Mark Ruffalo là một nam diễn viên Hollywood và là nhà sản xuất người Mỹ gốc Ý, bên cạnh lĩnh vực chính về điện ảnh, anh còn tham gia hoạt động bảo vệ môi trường và ủng hộ nhân quyền.
Ở thị trường điện ảnh Mỹ, Mark Ruffalo đã sớm nổi tiếng nhờ lối diễn xuất tài tình, đầy nội tâm và hóm hỉnh, các phim đã làm nên tên tuổi của anh là 13 Going on 30 (2004), Just Like Heaven (2005), Zodiac (2007) và Shutter Island (2010).
Tại Việt Nam cũng như toàn thế giới, cái tên Mark Ruffalo được biết đến nhờ vào nhân vật Dr.Bruce Banner (Hulk) trong phần phim Avengers (2012) đầu tiên của vũ trụ Marvel.
Suốt những năm tháng cống hiến cho sự nghiệp, Mark đã nhận được rất nhiều giải thưởng và đề cử, điển hình có thể kể đến như giải Diễn viên phụ xuất sắc nhất của Academy Award, Diễn viên phụ xuất sắc nhất của New York Film Critics Circle và Diễn viên chính xuất sắc nhất của Golden Globe Award.
Thời thơ ấu và bước đầu sự nghiệp của Mark Ruffalo
Mark Ruffalo tên thật là Mark Alan Ruffalo, anh sinh ra vào ngày 22 tháng 11 năm 1967 tại thành phố Kenosha, bang Wisconsin nước Mỹ. Mark là con thứ trong gia đình, anh còn một người em trai Scott và hai người chị gái Tania, Nicole.
Mẹ anh tên Marie Rose, bà vừa là thợ làm tóc vừa là nhà tạo mẫu, còn cha anh là người vẽ công trình tên Frank Lawrence Ruffalo Jr. Sở hữu dòng máu gốc là Ý nên từ nhỏ Mark đã được theo học trường Công Giáo và sau này anh còn học trường Giáo dục mới.
Trong một lần phỏng vấn, Mark tự mô tả rằng anh là “một đứa trẻ hạnh phúc” ở thiếu thời, mặc dù anh bị hội chứng phân tâm ADHD và chứng khó đọc.
Do cha Mark phải làm việc xa nhà tại bang Virginia, anh phải theo ở cùng để cha bớt cô đơn và cũng theo học trung học tại đây, được biết anh là một nhà đấu vật bán chuyên khi còn là học sinh.
Sau khi tốt nghiệp trường First Colonial High School, anh cùng gia đình chuyển tới San Diego bang California rồi chuyển tiếp đến Los Angeles.
Ở Los Angeles, anh có cơ hội ghi danh vào khoa diễn xuất của nhạc viện Stella Adler, cùng thời gian này Mark và bạn của mình cũng sáng lập nên Công ty sân khấu Orpheus.
Có thể nói Orpheus là đứa con tinh thần của Mark vì tại đây anh đã làm mọi việc để phát triển nó, từ viết kịch bản, đạo diễn, hậu cần đến tham gia vào vô số vở kịch của chính mình.
Bên cạnh đó, Mark Ruffalo cũng đã dành gần một thập kỷ làm Bartender như một nghề tay trái để kiếm tiền nuôi dưỡng ước mơ diễn xuất.
Ban đầu, mọi việc không được diễn ra suôn sẻ như anh mong muốn, anh chia sẻ đã từng định bỏ cuộc và chấp nhận là một người pha chế bình thường sau chín năm gắn bó, bởi vì trong thời gian này các bộ phim anh tham gia thật sự không có điểm nhấn.
Thế nhưng, cuộc đời Mark Ruffalo lại thay đổi hoàn toàn khi anh vô tình gặp được nhà viết kịch, biên kịch Kenneth Lonergan. Nhận thấy được tài năng của chàng trai trẻ, Kenneth đã chấp nhận hợp tác với Mark mặc dù lúc đó anh chưa có danh tiếng gì.
Sản phẩm điện ảnh đầu tiên của hai người là You Can Count On Me (2000), trong phim Mark vào vai anh trai của diễn viên Laura Linney và cũng là nhân vật chính.
