Vào đầu thế kỷ mười chín, Charles Dickens là cái tên mà không một người dân nào ở xứ sở sương mù không biết đến, ông được xem là cây đại thụ trong nền văn học nước Anh nói riêng và văn đàn nhân loại nói chung bởi đầy ắp các tác phẩm mang giá trị nhân văn sâu sắc.
Ông không chỉ là một nhà văn mà còn là một nhà phê bình xã hội, nhà báo và thậm chí là biên tập viên. Các tác phẩm của Charles Dickens phần lớn đều mang đậm tính hiện thực, bởi nó phản ánh nhiều góc khuất u tối lúc bấy giờ của nước Anh, một trong những nền văn minh tiến bộ nhất thế giới.
Ông thường viết về trẻ em và dùng con chữ của mình hóa thành thứ vũ khí sắc bén để đấu tranh cho quyền lợi của chúng, ngòi bút đanh thép luôn sống đúng với thiên chức của một nhà văn, đó là bênh vực cho những kiếp người khốn khổ không có ai để bênh vực.
Câu chuyện về cuộc đời đi lên từ sự cùng khổ của nhà văn đại tài
Charles Dickens tên đầy đủ là Charles John Huffam Dickens, sinh vào ngày 7 tháng 2 tại miền Tây Nam nước Anh, ông sinh ra trong một gia đình có đến tám người con và phải trải qua một tuổi thơ không mấy êm đềm.
Năm Charles Dickens chín tuổi, cuộc sống gia đình ông bỗng trở nên khốn cùng khi cha của nhà văn bị cầm tù vì nợ nần chồng chất. Tất cả những thành viên còn lại, ngoại trừ Charles Dickens, đều được gửi đến Marshalsea để sống với vài người khác trong dòng họ.
Riêng ông sau đó bị đưa đến làm việc tại một nhà máy tạo xi đánh giày và ở đây, nhà văn đã trải qua một khoảng thời gian tồi tệ bởi điều kiện làm việc thấp kém cùng nỗi cô đơn, tuyệt vọng đến cùng cực.
Sau ba năm làm việc, Charles Dickens trở lại trường học, những ngày tháng cơ cực năm xưa đã khắc sâu vào tâm trí ông, chúng trở thành nguồn cảm hứng to lớn cho các tác phẩm về sau của tác giả, tiêu biểu là David Copperfield và Những kỳ vọng lớn lao.
Thật ra, Charles Dickens khởi nguồn sự nghiệp văn chương của mình từ nghề báo, ông từng làm phóng viên cho tờ báo Thời sự buổi sáng, đây cũng là nơi nhà văn đã tận dụng cơ hội để nâng cao hiểu biết, tích lũy vốn sống và nhìn thấu được bộ mặt xấu xa của chính quyền tư sản Anh thời đó.
Năm 1836, ông cho xuất bản một loạt các bản phác thảo dưới bút danh Boz nhờ vào những mối quan hệ nhà văn có trong giới báo chí và chỉ một năm sau, cuốn tiểu thuyết Cuộc phiêu lưu của ông Pickwick ra đời đã đem lại thành công không nhỏ cho tác giả.
Trên con đường phản ánh hiện thực cuộc sống và con người của mình, chưa bao giờ Charles Dickens để những điều xấu xa ảnh hưởng đến tâm hồn, trái tim nhân ái vẫn luôn kiên định dùng con chữ của bản thân chiến đấu với thời cuộc đến hơi thở cuối cùng.
“Ông ấy là người thông cảm cho người nghèo, người đau khổ và người bị áp bức, và khi ông ta chết, một trong những nhà văn vĩ đại nhất của nước Anh bị lạc ra khỏi thế giới”
– Những dòng chữ khắc trên bia mộ của Charles Dickens
Ông qua đời năm 1870 vì đột quỵ và được chôn cất tại Tu viện Westminster, nơi yên nghỉ của các vĩ nhân nước Anh bởi những giá trị to lớn mà tác giả đã để lại cho đời.
Charles Dickens và tình yêu dành cho những điều thiện lương trên đời
Trong kho tàng các tác phẩm để đời của mình, có thể nói Oliver Twist và Những kỳ vọng lớn lao là hai cuốn tiểu thuyết giúp ngòi bút thiên tài khẳng định vị thế to lớn của mình trên văn đàn nước Anh nói riêng và thế giới nói chung.
Ở Oliver Twist, Charles Dickens lấy lịch sử nước Anh làm bối cảnh chính, ông vạch trần sự đen tối đằng sau vẻ ngoài bóng bẩy, hào nhoáng của tầng lớp thượng lưu và những sự thật đau lòng về việc lạm dụng, bóc lột sức lao động trẻ em thời bấy giờ.
Cuốn tiểu thuyết xoay quanh câu chuyện về cuộc đời cậu bé mồ côi Oliver Twist, từ nhỏ cậu đã phải sống trong cảnh bần hèn, thiếu thốn và bị ngược đãi rất tàn bạo.
Một lần, khi bị người khác hãm hại và tống vào hầm rượu, Oliver đã chạy trốn và lưu lạc đến London, tại đây cậu bé vẫn tiếp tục gặp rất nhiều khó khăn và phải luôn tìm cách bảo toàn sự sống cho chính mình.
