James McAvoy là nam diễn viên người Anh gốc Scotland, anh nổi tiếng trên cả lĩnh vực phim truyền hình, điện ảnh lẫn sân khấu. James được biết đến với khả năng hóa thân đa dạng qua nhiều vai diễn và là người hiếm hoi khi không sở hữu một phong cách diễn xuất cố định nào.
James khởi nghiệp khá sớm vào năm 1995 lúc chỉ mới mười sáu tuổi nhưng mãi đến năm 2011, anh mới gặt hái được thành công cho mình. Khi đó, James vào vai nam chính trong bộ phim X-men: First Class đã đem tên tuổi anh vang xa khắp thế giới.
Thời thơ ấu không mấy êm đềm của James McAvoy
James McAvoy sinh năm 1979 tại Port Glasgow, thành phố nổi tiếng nhất của Scotland. Mặc dù sống ở khu vực phát triển nhưng điều kiện gia đình anh khá kém khi mẹ anh, Elizabeth chỉ là một nữ y tá chăm sóc bệnh nhân tâm thần và cha là James McAvoy Sr, một người làm thợ nề.
Cuộc sống êm đềm của James chỉ vỏn vẹn trong những năm đầu đời rồi rẽ sang một giai đoạn khó khăn hơn. Khi lên bảy, cha mẹ anh ly dị và bốn năm sau, James theo mẹ chuyển đến sống cùng ông bà ngoại tại ngoại ô Glasgow.
Từ lúc gia đình ly tán, James cũng không gặp lại cha sau biến cố đó, đồng thời không nhận được hỗ trợ tài chính nào để đi học. Suốt những năm tháng theo đuổi con đường học vấn, James McAvoy đã phải làm thêm tại một lò bánh để kiếm tiền đóng học phí.
James cũng rất ít khi gặp được mẹ vì cuộc sống của họ luôn bận rộn nhưng anh vẫn rất yêu quý bà. Tình cảm đó được anh thể hiện qua những sự kiện quan trọng trong đời mình bằng những lời cảm ơn không ngừng dành cho mẹ.
Bước ngoặt bất ngờ đưa James McAvoy đến với ánh hào quang
James McAvoy tốt nghiệp Trường trung học St. Thomas Aquinas ở Jordanhill, Glasgow, một trường dòng của đạo Công giáo và đã dự định sẽ trở thành cha xứ. Trả lời trong một bài phỏng vấn vào năm 2006, anh nói rằng:
“Thuở đó tôi nghĩ việc trở thành một linh mục sẽ rất vui vì tôi có thể đi truyền đạo và khám phá thế giới, đi qua những vùng đất mà tôi mong ước.”
Thế nhưng James đã thay đổi quyết định này vào phút cuối và rẽ ngang theo sự nghiệp diễn xuất, anh thấy may mắn khi thừa nhận điều ấy trong một lần đóng cảnh hôn nữ minh tinh Angelina Jolie. James vừa cười vừa chia sẻ:
“Bạn phải chấp nhận từ bỏ niềm hạnh phúc lứa đôi này nếu chọn trở thành cha xứ.”
Cơ duyên đến với sự nghiệp diễn xuất của James McAvoy xuất phát từ những cuộc gặp gỡ đạo diễn David Hayman trong quá trình tham gia đóng phim The Near Room. David đã truyền cảm hứng cho James khi anh ra mắt công chúng lần đầu vào năm 1995.
James thừa nhận rằng mình không thật sự hứng thú lắm với nghề diễn viên nhưng từ sau lần góp mặt trong bộ phim, anh dần có cảm hứng học diễn xuất vì đã sớm nảy sinh tình cảm với bạn diễn Alana Brady.
Trái với định hướng ban đầu là nộp đơn vào trường Hải quân Hoàng gia, cuối cùng James McAvoy lại chọn theo học tại viện Âm nhạc và Kịch Hoàng gia Scotland sau khi chấp nhận lời mời của trường này bởi nguồn động viên tinh thần to lớn đến từ Alana Brady.
Sự nghiệp khởi sắc từ những năm đầu tiên
Sau khi tốt nghiệp viện Âm nhạc và Kịch Hoàng gia vào năm 2000, James cũng rời khỏi rạp hát Pace Youth, nơi mà anh đã đóng phim thực tập suốt khoảng thời gian còn là sinh viên. Sau đó, anh chuyển tới London sinh sống và làm việc nhằm tìm kiếm cho mình những cơ hội mới.
Khoảng nửa đầu năm 2000, James McAvoy xuất hiện với tư cách khách mời trong các chương trình truyền hình và bắt đầu đóng phim. Năm 2001, màn trình diễn của James trong vai một người đồng tính cho vở kịch Out in the Open đã gây ấn tượng với đạo diễn Joe Wright.
