Ca dao hay thành ngữ, tục ngữ là kho tàng chứa đựng nhiều bài học quý giá của ông cha ta. “Bàn tay có ngón ngắn ngón dài” nằm trong số đó, nhắc nhở con cháu sống ở đời không nên so bì thiệt hơn vì mỗi người đều có một hoàn cảnh, số phận khác nhau.
Ý nghĩa của thành ngữ Bàn tay có ngón ngắn ngón dài
Thành ngữ dân gian xuất phát từ một sự thực ở đời, ấy là ngón tay con người có hình dáng và kích thước khác nhau. Điều này ngụ ý rằng không nên đánh đồng tất cả bởi mỗi người đều sở hữu số phận cùng tình cảnh riêng.
“Trong xã hội, phận người ta cũng đã được định đoạt như các ngón tay, như là một sự sắp đặt của tạo hóa. Vậy nên cái sự suy bì thiệt hơn như các ngón tay hẳn là không nên. Bàn tay phải có ngón ngắn ngón dài, giống như người ta phải có người thế nọ, người thế kia.” – Tác giả Tiêu Hà Minh nói về ý nghĩa thành ngữ Bàn tay có ngón ngắn ngón dài
Đây cũng là thông điệp mà các thế hệ đi trước gửi gắm đến con cháu đời sau. Con người cần phải trân trọng cuộc sống hiện tại, không nên so bì với những người khác.
Điển tích thành ngữ Bàn tay có ngón ngắn ngón dài
Thành ngữ “Bàn tay có ngón ngắn ngón dài” còn có nguồn gốc từ một câu chuyện truyền miệng trong dân gian. Ấy là từ khi sinh ra, bàn tay đều có năm ngón ngắn dài không giống nhau.
Tuy nhiên, các ngón tay cho rằng điều này là bất công bằng, dẫn đến ấm ức, tị nạnh nhau. Chúng thậm chí còn thường xuyên cãi vã, không muốn làm bất kì việc gì.
Không thể chịu đựng nữa, bàn tay nổi giận mắng mỏ và đem nỗi bất bình của chúng kể với Tạo Hóa. Ngài bèn đáp ứng nguyện vọng, khiến các ngón tay đều giống nhau.
Thế nhưng từ khi bằng nhau, không đứa nào muốn chịu thua thiệt nên cứ nằm ì ra, chẳng làm được việc gì dẫn đến bị người quát mắng. Bấy giờ chúng mới nhận ra lỗi lầm, sau đó nài nỉ Tạo hóa cho được trở về hình dạng như trước.
Khi nghe lời thỉnh cầu của các ngón tay, thần Tạo hóa bèn ôn tồn giải thích. Mỗi đứa đều được ban cho một cái tên và vai trò riêng, vì vậy không nên so bì thiệt hơn.
Sau khi nghe lời giảng giải về thân phận từng đứa, chúng mới vỡ lẽ ra. Từ đó, năm ngón tay quyết định sống chan hòa và yêu thương, đùm bọc lẫn nhau.
Tình cảnh bàn tay ngón ngắn ngón dài trong truyện ngắn Lão Hạc
Lão Hạc không chỉ là một tác phẩm thấm đẫm tinh giá trị hiện thực mà còn chứa đựng rất nhiều triết lý sống sâu sắc. Bằng tài năng văn học, Nam Cao đã khéo léo truyền tải chúng đến độc giả thông qua suy nghĩ cũng như hành động của các nhân vật.
Ở truyện ngắn Lão hạc, mỗi nhân vật đều có nỗi khổ và bất hạnh riêng. Người con trai phải đi đồn điền cao su vì không đủ tiền cưới vợ, lão Hạc sống lay lắt qua ngày, ông giáo vì cuộc sống cơ cực mà đành thỏa hiệp bán đi những cuốn sách quý giá.
Các nhân vật đều biết “Bàn tay có ngón ngắn ngón dài” và bao dung cho tình cảnh của nhau. Dù cũng đang chật vì cơm áo gạo tiền, ông giáo vẫn quan tâm, tìm cách giúp đỡ lão Hạc.
Không chỉ vậy, ông giáo còn vô cùng thấu tình đạt lý, nắm bắt rõ tâm lý con người. Vì vậy, khi chứng kiến vợ mình cho rằng lão Hạc đang tự làm khổ bản thân, nhân vật ấy không hề oán than hay trách móc mà còn cảm thông cho thị.
“Vợ tôi không ác nhưng thị khổ quá rồi. Một người đau chân có lúc nào quên dược cái chân đau của mình để nghĩ đến một cái gì khác đâu? Khi người ta đau khổ quá thì người ta chẳng còn nghĩ gì đến ai được nữa. Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất.” – Lão Hạc
Qua chi tiết ấy, Nam Cao đã trực tiếp thể hiện tầm nhìn cũng như tư tưởng tiến bộ của mình. Mỗi người có một cuộc đời cùng hoàn cảnh khác nhau, vì vậy phải biết học cách chấp nhận, thông cảm cho đối phương.
cho anh xin link câu chuyện truyền miệng
http://quehuongonline.vn/giai-thich-thanh-ngu-tuc-ngu/ban-tay-co-ngon-ngan-ngon-dai-27912.htm#:~:text=C%C3%A2u%20th%C3%A0nh%20ng%E1%BB%AF%20mu%E1%BB%91n%20nh%E1%BA%AFc,c%C3%A3i%20c%E1%BB%8D%20nhau%20m%E1%BB%97i%20ng%C3%A0y.