PSY là nghệ danh của Park Jae Sang, một ca sĩ kiêm rapper, nhạc sĩ và cũng là nhà sản xuất âm nhạc đến từ Hàn Quốc. Anh nổi tiếng với phong cách trình diễn hài hước và nổi loạn, những ca khúc có lời lẽ táo bạo cùng ngoại hình lệch chuẩn so với phần còn lại của Kpop.
Thời niên thiếu có tất cả nhưng chẳng có gì
PSY sinh năm 1977 trong một gia đình giàu có, bố và mẹ anh đều là doanh nhân thành đạt tại khu nhà giàu Gangnam ở thủ đô Seoul hoa lệ. Ngay từ nhỏ, PSY vốn được kỳ vọng sẽ trở thành doanh nhân nối nghiệp gia đình và anh thậm chí đã du học ngành Kinh tế tại Đại học Boston.
Tuy nhiên, tố chất nghệ thuật và cá tính âm nhạc lại sớm bộc lộ trong chàng quý tử nhà giàu và anh bỏ dở chuyện học chỉ sau một năm. PSY rẽ hướng sang học tại Berklee College of Music, một trong những học viện âm nhạc đào tạo đương đại đẳng cấp nhất thế giới.
Dùanh không thể nhận được tấm bằng tốt nghiệp vì không chịu được áp lực chốn học đường nhưng đây vẫn là nơi có công định hướng và phát triển tài năng chớm nở của chàng trai trẻ lúc bấy giờ.
Sau này, PSY thừa nhận mình là người lười học nhưng trong người luôn sôi sục máu nghệ thuật. Thời gian còn học ở Mỹ, gia đình gửi bao nhiêu tiền thì PSY tiêu tốn vào các nhạc cụ điện tử.
PSY và hành trình âm nhạc nhiều sóng gió
Vào những năm 2000, ngành giải trí xứ Hàn được thống trị bởi những gương mặt đẹp như hoa cùng vũ đạo bắt mắt. Theo đuổi con đường nghệ thuật ở Hàn Quốc khi không có lợi thế ngoại hình vốn là điều không tưởng.
Tuy nhiên, PSY chính thức ra mắt bằng album mang tên PSY from the PSYcho World! vào đầu năm 2001 dù không sở hữu khuôn mặt bảnh bao hay ngoại hình cân đối. PSY vốn là từ viết tắt của “psycho” nghĩa là kẻ tâm thần trong tiếng Anh. Nam ca sĩ khẳng định:
“Nghệ danh của tôi đã nói lên tất cả những gì mình muốn khi bước chân vào con đường âm nhạc hào nhoáng nhưng cũng giăng sẵn không ít cạm bẫy. Những năm đầu, tôi bỏ ngoài tai mọi lời khuyên nhủ để sống với thứ âm nhạc của chính mình.”
Đây quả là cái tên thể hiện trực tiếp quan điểm xây dựng âm nhạc cũng như định hình phong cách trình diễn phong cách cho anh.
PSY được mệnh danh là “The Bizarre Singer” (gã ca sĩ kỳ quái) nhờ cá tính mạnh mẽ trong âm nhạc, ngoại hình không đụng hàng và những bước nhảy sáng tạo đến bất ngờ. Anh tự nhận mình không đi theo khuôn mẫu nhạc Hàn:
“Âm nhạc của tôi là thứ nhạc phương Tây nhưng lời ca khúc bằng tiếng Hàn. Vì vậy, ở một góc độ nào đó, đây là sự gặp gỡ giữa phương Đông và phương Tây.”
Album PSY From the PSYcho World! chứa nhiều ngôn ngữ không phù hợp khiến nam ca sĩ phải nộp phạt và bị hạn chế lưu hành. Dù vậy, công chúng yêu nhạc Kpop có phản hồi rất tốt với sản phẩm đầu tay của anh, đặc biệt là thế hệ trẻ với khao khát chứng tỏ bản thân.