Với sự yêu mến của mình, Wright đã nhiều lần mời James về đóng phim nhưng bị anh liên tục từ chối. Mãi đến sáu năm sau, cả hai mới có cơ hội hợp tác trong bộ phim Atonement, đã mang về cho họ nhiều đề cử và giải thưởng lớn.
Cũng vào năm 2001, vai diễn có tính đột phá và ghi được dấu ấn của James trong lòng khán giả Mỹ lúc bấy giờ là nhân vật James W. Miler trong loạt phim truyền hình nhiều tập Band of Brother, do Steven Spielberg và Tom Hanks đồng sản xuất, được phát sóng trên HBO.
Sở hữu một ngoại hình điển trai và lối diễn xuất tự nhiên, người lính W. Miler đã làm thu hút vô số khán giả nữ. Theo đánh giá trên IMDB, James McAvoy nhận được rất nhiều lời khen về đôi mắt xanh hớp hồn cùng tính cách mạnh mẽ của mình.
Trong năm 2002 và 2003, từng vai diễn của James tiếp tục đón nhận nhiều sự chú ý từ khán giả lẫn giới chuyên môn. Anh đã tham gia vào While Teeth (2002), State of Play (2003) và loạt phim Children of Dune (2003), đây cũng là vai diễn quốc tế đầu tiên của James.
Năm 2004, James đảm nhận vai Steve McBride trong chuỗi phim Shameless trên kênh Channel 14 và với vai này, anh được đề cử giải British Comedy Award cho Best TV Newcomer. Anh cũng xuất hiện trong tác phẩm Wimbledon vào vai người em Carl Colt, đóng cùng với Kristen Dunst.
Cùng năm, anh hóa thân vào một trong hai nhân vật chính của bộ phim Inside I’m Dancing, Rory là một thanh niên bị mắc bệnh teo cơ Duchenne. Anh thành công trong việc thể hiện ánh mắt buồn bã của một người khuyết tật và lột tả nội tâm phức tạp sâu bên trong Rory.
Tiếp đó, vào năm 2005, anh xuất hiện cùng lúc trong ba tác phẩm với màu sắc khác nhau, tiêu biểu có thể kể đến một bộ phim từng trình chiếu ở Việt Nam là Biên niên sử Narnia. Bộ phim đã trở thành một phần tuổi thơ của rất nhiều khán giả Việt thời bấy giờ.
Tên tuổi của James McAvoy được nâng lên tầm cao mới sau khi tác phẩm thần thoại này ra mắt khán giả. Biên niên sử Narnia thu được gần chín triệu bảng Anh sau tuần đầu công chiếu và nhận về tổng doanh thu 463 triệu bảng trên toàn thế giới.
Sức hút của phim là bàn đạp cho James trong việc phát triển hơn nữa con đường diễn xuất của mình. Năm 2006, anh có bước ngoặt lớn về sự nghiệp khi thủ vai chính là bác sĩ Garrigan trong bộ phim truyền hình The Last King of Scotland, mang về cho anh một số đề cử và giải thưởng lớn.
Khác hẳn với vai diễn yêu tinh tốt bụng Tammus trong bộ phim Biên niên sử Narnia, bác sĩ Garrigan của The Last King of Scotland khiến người xem hoàn toàn bị ám ảnh bởi những hành động tàn bạo và ánh mắt độc ác.
Sự cố gắng của James McAvoy đã nhận được sự đền đáp xứng đáng khi anh được Giải BAFTA Scotland Award cho Nam diễn viên xuất sắc nhất. Bên cạnh giải thưởng lớn, James còn nhận thêm bốn đề cử cho hạng mục diễn viên chính xuất sắc nhất.
Không những thế, bộ phim còn mang về ba giải thưởng tiêu biểu khác, có thể kể đến như Outstanding British Film of the Year và người ta luôn dành những nhận xét có cánh cho James khi nhắc về những giải này.
Đến 2007, anh xuất hiện cùng lúc trong hai bộ phim được giới phê bình đánh giá cao. Đầu tiên là Becoming Jane, một bộ phim tình cảm lãng mạn có cốt truyện xuất phát từ cuộc đời thực của Jane Austen, nữ văn sĩ nổi tiếng người Anh.
Vai diễn thứ hai của anh là trong Atonement, bộ phim được xem là ấn tượng nhất của James, kịch bản được chắp bút bởi đạo diễn Joe Wright phỏng theo cuốn tiểu thuyết cùng tên đã đoạt giải của Ian McEwan. Atonement đã mang về cho đoàn làm phim và James nhiều giải thưởng đáng kể.