Bộ phim đã nhận được một đề cử của Academy Award cho hạng mục Best Actress, Best Screenplay và Mark Ruffalo đã thực sự gây ấn tượng với khán giả, diễn xuất của anh thu về nhiều đánh giá tích cực và được so sánh với thời kỳ đỉnh cao của Marlon Brando, diễn viên vào vai Don Vito Corleone trong phim Bố Già (1972) huyền thoại.
Mark Ruffalo cũng nhận được hai giải thưởng từ Los Angeles Film Critics Association và Montreal World Film Festival cho vai diễn này.
Những vai diễn tiếp theo của Mark cũng đáng chú ý, điều này lý giải vì sao các phim anh tham gia trong giai đoạn này như The Last Castle (2001), XX/XY (2002) và Windtalkers (2002) đều được đánh giá là những bộ phim đáng xem.
Nhìn chung sự nghiệp điện ảnh đối với Mark cũng khó khăn vào thời kỳ đầu nhưng với sự kiên trì và một chút may mắn, anh đã có bước đệm là một chút danh tiếng và ấn tượng tốt với khán giả đại chúng.
Thành công nối tiếp thành công và lần đầu tham gia vào lĩnh vực sản xuất
Sau khi hoàn thành bộ phim Windtalkers năm 2002, Mark Ruffalo không may sau đó bị chẩn đoán mắc một khối u trong não, khối u này mặc dù lành tính nhưng lại cản trở khả năng cảm âm của anh.
Sau cuộc phẫu thuật đã để lại di chứng là liệt một phần của khuôn mặt và không thể nghe bên tai trái. Mark chia sẻ anh thấy cuộc sống của mình khá bất tiện thời gian nay nhưng may mắn là khả năng điều khiển cơ mặt đã bình phục hoàn toàn với anh sau một năm.
Không để điều ấy cản trở niềm đam mê diễn xuất, anh quay trở lại ngay với In The Cut và View In The Top vào năm liền kề 2003, cả hai bộ phim anh đều tham gia với vai trò chính và đóng cùng với các diễn viên nữ nổi tiếng thời bấy giờ là Meg Ryan và Gwyneth Paltrow.
Năm 2004 là một năm đặc biệt trong sự nghiệp, Mark Ruffalo đã tham gia liên tiếp vào bốn bộ phim là We Don’t Live Here Anymore, Eternal Sunshine of the Spotless Mind, 13 Going on 30 và Collateral.
Điểm đáng chú rằng mỗi bộ phim đều có một thành công nhất định và các vai diễn anh tham gia lại yêu cầu mỗi tính cách khác biệt.
Nếu trong bộ phim 13 Going on 30 yêu cầu Mark Ruffalo vào vai một chàng trai đau khổ vì không được đáp lại tình yêu thì trong Eternal Sunshine of the Spotless Mind, anh lại vào vai một người đàn ông thú vị quyến rũ nữ chính.
Nếu trong We Don’t Live Here Anymore Mark vào vai một người chồng nhẫn nại và ấm áp thì trong Collateral anh lại vào vai một tên xã hội đen nguy hiểm với tạo hình ma mãnh.
Sự luân chuyển hoàn hảo giữa các thể loại nhân vật đã thực sự làm nên tên tuổi của Mark Ruffalo trong giới điện ảnh, anh từng được mệnh danh là “người chơi hòa tấu được hoan nghênh nhất” trong thể loại phim hài kịch lẫn chính kịch.
Sau năm 2004, Mark vẫn tiếp tục tận tụy với công việc, anh liên tục tham gia vào các bộ phim nổi tiếng của Hollywood thời bấy giờ và điều này càng khẳng định danh tiếng của vị nghệ sĩ đa tài.
Một số phim bom tấn mà Mark tham gia với vai trò là nhân vật chính trong thời gian này có thể kể đến như Just Like Heaven (2005), All the King’s Men (2006), Reservation Road (2007) và Zodiac (2007).
Trong số ấy có thể kể đến bộ phim Zodiac (2007) là một bộ phim giành được tận 3 giải thưởng, 71 đề cử và năm 2016 được BBC xếp hạng thứ 12 trong danh sách những phim hay nhất của thế kỷ 21.