Từ đó, PSY trở thành một nghệ sĩ bị liệt vào danh sách đen với nhiều đối tượng khán giả. Album thứ hai của anh mang tên For Adults có số phận tương tự khi bị dán nhãn 18+ và hạn chế bán trên thị trường.
Album thứ ba của PSY quảng bá cho World Cup 2002 tại Hàn Quốc mang tên Champion cũng để lại không ít tai tiếng. Dù vậy nhưng Champion vẫn giúp PSY thu về giải thưởng đầu tiên trong sự nghiệp và khiến tên tuổi của nam ca sĩ này thăng tiến nhanh chóng.
Từ chối khuôn mẫu của xã hội cũng như của ngành công nghiệp âm nhạc, PSY tiếp tục giành được cảm tình của người hâm mộ cho đến khi sự nghiệp của anh buộc phải ngắt quãng do phải thực hiện nghĩa vụ quân sự vào năm 2003.
Ca khúc Champion do PSY thể hiện
Album thứ tư với tên gọi Ssajib được PSY phát hành một năm sau khi ra khỏi quân ngũ. Đây cũng chính là sản phẩm giúp anh được xướng tên tại Giải thưởng âm nhạc SBS và Giải thưởng Âm nhạc châu Á Mnet (MAMA) cùng năm.
PSY bước đến đỉnh cao của sự nghiệp
Tình hình tài chính kiệt quệ khiến PSY không còn khả năng phát hành sản phẩm âm nhạc độc lập. Vì vậy, nam ca sĩ đã gia nhập công ty giải trí YG Entertainment mà ở đó, giám đốc điều hành Yang Hyun Suk chính là bạn thân của anh.
Trở lại với sân khấu âm nhạc đang bị thống trị bởi các nhóm nhạc và ca sĩ thần tượng, PSY được định hướng theo con đường chuyên nghiệp hơn song vẫn mang trong mình cá tính của nhân tố khác biệt hoàn toàn so với các nghệ sĩ cùng thời.
Sự nghiệp không mấy rực rỡ nhưng PSY chưa bao giờ từ bỏ việc theo đuổi ước mơ. Tới năm 2012, khi ra mắt đĩa đơn Gangnam Style thuộc album thứ sáu mang tên Psy 6 (Six Rules) là lúc mọi nỗ lực của anh được đền đáp.
Ca khúc tưởng như chẳng có gì đặc biệt lại đưa PSY trở thành ngôi sao đẳng cấp quốc tế. Thời gian đầu, Gangnam Style không nhận được nhiều sự chú ý cho đến khi bất ngờ bùng nổ vào tháng mười một năm đó trên khắp các phương tiện truyền thông lớn của thế giới.
MV tỷ lượt xem khiến thế giới chao đảo một thời
Ca khúc nhanh chóng trở thành cơn sốt toàn cầu với số lượt xem tăng lên chóng mặt. Không chỉ được báo chí săn đón mà Gangnam Style còn nhận được rất nhiều lời khen có cánh từ các nghệ sĩ nổi tiếng thế giới.
Chính PSY cũng không thể tượng tượng việc Gangnam Style sẽ làm dậy sóng âm nhạc thế giới. “Chàng béo” của làng Kpop chỉ khẳng định:
“Khi phát hành Gangnam Style, mục đích của tôi chỉ là làm sao để bài hát được đón nhận thật nhiều tại Hàn Quốc. Tôi cũng không thể hiểu vì sao nó trở thành cơn sốt đình đám tới vậy.”
Thành công bất ngờ của ca khúc mang ý nghĩa to lớn với nền âm nhạc Hàn Quốc và cả thế giới. Lần đầu tiên trong lịch sử, một ca sĩ Kpop có bài hát vươn đến Top 20 bảng xếp hạng Billboard.
