Triệu phú khu ổ chuột là tác phẩm đặc sắc khắc hoạ quá trình lớn lên và trưởng thành của một người đàn ông mang tên Ram Mohammad Thomas thông qua trò chơi Ai Là Triệu Phú. Đây là một chương trình vô cùng nổi tiếng và quen thuộc đối với con người Việt Nam lẫn Ấn Độ.
Triệu phú khu ổ chuột và bi kịch của nhân vật chính
Mở đầu của Triệu phú khu ổ chuột với một tình huống rất mới mẻ và khác lạ, một anh chàng đang bị bắt và giam giữ chỉ vì đã xuất sắc trả lời đúng tất cả mười hai câu hỏi chương trình đã đề ra với giải thưởng lên đến một tỷ rupi.
Thật đáng ngạc nhiên làm sao, bởi lẽ một con người bị bắt thường vì các tội danh như cướp của, giết người thì Ram lại vào tù chỉ vì anh đạt được giải thưởng của một chương trình truyền hình.
Bọn họ đánh đập, tra tấn, ngược đãi thể xác lẫn tinh thần của anh để bắt anh kí vào một biên bản thú nhận việc Ram đã gian lận. Một tội lỗi mà thậm chí anh còn chẳng phạm đến.
Số phận của những con người nghèo hèn của Ấn Độ hiện lên trong hoàn cảnh của Ram, họ vốn không được làm chủ số phận của bản thân, bị coi như thứ dơ bẩn, cặn bã xã hội, thậm chí còn không được lên tiếng cho chính cuộc đời mình.
Dẫu biết là thế nhưng cuối cùng một tia hi vọng đã loé lên trong từng giờ phút bị tra tấn của Ram. Một người phụ nữ mang tên Smita Shah đã tự nhận mình là luật sư riêng của anh với mong muốn được cứu anh ra ngoài.
Đó chính là bước ngoặt làm thay đổi cả cuộc đời anh và có lẽ từ giây phút đó số phận của anh cũng đã được rẽ ngang khi Ram chọn tham gia chương trình.
Bắt đầu từ lúc ấy, những mảnh vỡ của cuộc đời anh dần dần hé mở ra trong trí nhớ, mỗi câu hỏi tương ứng với từng giai đoạn trưởng thành của người đàn ông.
Chương trình Ai là triệu phú và cuộc đời Ram
Thời niên thiếu của Ram hiện lên trước câu hỏi đầu tiên, một quá khứ không mấy vui vẻ với cậu bạn Salim. Chàng trai ấy là một người hâm mộ cuồng nhiệt của nam diễn viên Armaan Ali, cậu thậm chí đã coi bộ phim anh ấy đóng đến tám lần và mỗi lân xem lại ghi nhớ được một cái tên mới của đoàn làm phim.
Diễn viên Armaan Ali và Priya đóng cặp lần đầu với nhau trong bộ phim bom tấn nào ?
Thế nhưng đến lần thứ chín, đây lại là một kỷ niệm khó quên và cay đắng nhất của Salim, cậu đã bị chính Armaan Ali, nam diễn viên mà cậu thần tượng và tôn trọng nhất quấy rối tình dục. Bao giấc mơ về người hùng thời niên thiếu bỗng chốc tan vỡ và kèm theo đó là sự tủi nhục.
Sự kiện ấy đã để lại trong lòng cả Salim và Ram một dấu ấn vô cùng đậm nét và không thể nào quên, thậm chí sau lần đó Salim từ người hâm mộ cuồng nhiệt nhất đã trở thành một trong những người ghét bỏ Armaan Ali nhất.
Do đó, câu hỏi với mệnh giá 1000 rupi chẳng hề làm khó được Ram, cậu dễ dàng đoán đúng và đem giải thưởng về cho mình.
“Hành tinh nào là hành tinh nhỏ nhất trong hệ mặt trời ?”
Đối với một đứa trẻ mồ côi, chưa từng được qua trường lớp như Ram, có lẽ đây là một câu hỏi hoàn toàn nằm ngoài tầm hiểu biết của anh. Nhưng ngạc nhiên thay, Ram lại trả lời nó vô cùng dễ dàng, đó cũng là khi một mảnh vỡ khác của cuộc đời cậu lại xuất hiện.
Sống chung với cậu bạn Salim trong một khu nhà tập thể nhỏ bé được gọi là chawl. Nơi đó cậu bắt gặp gia đình của Shantaram, một nhà khoa học phải nghỉ làm để kiếm sống qua ngày bằng nghề bán hàng.
Khu nhà chawl trong Triệu phú khu ổ chuột có thể là một nơi chật chội, dơ bẩn nhưng cũng chính nơi ấy cậu đã tìm thấy được một chút hi vọng của hạnh phúc qua cô con gái của Shantaram mang tên Gudiya. Gudiya phải trải qua từng ngày với người cha đầy gia trưởng, bạo lực, với người mẹ nhu nhược, yếu đuối.