Phim được chuyển thể từ bản tiểu thuyết cùng tên, kể về những năm cuối thập niên 1970, đầu thập niên 1980, từng có một tên sát nhân làm khiếp sợ vùng bắc California, gã ta liên tục giết người và gieo rắc nỗi kinh tởm vì độ máu lạnh của gã từng vụ án.
Có một chàng thám tử nghiệp dư tên Dave Toschi (Mark Ruffalo vào vai) nguyện truy tìm cho ra tung tích của tên ác nhân này, suốt bộ phim đều những tình tiết gay cấn khi anh và đồng nghiệp cùng đối đầu với Zodiac.
Sở hữu phong cách quay phim sáng tạo cùng với cốt truyện hấp dẫn, bên cạnh đó còn có sự diễn xuất tài tình từ các nhân vật chính khiến cho Zodiac nhận được doanh thu tận 98 triệu USD và 7.7 điểm IMDB.
Vào năm 2008, Ruffalo, Ethan Hawke và Amanda Peet cùng góp mặt trong bộ phim của đạo diễn Brian Goodman tên What Doesn’t Kill You, được biết phim của họ được trình chiếu đầu tiên tại Liên hoan phim quốc tế Toronto.
Bộ phim tuy giành được nhiều nhận xét tích cực từ những nhà phê bình nhưng lại không may, vào thời điểm ấy chỉ có thể phát hành ở một quy mô nhỏ vì ảnh hưởng bởi sự sụp đổ của công ty phân phối mẹ Yari Film Group.
Cú chuyển mình mạnh mẽ của người nghệ sĩ tài năng
Năm 2010 lại là một năm đột phá với Mark Ruffalo, anh lần đầu lấn sang lĩnh vực đạo diễn với bộ phim độc lập Sympathy for Delicious và đạt được thành tích Special Jury Prize tại liên hoan phim Sundance.
Vào ngày bộ phim công bố, Mark trả lời phỏng vấn khi được hỏi nghĩ gì về bộ phim, rằng:
“Tôi vẫn đang tìm kiếm một công ty phân phối chính thức. Có một vài lời đề nghị trên bàn nhưng tôi đang mong đợi một thứ gì đó lớn hơn một chút. Tôi đã sàng lọc nó và gửi cho rất nhiều công ty và mọi người đang thực sự phản hồi. Tôi nghĩ họ sợ bộ phim đó. Vì vậy tôi tự sản xuất luôn.”
Không chỉ làm đạo diễn, anh còn vào vai một người cha đỡ đầu cho con của cặp đôi đồng tính nữ Annette Bening và Julianne Moore trong The Kids Are All Right (2010).
Nhờ vào tính chất nhân văn của bộ phim cùng với lối diễn xuất đầy cảm tình đã giúp Mark nhận được vô số các giải thưởng đến từ Academy Award, Independent Spirit Award, Screen Actors Guild và đề cử của BAFTA cho hạng mục Nhân vật phụ xuất sắc nhất.
Cùng năm 2010, anh góp mặt vào bộ phim bom tấn Shutter Island của đạo diễn Martin Scorsese. Trong phim, Mark vào vai Chuck Aule còn nhân vật chính Teddy Daniels thì được Leonardo DiCaprio đảm nhiệm.
Sở hữu một cốt truyện đầy thú vị và lôi cuốn, bộ phim luôn đứng thứ hạng cao trong những danh sách các bộ phim hại não nhất của các trang bình luận uy tín, điều này lý giải vì sao Shutter Island tuy chỉ có kinh phí là 80 triệu USD nhưng thu được đến tận 295 triệu USD tổng doanh thu.
Hai năm sau, anh tham gia vào bộ phim thứ sáu của vũ trụ điện ảnh Marvel, The Avengers (2012). Trong phim anh thay thế cho diễn viên Edward Norton để vào vai Dr. Bruce Banner hay còn biết đến với nhân vật Hulk-Người khổng lồ xanh.
Mark Ruffalo nhận được rất nhiều nhận xét tích cực từ vai diễn này, anh đã thành công trong việc làm tròn vai nhân vật Hulk lẫn nhân vật Dr.Bruce Banner.
Trong khi Hulk thì luôn giận dữ, điên và tàn bạo thì ngược lại chàng tiến sĩ Bruce rất nhẹ nhàng và đầy tình cảm, xung quanh anh toát lên một vẻ học thức ngời ngợi.
