trên văn đàn. Khi đề cập về thiên tiểu thuyết, nhà văn nói tất cả chất liệu sáng tác trong cuốn sách được lấy từ những ký ức tuổi thơ sống với ông bà.
Đại tá Buendia, nhân vật chính trong Trăm năm cô đơn được lấy cảm hứng từ chính người ông là một đại tá quân đội về hưu của tác giả và ngôi làng huyền thoại Macondo trong cuốn sách có nhiều điểm giống miền quê Aracataca của Gabriel.
Trong thời gian sáng tác, nhà văn khánh kiệt đến mức phải trang trải cuộc sống bằng những khoản vay mượn từ bạn bè và vợ chồng ông phải đem cầm cố tất cả những tài sản có trong gia đình. Vì lẽ đó, Trăm năm cô đơn chính là sự chắt chiu những tinh hoa nghệ thuật, sáng tạo của Gabriel, khiến mỗi câu chữ trong tác phẩm đều vô cùng sắc sảo, ý nghĩa.
Trăm năm cô đơn là cuốn tiểu thuyết vĩ đại bởi sức ảnh hưởng to lớn và những giá trị nhân văn vượt ra khỏi quy luật băng hoại của thời gian. Tác phẩm không chỉ nổi tiếng trên toàn thế giới, đem lại cho Gabriel danh tiếng mà nó còn là bước đệm cho cả nền văn học Mỹ Latinh, một lá cờ tiên phong của chủ nghĩa văn học hiện thực kì ảo.
Vượt lên khỏi dòng chảy của thời đại, không chỉ Trăm năm cô đơn mà những tác phẩm xuất sắc khác của nhà văn vẫn mãi được biết đến như một sản phẩm tinh thần vô giá của nhân loại nơi ở đó luôn bao hàm những thông điệp về lẽ sống bất hủ.
Tên tuổi và tầm ảnh hưởng của Gabriel Garcia Marquez cũng vì thế mà luôn sống mãi trong lòng những người yêu văn chương và khát khao tìm thấy những giá trị đích thực của cuộc đời.
Tuệ Anh