Thế nhưng họ đã tìm được nhau trong chính sự đau khổ tột cùng đấy, họ coi nhau như hai chị em, như một gia đình thực thụ.
Mọi chuyện dần tồi tệ hơn khi Shantaram cố chạm vào Gudiya. Nhưng không giống cách một người cha chạm vào con gái mình. Ram đã rất buồn phiền và với trách nhiệm của một người em trai, với trách nhiệm với Gudiya, người đã cho anh biết thế nào là hơi ấm của gia đình.
Ram biết anh phải làm gì đó, để rồi chính cậu cũng sa chân vào con đường sai lầm, một quyết định vội vàng nhất thời đã thay đổi số phận cậu mãi mãi.
Mang theo mặc cảm của tội lỗi, Ram rời bỏ tất cả mọi người và khu nhà chawl, anh bước vào một hành trình mới với mong muốn được bắt đầu lại cuộc đời của mình tại thành phố duy nhất mà anh biết.
Đó chính là thành phố trong mơ của mọi cậu bé người Ấn Độ, mang tên là Delhi.
Anh được nhận vào làm trong gia đình của Đại tá Taylor tại thành phố này. Sự thân thiện và tốt bụng của họ làm anh ảo tưởng đến một gia đình mới, một nơi mà anh thuộc về.
Thế nhưng mộng ước của anh đã triệt để sụp đổ khi nghe chính miệng họ nói rằng “bọn người Ấn khốn khiếp”.
Ram bắt đầu thôi tưởng tượng và an phận với vai trò của một người làm. Dưới sự soi mói của đại tá Taylor, không có ai có thể đủ kiên nhẫn để làm việc tại gia đình ông ta đủ lâu, anh là người giúp việc ở lại lâu nhất tại căn nhà của hắn ta.
Thế nhưng sự việc không đơn thuần dừng lại ở đó, với vị trí là một nhân viên trong Bộ ngoại giao, đại tá Taylor đã có những sai lầm nhất định khi nhận những tài liệu nhạy cảm từ một thư ký của Bộ quốc phòng.
Lần này Ram đã gạt bỏ những tội lỗi của quá khứ, bằng sự thông minh và mưu mẹo của mình, Ram đã đứng ra tố cáo tội lỗi của tên Taylor ra ánh sáng. Anh đã có một hành động vô cùng đúng đắn với mong muốn khiến mọi thứ trở nên tốt đẹp hơn.
Thế là, trò chơi đã được chuyển sang câu hỏi thứ năm.
“Khi một chính phủ tuyên bố một nhà ngoại giao là persona non grata thì điều đó có nghĩa là gì ?”
Và ngay thời điểm ấy, Ram Mohammad Thomas đã xuất sắc mang về cho mình mức thưởng năm mươi nghìn rupi và tiến thêm một bước tới chiến thắng.
Triệu phú khu ổ chuột và những vấn đề nhức nhối của Ấn Độ
Tác phẩm Triệu phú khu ổ chuột đã khắc hoạ được bối cảnh xã hội đầy loạn lạc Ấn Độ thời bấy giờ. Rõ ràng nhất chính là sự phân hoá giàu nghèo theo cấp độ.
Khi con người ở chính đất nước ấy coi rằng đẳng cấp là thứ thiêng liêng và quan trọng nhất. Mỗi con người khi sinh ra đã được xác định địa vị của họ. Chính vì thế mà người nghèo cứ mãi hoàn nghèo, còn người giàu lại giàu thêm.
Qua cuộc đời của Ram, ta lại bắt gặp thêm những phận người đầy nỗi khổ chỉ vì cái nghèo đấy. Và trong Triệu phú khu ổ chuột thì cả nhân vật chính cũng chẳng hề có một cơ hội nào để vươn lên trong một xã hội đã bị suy tàn từ quá lâu.
Song song đó, những tệ nạn của xã hội Ấn Độ cũng được khắc hoạ rõ nét như ấu dâm. Hai chương đầu của Triệu phú khu ổ chuột đã cho ta thấy những hình ảnh nhơ nhuốc của những lão già “dê”, những nạn nhân xấu số chỉ có thể bất lực chống trả lại hoặc thậm chí chấp nhận nó như một lẽ thường.
Người Ấn Độ chúng ta có cái khả năng tuyệt vời là nhìn thấy những đau đớn khổ cực quanh mình mà vẫn không bị ảnh hưởng. Vậy nên, như một người Mumbai đích thực, hãy nhắm mắt, bưng tai, ngậm miệng lại và cậu sẽ vui vẻ giống như tôi”
Tiếp đó, Triệu phú khu ổ chuột đã đề cập đến vấn đề phân biệt giới tính, ở đất nước Ấn Độ, phụ nữ chỉ được coi là một món hàng. Họ không được coi trọng trong chính gia đình của mình, phải chịu đựng sự bóc lột, hành hạ đến từ người thân.