Video âm nhạc Gangnam Style đã vượt qua cột mốc một tỷ lượt xem trên YouTube vào cuối năm 201, ca khúc đi vào lịch sử với tư cách là MV đầu tiên đạt thành tích này. PSY sau đó được các giới truyền thông ca ngợi là “Vua của YouTube”.
Gangnam Style ra mắt chưa đầy một năm đã xuất sắc cán mốc chín con số và tạo ra một cốc mốc mới trên nền tảng YouTube. Tính đến hiện tại, đây vẫn là một trong những video có lượt xem nhiều nhất trên YouTube với hơn 3,7 tỷ lượt xem.
Theo tờ The Guardian, Gangnam Style gây sốt vì điệu nhảy ngựa tưởng chừng đơn giản nhưng độc đáo và gây tò mò cho đám đông. Tiếp đó, giai điệu EDM sôi động của Gangnam Style khiến người nghe muốn nhún nhảy ở bất kỳ đâu. Sau cùng, PSY tạo dấu ấn ở phần ca từ dí dỏm và phần diễn xuất rất nổi loạn nhưng lại khá đáng yêu trong MV.
Từ đó, sự nghiệp của PSY phát triển với tốc độ vũ bão cả ở trong nước lẫn quốc tế, điều mà biết bao người mơ ước. Anh góp mặt trong rất nhiều chương trình truyền hình danh giá ở Mỹ và số lần biểu diễn tại sân khấu lớn nhiều vô kể.
Cuối năm 2012, PSY đã trở thành nghệ sĩ âm nhạc Hàn Quốc thứ hai xuất hiện tại Giải thưởng âm nhạc MTV Europe, nơi anh biểu diễn Gangnam Style và vượt qua nhiều nghệ sĩ nổi tiếng khác như Rihanna, Katy Perry và Lady Gaga để giành giải Video xuất sắc nhất.
PSY cũng “bỏ túi” bốn giải thưởng tại Mnet Asian Music Awards 2012. Bên cạnh đó, màn biểu diễn của anh trong một bữa tiệc chào đón năm mới tại Mỹ được truyền hình trực tiếp trước hàng triệu người ở Quảng trường Thời đại, thành phố New York.
Không chỉ nhận được lời khen của Cựu Tổng thống Mỹ Obama về điệu nhảy ngựa kéo thế giới lại gần nhau hơn, PSY còn được gặp Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Kimoon tại Trụ sở Liên Hiệp Quốc nơi ông bày tỏ mong muốn hợp tác với nam ca sĩ.
Thành tựu lớn nhất của PSY có lẽ chính là khi anh được biểu diễn cùng nhạc sĩ người Mỹ Madonna trong buổi hòa nhạc tại New York thuộc chuyến lưu diễn The MDNA.
Đúng như chủ tịch YG Yang Hyun Suk từng nhận định, PSY chỉ cần dung hòa những yếu tố để thu hút công chúng và Gangnam Style đã thành công theo cách như vậy.
Hậu Gangnam Style và tên tuổi có phần hạ nhiệt
Vẫn trung thành với phong cách khác người và hạn chế sử dụng kỹ xảo âm thanh từ nhạc cụ điện tử vốn rất thịnh hành hiện nay, PSY đang chứng tỏ mạch thành công của anh vẫn chưa dừng lại.
Trong suốt năm 2013, PSY tiếp tục quảng bá cho sản phẩm tiếp theo mang tên Gentleman. Lần này, anh chăm chỉ xuất hiện trên sân khấu các cuộc thi lớn như chung kết American Idol 12, Dancing With the Stars 16 và cả Britain’s Got Talent 7.
Bên cạnh đó, anh cũng đẩy mạnh việc hợp tác với các nghệ sĩ khác trong sản phẩm âm nhạc như kết hợp cùng rapper người Mỹ Snoop Dogg trong Hangover, CL và Will.I.AM trong album Chiljip PSY-da hay G-Dragon, Taeyang và Son Naeun Apink trong New Face.