Vì sự thành công này, Mark theo hợp đồng và tiếp tục xuất hiện ở các phần sau của Marvel Studios. Anh đã quay lại ở các bộ phim quan trọng như Avengers: Age of Ultron (2015), Thor: Ragnarok (2017), Avengers: Infinity War (2018), Avengers: Endgame (2019) và vai diễn khách mời trong Iron Man 3 (2013), Captain Marvel (2019).
Có thể nói, vai diễn Hulk là một trong những vai diễn quan trọng nhất trong con đường sự nghiệp của Mark, nhờ vào vai diễn này mà anh mới được khán giả Việt Nam biết đến nói riêng và khán giả trên toàn thế giới nói chung.
Năm 2014, Mark đã tham gia vào một bộ phim truyền hình có tên The Normal Heart, một phim nói về cuộc ngăn chặn đại dịch HIV/AIDS trong những năm thập niên 80 của Alexander Weeks (Mark Ruffalo thủ vai) cùng với người yêu đồng tính Felix Turner (Matt Bomer thủ vai).
Tại thời điểm ra mắt, bộ phim như là một ngọn đuốc sáng cho những người đang đấu tranh xóa bỏ sự kỳ thị về giới tính thứ ba, được biết, thiên kiến về bệnh tình dục được lan truyền từ những người đồng tính phần nhiều đã giảm bớt tại nước Mỹ nhờ vào sự văn minh từ phim này.
The Normal Heart vẫn nhận được đánh giá tiêu cực lẫn tích cực vì có những yếu tố nhạy cảm, tuy nhiên Mark vẫn giành được cho mình một đề cử của Emmy Award, anh nói rằng đã có một sự hỗ trợ cho màn trình diễn của mình:
“Tôi chưa bao giờ có một phản hồi chân thành và mong manh từ mọi người cho bất cứ điều gì tôi từng làm…. Và tất cả những gì tôi đã làm kể từ khi tôi tham gia mạng xã hội đến tận bây giờ, chưa bao giờ có phản ứng tích cực nào bằng The Normal Heart. Và đó là một phước lành, anh bạn ạ. Nếu đúng là như vậy, nếu có một cây đàn piano vô tình rơi trúng tôi vào ngày mai, thì tôi sẽ chết với ý nghĩ rằng: “Bạn biết không, tôi đã hoàn thành thật tốt trong sự nghiệp của tôi, đó là một món quà và tôi có thể chết mà không hối tiếc rồi.”
Không chỉ như vậy, Mark Ruffalo còn liên tiếp nhận được hai đề cử của Academy Award trong năm 2014 và 2015 nhờ tham gia diễn xuất hai bộ phim Foxcatcher và Spotlight.
Trong đó, có bộ phim Spotlight (2015) anh còn được nhận thêm đề cử của BAFTA Award nhờ xuất sắc hóa thân nhà báo Michael Rezendes, được biết Michael là một nhân vật có thật, chuyên đưa thông tin về lĩnh vực chính trị.
Anh là một trong những người hiếm hoi nhận được giải thưởng Pulitzer, giải thưởng cao quý trong lĩnh vực báo chí, khi làm việc cho tờ The Boston Globe.
Mark Ruffalo còn nhận được đề cử Quả Cầu Vàng cho nhân vật Cam Stuart, một người cha có hai đứa con bị Rối loạn lưỡng cực cảm xúc trong bộ phim Infinitely Polar Bear (2014).
Ngoài sự nghiệp đáng ngưỡng mộ ở mảng điện ảnh thì anh còn hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác, có thể kể đến như nhà hoạt động chính trị, nhân quyền và môi trường.
Các lĩnh vực hoạt động khác của Mark Ruffalo
Vào năm 2019 vừa qua, Mark vừa tham gia với vai trò diễn viên chính vừa là đồng sản xuất của bộ phim Dark Waters, bộ phim nói về một người luật sư không ngừng theo đuổi công lý khi cố gắng vạch trần sự thật đằng sau chất ô nhiễm được thải ra bởi DuPont.
Kịch bản Dark Waters này đã ảnh hưởng sâu sắc đến suy nghĩ của anh về vấn đề môi trường, được biết vào tháng sáu năm 2020 vừa qua, Mark góp mặt vào một hội thảo trực tiếp của Irish Green Party.