Thậm chí trong trong mỗi gia đình phải có ít nhất một người con gái vào “nhà thổ” để làm gái mại dâm. Bất hạnh thay, nhân vật chính của chúng ta lại phải lòng một trong những cô gái ấy, tình yêu gặp nhiều trắc trở và khó khăn.
Nhưng sau cùng, vượt qua hết mọi chông gai và gian khổ, Ram và Nita đã đến được với nhau, họ đã cùng nhau xây dựng lên cho riêng mình một mái ấm hạnh phúc.
Với một đất nước đa tôn giáo như Ấn Độ, việc phân biệt chủng tộc cũng đã được khắc hoạ rõ nét. Nhân vật chính của chúng ta Ram Mohammad Thomas có một cái tên chứa đựng cả ba tôn giáo lần lượt là đạo Hồi, đạo Hindu và cả đạo Thiên Chúa.
Mâu thuẫn sắc tộc được đẩy lên đỉnh điểm khi hàng loạt gia đình bị gia đình bị giết do người Hindu, trong đó có cả gia đình của Salim, cậu bạn thuở bé của Ram. Tiếp đó là hàng loạt cuộc bạo loạn xảy ra như Vụ náo loạn Hindu – Hồi giáo tại Bombay.
Càng đi sâu vào Triệu phú khu ổ chuột, nút thắt của câu chuyện lại càng được đẩy lên với nhiều tình tiết đầy bất ngờ. Với một con người mang bao nhiêu nỗi bất hạnh như Ram, anh tham gia trò chơi hoàn toàn không phải vì tiền mà vì một mục đích sâu xa hơn cả.
Đến đây, người đọc cũng phát hiện ra thân phận của nữ luật sư Smita Shah, cô chính là một trong hàng vạn con người mà Ram đã bỏ cả tính mạng của mình để giúp đỡ.
Người xưa có câu “ở hiền thì gặp lành”, câu nói này đã hoàn toàn đúng với số phận của Ram khi nỗi bất hạnh kết thúc thì hạnh phúc trọn vẹn sẽ đến với cậu. Qua đó, Triệu phú khu ổ chuột đã tiếp thêm sức mạnh cho độc giả với niềm hi vọng vươn lên, làm chủ cuôc đời và không đầu hàng trước số phận.
Thành công vang dội của Triệu phú khu ổ chuột
Tác phẩm Triệu phú khu ổ chuột là một tác phẩm đầy thành công về cả thương mại lẫn ý nghĩa đằng sau nó. Hơn ở đâu hết, tác phẩm đã làm nên toàn bộ chất người của Vikas Swarup, một nghệ sĩ lớn, một trái tim lớn.
Triệu phú khu ổ chuột đã được xuất bản và dịch ra hơn 40 thứ tiếng để có thể đến tận tay người độc giả. Nó cũng đã được biên kịch Simon Beaufoy chuyển thể thành phim.
Mặc dù được sản xuất với kinh phí thấp thế nhưng bộ phim đã trở thành một trong trong những tác phẩm đáng gờm nhất lúc bấy giờ khi được đề cử đến 10 giải Oscar vào năm 2009 và giành được đến tám giải thưởng khác nhau, trở thành bộ phim giành chiến thắng lớn nhất vào thời điểm đó.
Đặc biệt, Triệu phú khu ổ chuột đã xuất sắc giành được tượng vàng Oscar danh giá cho giải thưởng phim xuất sắc nhất vào năm đó.
Cả phim lẫn truyện đều chứa đựng rất nhiều những triết lí và các tầng lớp ý nghĩa ẩn sâu trong nó. Mà những bài học ấy được hiện lên qua từng mảnh vỡ cuộc đời của nhân vật chính. Tưởng chừng như đó là những câu chuyện rời rạc không hề liên quan đến nhau nhưng khi ghép lại chúng lại trở thành một bức tranh hoàn chỉnh về số phận của một con người.
Xoáy sâu vào bi kịch tinh thần thông qua nhân vật Ram, tác giả đã lên án sâu sắc cái hiện thực tàn nhẫn đã vùi dập mọi ước mơ, hoài bão của con người. Thế nhưng cũng chính tác phẩm này đã tiếp thêm động lực cho mỗi người chúng ta về một tương lai tươi sáng.
Mọi thành công rồi sẽ đến với những con người biết cố gắng, nỗ lực, không chịu đầu hàng trước số phận bởi lẽ “may mắn bắt nguồn từ trong tâm”.
Ngọc Anh