MV New Face có sự tham gia diễn xuất của kiều nữ Apink Naeun
Tuy nhiên trong âm nhạc, sau mỗi cánh cửa thành công cũng đồng thời là sự thách thức. Với PSY, điều đó càng rõ khi chính bản thân anh cũng chưa ý thức mình cần làm gì khi đứng ở tột đỉnh vinh quang.
Điều đáng tiếc là Gentleman không phải là bản nhạc đủ sức giúp PSY vượt qua cái bóng của Gangnam Style. Ca khúc dù mang phong cách vui nhộn tương tự và vẫn có lượng người xem khủng nhưng bản thân anh phải hứng chịu không ít chê bai.
MV Gentleman không qua được khâu kiểm duyệt của đài truyền hình Hàn Quốc KBS vì chứa hình ảnh kém văn minh và khiếm nhã. PSY cũng dần mất đi sức sáng tạo và luôn cố gắng sao chép lại sự hài hước gây sốt của Gangnam Style mà bỏ quên phong cách thực sự của mình.
Từ 2013 đến 2017, nam ca sĩ đã phát hành thêm nhiều sản phẩm mới song tất cả đều bị lu mờ bởi cái bóng quá lớn của Gangnam Style. Đi đến đâu, khán giả cũng chỉ nhớ và yêu cầu anh trình diễn ca khúc này khiến nó ngày càng trở nên nặng gánh. Chính PSY từng nói:
“Gangnam Style vừa là giấc mơ, vừa là ác mộng.”
Thậm chí, trong album gần nhất là 4X2 = 8, PSY chấp nhận từ bỏ hình tượng lố bịch, nổi loạn để quay về với sự chân thành như trước nhưng cũng không thành công như mong đợi.
PSY ở tuổi tứ tuần loay hoay tìm cho mình hướng đi nhằm cứu vãn sự nghiệp trong khi lớp thần tượng mới tài năng đang phát triển như nấm mọc sau mưa.
PSY lắm tài mà cũng nhiều tật
Sự nghiệp chẳng mấy suôn sẻ, đến đời tư Psy cũng vướng nhiều bê bối. Vào năm 2001 khi vừa ra mắt với vai trò ca sĩ, anh đã bị cảnh sát bắt giam vì tội tàng trữ ma túy. PSY chấp nhận nộp phạt để được tại ngoại nhưng đối với nền giải trí khó tính với đời tư nghệ sĩ như Hàn Quốc, đây vẫn là vết nhơ không thể nào xóa được.
PSY đã được miễn nhiệm vụ quân sự do làm việc tại một công ty phát triển phần mềm và dự kiến sẽ được mãn nghĩa vụ sau hai năm. Được biết, chính phủ Hàn Quốc cấp miễn cho những người có chuyên môn kỹ thuật làm việc trong các công ty phục vụ lợi ích quốc gia.
Tuy nhiên, sau đó anh bị phanh phui không hoàn thành nghĩa vụ quân sự mà vẫn lén lút đi diễn kiếm tiền trong thời gian tại ngũ. Người hâm mộ đã vô cùng giận dữ và dư luận ép PSY nhập ngũ lần hai vào năm 2007, cho dù lúc này vợ nam ca sĩ sắp sinh con.
Ở tuổi 41, PSY chính thức nói lời chia tay với YG sau tám năm gắn bó và thành lập công ty giải trí riêng P-Nation. Hiện nay, đây đã trở thành ngôi nhà của các nghệ sĩ như Jessi, HyunA, cựu thành viên Pentagon E’dawn và Crush.
Dẫu tiếc nuối cho thành công dang dở của PSY kể từ bản hit Gangnam Style song cũng không thể chối bỏ được dấu ấn lớn của anh trong lịch sử âm nhạc thế giới. Bài học ở đây có lẽ là, thành công trong âm nhạc đã khó nhưng giữ vững vị thế ở đỉnh cao còn khó hơn gấp bội.
Khánh An