Trong suốt chuyến hành trình đau đớn đó, tâm hồn thiện lương và nhân hậu của Oliver Twist chưa bao giờ bị tàn lụi. Cậu bé luôn tin vào những điều lẽ phải, tin vào lòng tốt ở người khác dù có bị lừa dối bao nhiêu lần đi nữa.
“Trái tim đang yêu là sự thông thái chân thực nhất.”
Cốt truyện của Oliver Twist không quá phức tạp nhưng Charles Dickens đã khiến người đọc mê mẩn bởi nét nhân đạo sâu sắc qua từng trang sách. Dù đã trải qua hơn hai thế kỷ nhưng cuốn tiểu thuyết vẫn giữ được vẹn nguyên những bài học lớn lao mà tác giả muốn truyền tải đến người đọc.
Nhà văn đưa người đọc đến với câu chuyện phản ánh sự khắc nghiệt, tàn nhẫn của hiện thực nhưng cuối cùng chính nghĩa vẫn giành được chiến thắng như một điều tất yếu, để qua đó truyền đi thông điệp rằng, cái thiện sẽ luôn vượt qua được cái ác và tồn tại mãi trên cõi đời.
Mặt khác, ở cuốn sách Những kỳ vọng lớn lao, Charles Dickens không có dụng ý mỉa mai, châm biếm xã hội sâu sắc như trong Oliver Twist nữa mà cuốn tiểu thuyết chỉ giản đơn là một cuộc hành trình tự nhận thức giá trị chính mình của nhân vật chính, cậu bé Pip.
Tác phẩm Những kì vọng lớn lao sở hữu danh xưng là một trong những đứa con tinh thần thành công nhất của nhà văn đại tài bởi trong trường hợp này, điều nhà văn muốn tạo ra chính là một cuốn sách chủ yếu tập trung vào tâm lý con người.
Cuộc hành trình gian nan của Pip, cậu từ một đứa trẻ mồ côi không có nơi ăn chốn ở đến khi trở thành một quý ông rồi cuối cùng tìm được hạnh phúc thật sự đều được khắc họa chân thực dưới ngòi bút tài hoa.
Câu chuyện cho độc giả thấy được nhiều sự thay đổi bất ngờ trong cuộc đời của nhân vật chính và vô vàn biến cố đã dạy cậu trưởng thành thế nào, Pip học được rất nhiều bài học về tình yêu, sự giàu có và đói nghèo cũng như sự rộng lượng trên đường đời.
Phía sau từng con chữ còn là những bài học ý nghĩa mà Charles Dickens muốn gửi gắm đến người đọc, đó là không nên đánh giá con người qua vẻ bề ngoài đơn thuần hay địa vị và tiền bạc, mọi thứ đều phải được cảm nhận bởi trái tim cùng xúc cảm chân thành.
Trong cuốn sách, nhà văn cũng đề cập đến sự bất công ở các tầng lớp xã hội, sự độc tài của chủ nghĩa giai cấp hay cả những mâu thuẫn về mặt đạo đức được tạo ra bởi chính tầng lớp quan chức cao cấp đương thời, tất cả đã góp phần khiến cho Những kỳ vọng lớn lao trở thành một trong các cuốn sách kinh điển của nền văn học Anh.
Cuối cùng có thể thấy, dù cho Charles Dickens kể một câu chuyện khác nhưng phần kết có hậu vẫn luôn là sự lựa chọn của nhà văn. Niềm tin yêu đối với cuộc sống của tác giả là bất diệt bởi ông cho rằng, chỉ cần con người tìm ra được chân thiện mỹ cho chính mình thì bất kể phải trải qua bao nhiêu gian khó, họ cũng đều sẽ tìm được hạnh phúc.
Cả một đời cống hiến không ngừng nghỉ cho văn học của Charles Dickens
Mặc dù không được đào tạo qua một nền học vấn đào tạo chính thức nào nhưng Charles Dickens vẫn là biên tập viên cho một tờ tuần san trong suốt hai mươi năm, là tác giả của mười lăm cuốn tiểu thuyết cùng hàng trăm truyện ngắn và các bài viết phi tiểu thuyết khác.
“Đây là thế giới để hành động, chứ không phải để nhăn nhó và lười nhác.”
Ông đã dành trọn cuộc đời mình cho văn chương và kiên quyết đấu tranh với những điều sai trái, nhà văn luôn có cái nhìn trân trọng, nâng niu đối với tâm hồn cao đẹp của nhiều kiếp người khốn khổ.
Cây bút đại tài cũng là một người đam mê sân khấu, viết kịch và đã từng biểu diễn phục vụ cho Nữ hoàng Victoria năm 1851. Năng lượng của nhà văn dường như không bao giờ cạn kiệt bởi bên cạnh đó, ông còn đi giảng dạy ở nhiều nơi và hoạt động rất tích cực vì quyền lợi của trẻ em.
Charles Dickens thật sự là một nhà văn vĩ đại, các cuốn tiểu thuyết bất hủ cùng với những quan niệm về con người, cuộc sống và tình yêu thương của nhà văn sẽ còn tồn tại mãi trước dòng chảy khắc nghiệt của thời gian.
Thanh Thảo