Mark Ruffalo đã khuyến khích các thành viên chấp nhận một chương trình đàm phán có lợi cho môi trường được thỏa thuận giữa chính phủ và các bên liên quan.
Anh còn là một trong những người ủng hộ việc phá thai và giải thích về lý do tại sao rằng:
“Tôi không thể nào nhìn lại những người phụ nữ phải đau khổ tự giải quyết cái thai không mong muốn của mình, trong màn đêm dày đặc và trong một cái khách sạn rẻ tiền.”
Bên cạnh đó, Mark cũng là một trong những người ủng hộ cộng đồng LGBT. Tuy nhiên anh lại có một lần bị những người trong cộng đồng chuyển giới chỉ trích vì đã hỗ trợ diễn viên nam Matt Bomer, đóng vai người chuyển giới nữ trong bộ phim Anything (2017) do chính anh sản xuất.
Đời tư và châm ngôn sống của Mark Ruffalo
Năm 2000, Mark và đồng nghiệp Sunrise Coigney đã kết hôn với nhau và có cho mình ba người con, đầu tiên là Keen sinh năm 2001 và hai người con gái sau là Bella Noche và Odette. Tuy gia đình nhỏ của anh rất hạnh phúc nhưng thật không may mắn, Mark lại chứng kiến hai vụ mất mát của những người anh cho là thân nhất.
Đầu tiên người bạn thân nhất của mình là Heath Ledger tự tử tại căn hộ riêng vào năm 2008, tiếp theo là vào tháng một năm 2012, em trai của anh ta là Scott được tìm thấy bị sát hại bởi một viên đạn vào đầu ở Beverly Hills.
Mặt khác, để có được những thành tích đáng ngờ trong sự nghiệp cũng như trong cuộc sống, Mark Ruffalo cũng là người có những suy nghĩ và quan điểm sâu sắc.
“Chắc chắn rằng, bạn sẽ rất dễ dàng yêu tiền mặt. Nếu bạn đưa ra quyết định dựa trên tiền mặt thì chắc chắn bạn sẽ có một sự nghiệp khó khăn”
Khi được hỏi tại sao anh chuyển sự nghiệp của mình đang rất khởi sắc ở Los Angeles tới New York, Mark trả lời rằng:
“Tôi cố gắng làm những điều tôi thích bằng cách này hay cách khác và đôi khi tôi thậm chí rất quyết liệt. Tôi thích cực đoan. Tôi thích thay đổi mọi thứ và không để mình tự mãn hay cũ kỹ. Tôi chuyển đi từ L.A. [đến ngoại ô New York] bởi vì nó cảm thấy trống rỗng và không còn cảm giác như Los Angeles là một nơi màu mỡ đối với tôi như một nghệ sĩ nữa. Tôi không thích khoảng cách giữa gia đình và bản thân mình mà tôi phải trải qua khi phải làm việc mọi lúc. Tôi để trái tim hướng dẫn tôi về điều đó và tôi thấy ổn. Đó là một chút đánh cược nhưng nó trở nên khá tốt. Nhưng chủ yếu chỉ là cố gắng giữ cho nó mới mẻ và mới mẻ và thú vị đối với tôi và hy vọng cho mọi người khác.”
Là ông chủ của công ty nghệ thuật Orpheus suốt từ thời mới ra trường, Mark vẫn còn gắn bó với công việc nơi đây và vẫn còn giữ một niềm yêu thích nhất định, anh chia sẻ rằng:
“Với Nghệ thuật độc lập (indies), tất cả những gì họ có là kịch bản và nó rất quan trọng. Các nhân vật được vẽ tốt hơn, câu chuyện chính xác hơn và trải nghiệm tuyệt vời hơn so với các phim trường mà đôi khi các nhân vật ấy tự được diễn viên tô điểm thêm khi họ đang quay.”
Nhìn chung thì Mark Ruffalo là một trong những diễn viên hiếm hoi có sự nghiệp ngày càng phát triển mà không bị gián đoạn khi nào. Cứ cách vài năm, anh lại có những vai diễn cực kỳ nổi bật trong nền điện ảnh và chắc chắn trong tương lai, anh sẽ ngày càng phát triển hơn nữa.
Ngọc Đức