Atonement kể về chuyện tình éo le của Cecilia (Keira Knightley thủ vai) và Robbie (James McAvoy thủ vai), hai kẻ yêu nhau nhưng lại bị chia cắt bởi cô em gái của Cecilia, vì ghen tuông mà đã buộc tội Robbie cưỡng hiếp mình. Khi lần đầu đọc kịch bản, James đã chia sẻ rằng:
“Nếu tôi không là một phần của bộ phim, tôi nghĩ bản thân mình không đủ dũng cảm để đọc hết toàn bộ cuốn sách nguyên bản vì chuyện tình của hai người quả là buồn và tàn khốc. Đây là một vai diễn tuyệt vời và tôi thực lòng muốn nó.”
James McAvoy gọi bộ phim này là một “nỗi buồn phi thường” và anh đã có khoảng thời gian tuyệt vời cùng Antonement. James cũng mong muốn những khán giả của mình sau khi xem phim xong, họ sẽ cảm nhận giống như anh.
Atonement lần đầu được công chiếu tại Đại hội liên hoan phim quốc tế Toronto năm 2007, nơi mà nó được xem là một trong những bộ phim được hoan nghênh nhất.
Antonement cũng mang về cho James giải Epire Award cho Diễn viên xuất sắc nhất, London Film Award cho Diễn viên của năm, đề cử giải Quả cầu vàng và ba đề cử khác.
Vươn tầm ra thế giới và trở thành ngôi sao điện ảnh Quốc Tế
Tiếp nối chuỗi thành công, năm 2008, bộ ba James McAvoy, Angelina Jolie và Morgan Freeman đã tạo nên một sức công phá khủng khiếp tại các phòng vé bằng bom tấn hành động Wanted.
Bộ phim nhận được vô số lời khen của giới báo chí cùng một doanh thu ấn tượng. Phim đạt tổng doanh thu là 341 triệu đô, một con số cao gấp ba lần so với kinh phí đầu tư là 75 triệu đô.
Khi thử vai cho bộ phim, ban đầu James bị từ chối vì nhà sản xuất muốn dàn diễn viên chính phải là những ngôi sao Hollywood nổi tiếng. Thế nhưng sau cùng, anh vẫn được chọn vì họ nghĩ lại và muốn một ai đó có vẻ ngoài “phong trần, ham chơi”.
Vai diễn Wesley Gibson trong Wanted như một cơ may hiếm có dành cho James, để anh có thể trau dồi thêm kinh nghiệm và thử sức ở một thể loại mà trước đây anh chưa từng tham gia.
Năm 2009, bênh cạnh hoạt động diễn xuất, anh còn thể hiện tài năng đa dạng của mình trên nhiều lĩnh vực, như vai trò là diễn viên lồng tiếng cho phim Gnomeo và Juliet. Đây là bộ phim hoạt hình được William Shakespeare viết kịch bản dựa trên tác phẩm nổi tiếng Romeo và Juliet.
Năm 2010, James McAvoy tham gia vào một số dự án điện ảnh như lồng tiếng cho phim Angelina Ballerina, đảm nhận các vai diễn trong The Next Step (2009), The Last Station (2009) và The Conspirator (2010).
Trong đó có The Last Station là anh đóng chung với Anne-Marie Duff, vợ của anh tại thời điểm bấy giờ. Đây cũng là tác phẩm điện ảnh đầu tiên James và Anne đóng chung với nhau kể từ khi thành đôi vào năm 2006.
Giai đoạn đầu năm 2010, mặc dù là một cái tên có tiếng trong giới điện ảnh nhưng James McAvoy lại ít được khán giả chú ý. Điều này khá dễ hiểu vì James là người thích cuộc sống giản dị, anh không thường tham gia vào những bữa tiệc xa hoa hay các buổi mít-tinh lớn.
Đến giữa năm 2010, bước ngoặt mới mở ra với James và đưa tên tuổi anh vươn tầm thế giới khi được chọn vào vai chính trong phim X-men: First Class. Anh đảm nhận vai giáo sư X, người lãnh đạo và sáng lập ra X-men, vai diễn này giúp James nhận được rất nhiều lời khen ngợi.
Cùng với Michael Fassbender, Jennifer Lawrence và Nicholas Hoult, James McAvoy đã tạo ra một kỷ nguyên dị nhân bước ra từ truyện tranh Marvel. X-men hiện đã có mười ba phần phim khác nhau và đem về doanh thu hơn bảy tỷ đô.
James không đọc truyện khi còn nhỏ nhưng anh là một người hâm mộ lớn của chuỗi phim hoạt hình X-men, đó chính là lý do vì sao anh có thể hóa thân vào Pro.X phiên bản trẻ thành công như vậy.
Sau khi phát hành tại Vương quốc Anh vào đầu tháng sáu, X-men: First Class đã đứng đầu phòng vé với doanh thu khoảng năm triệu bảng, chỉ sau tuần đầu tiên công chiếu. Bên cạnh đó, phim nhận về nhiều thành tích nổi bật khi gặt hái 21 giải thưởng và 34 đề cử lớn nhỏ khác nhau.
James McAvoy tiếp tục vào tham gia vào các phần tiếp theo của X-Men như X-men: Days of Future Past (2014), X-Men: Apocalypse (2016) và Dark Phoenix(2019). Đặc biệt, X-men: Days of Future thu về khoảng 750 triệu đô toàn thế giới, một con số kỷ lục lúc bấy giờ.
Năm 2012, James giành được một giải Diễn viên xuất sắc nhất tại BAFTA cho vai diễn Bruce Robertson trong phim Filth, một bộ phim được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết cùng tên. Được biết, để có được thành công cho bộ phim, anh đã gặp rất nhiều khó khăn và thương tích.
Năm 2016, James McAvoy lại một lần nữa gây ấn tượng với khán giả toàn thế giới khi vào vai Kevin Wendell Crumb, một người bị mắc chứng đa nhân cách trong phim Split, anh đã phải diễn cùng lúc 24 nhân cách trong cùng một hình hài.
Khán giả cực kỳ ấn tượng bởi cách James luân chuyển liên tục giữa các nhân cách trong Kevin và đây cũng là vai diễn được đánh giá hay nhất trong sự nghiệp của anh. James không hề bị trùng lặp một màu diễn nào và Split giúp anh chứng minh khả năng diễn xuất đỉnh cao của mình.
Không chỉ có chuỗi phim Split công phá toàn thế giới mà James còn tham gia vào phần hai của bộ phim It 2: Gã Hề Ma Quái (2019) với nhân vật Bill Denbrough phiên bản người lớn.
It 2: Gã Hề Ma Quái đã gặt hái năm giải thưởng và mười chín đề cử lớn nhỏ khác nhau, tổng doanh thu phòng vé đạt gần 500 triệu đô trên toàn thế giới.
McAvoy chưa bao giờ khiến khán giả ngưng ngạc nhiên với tạo hình của mình, nhiều nhận xét rằng, James như hoàn toàn bước vào tâm trí nhân vật anh thủ vai, khiến khán giả như quên đi đang xem bộ phim mà là đang chiêm ngưỡng một con người thật, một cuộc đời thật.
Cách sống bình dị và sự khiêm tốn đáng mến của James McAvoy
Mặc dù đang là ngôi sao nổi danh, James McAvoy lại sống thiên về tinh thần, tình cảm, không lấy vật chất làm trọng. Anh vẫn chọn di chuyển bằng chiếc xe Nissan Micra có giá chưa đến 1000 bảng ngay khi sự nghiệp thăng hoa. James từng tâm sự rằng:
“Tôi vẫn là tôi như trước khi nổi tiếng, làm mọi việc mà mọi người không để ý. Tôi thích có một bữa ăn yên tĩnh và thoải mái với bạn bè hơn là vụng về tham gia một đại tiệc nơi mọi người đều biết rõ về bạn.”
Khác với đại đa số các ngôi sao khác, James thích gia đình và thích làm những việc nhỏ nhất trong nhà như rửa bát, nấu nướng. Anh không xem đó là việc của riêng phụ nữ, chia sẻ với báo chí, anh nói:
“Mỗi khi ở nhà và không phải làm việc, tôi thường tự nấu ăn. Tôi có cảm giác như mình bị tách ra khỏi thế giới loài người nếu như tôi không tự mình nấu nướng.”
Tưởng rằng khi dần được biết đến nhiều hơn bởi khán giả đại chúng, James McAvoy sẽ thay đổi để phù hợp với sự phù phiếm của Hollywood hoa lệ. Tuy nhiên, anh vẫn giữ nguyên lập trường ban đầu của mình là không bao giờ sống ở Mỹ.
Nam diễn viên đến giờ thường xuyên lặng lẽ làm từ thiện, anh đã thực hiện cú nhảy BASE “kinh hoàng” từ tòa nhà cao nhất thế giới trong nỗ lực quyên góp tiền cho tổ chức từ thiện dành cho trẻ em ở Uganda, một tổ chức hỗ trở trẻ em trên đường phố. James cũng nổi tiếng với việc tích cực ủng hộ quỹ chữ thập đỏ Anh.
Ở trên đỉnh cao sự nghiệp, nam diễn viên vẫn khiêm tốn và bình dị, James McAvoy chưa bao giờ xuất hiện trên mặt báo bởi những tin đồn hay tai tiếng nào.
Có thể nói, với lối sống và cách hành xử nhân văn của mình đã giúp anh duy trì hào quang danh vọng cũng như sự yêu mến đặc biệt của công chúng.
Như Thảo
