“Ruột để ngoài da” – thành ngữ nổi tiếng nó về cách ứng xử khéo léo trong cuộc sống thường ngày. Sử dụng ngôn ngữ sao cho “được lòng” mọi người xung quanh cũng là cách để các mối quan hệ trở nên tốt đẹp hơn. Vậy cha ông ta khuyên dạy như thế nào về vấn đề này? Hãy cùng phân tích câu thành ngữ này ngay.
Giải thích “Ruột để ngoài da” có ý gì?
“Ruột để ngoài da” thường để nói những người giao tiếp nhanh nhảu, không chú ý đến cảm xúc của người xung quanh. Vì sao lại như vậy? Hãy cùng đi phân tích cả câu thành ngữ xưa.
“Ruột” là một bộ phận bên trong cơ thể có nhiệm vụ tiêu hóa thức ăn nạp vào. Ruột luôn cần được bảo vệ bên trong người, không tiếp xúc với môi trường bên ngoài. “Da” là bộ phận bên ngoài cơ thể, có nhiệm vụ bao bọc phần thịt, xương, cơ bên trong; trong đó có cả ruột. Khác với ruột, da sẽ tiếp xúc với các tác nhân bên ngoài môi trường liên tục, chịu ảnh hưởng nhanh chóng bởi các tác nhân đó.
Nói “Ruột để ngoài da” là cách nói ẩn dụ trong văn học. Về nghĩa bóng, “ruột” ở đây chỉ những điều bên trong, không được nói ra ngoài, phải được giữ giữ kín. “Da” đại diện cho những yếu tố bên ngoài, nhiều người biết, nhiều người thấy và chịu tác động từ đó.
Ý nghĩa câu “Ruột để ngoài da” có ý nói những người nói nắng không suy nghĩ, nhìn trước ngó sau; ăn nói bộp chộp mà không để ý đến những người xung quanh nghĩ gì. “Ruột để ngoài da” sẽ là những lời nói dễ mất lòng, không biết giữ bí mật và thường nói năng thiếu chín chắn. Đây là ý phê phán cách nói chuyện, suy nghĩ thiếu cẩn trọng của người xưa một cách vô cùng tinh tế.
Lời khuyên về cách ứng xử khéo léo từ “ruột để ngoài da”
Giao tiếp là vấn đề mà bất kỳ ai cũng phải quan tâm và để ý. Để tránh những khúc mắc đến từ lời nói thì đây là lời khuyên làm sao nói chuyện không bị “Ruột để ngoài da”.
- Luôn suy nghĩ trước khi nói. Ăn nói bộp chộp, nhanh nhảu không phải là một điều tốt. Một người luôn biết suy nghĩ cẩn trọng trước khi nói sẽ biết mình nên nói gì và không nên nói gì. Đừng nói mà không nghĩ, nó sẽ khiến cho bạn nói ra những điều đáng lẽ cần cất giữ kín trong lòng.
- Không ăn nói tùy tiện, “bạ đâu nói đó”. Cách giao tiếp này chính là minh chứng rõ nhất của câu “ruột để ngoài da. Nói năng tùy tiện khiến cho người khác cảm thấy họ bị coi thường, thiếu sự tôn trọng. Đây cũng là yếu tố mà đánh giá con người thiếu lịch sự trong cuộc nói chuyện.
- Nói năng cẩn thận, khéo léo. Người thông minh sẽ biết lựa lời nói chuyện để không gây tổ thương cho người lắng nghe. Những lời nói dễ nghe sẽ giúp bản thân mình truyền tải được ý nghĩ, mong muốn cho người xung quanh. Thêm vào đó, cách nói này không gây nên sự mất thiện cảm của mọi người với nhau.
- Không nói sai sự thật, nói “trái lòng người”. Nói gì đúng đó và chỉ nói những điều đúng với sự thật, hợp với lòng người. Người “ruột để ngoài da” nhưng không thể nói sai thành đúng hay nói không thành có. Việc giao tiếp như vậy sẽ giúp tạo thiện cảm hơn cho mọi người xung quanh.
Lời nói ra không thể rút lại được. Vì thế, văn hóa ứng xử khi giao tiếp cũng cần được thận trọng để nói năng đúng chuẩn, có chừng mực. Có câu “họa từ miệng mà ra” là như vậy. Mỗi người cần biết cách điều chỉnh và kiểm soát được việc mình nói sẽ ảnh hưởng như thế nào đến mọi người. Từ đó, ta biết cách để nói chuyện sao cho đúng, cho hợp tình hợp lý.
Các câu tục ngữ, ca dao về giao tiếp, ứng xử
Giao tiếp văn minh, đúng mực là điều mà bất kỳ ai, bất kỳ thời kỳ nào cũng phải được chú trọng. Và để khuyên răn về cách nói chuyện, nhắc nhở con người cách nói cho đúng, cho hay, kho tàng ca dao tục ngữ Việt Nam có rất nhiều câu nói nổi bật. Cụ thể:
- Lời nói gói vàng.
- Lời nói chẳng mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.
- Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói.
- Họa từ miệng mà ra
- Ăn bớt bát, nói bớt lời
- Chim khôn kêu tiếng rảnh rang/ Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.
- Kim vàng ai nỡ uốn câu/ Người khôn ai nỡ nói nhau nặng lời.
- Ăn ngay nói thật, mọi tật mọi lành.
- Người khôn ăn nói dở chừng/ Để cho kẻ dại nửa mừng nửa lo.
- Vàng sa xuống giếng khôn tìm/ Người sa lời nói, như chim sổ lồng.
- Sảy chân, gượng lại còn vừa/ Sảy miệng, biết nói làm sao bây giờ.
Thế mới thấy, người xưa coi trọng lời ăn tiếng nói như thế nào. Bất kể lời nào nói ra cũng đều mang đến những câu chuyện hệ quả khác nhau. Việc giao tiếp thông minh, hành xử khéo léo là cách mà con người luôn phải học tập mỗi ngày.
Kết luận
“Ruột để ngoài da” đã được phân tích ý nghĩa chi tiết trên đây. Có thể thấy rằng, cha ông ngày xưa có cách răn dạy con cháu vô cùng tinh tế ở khía cạnh này. Những lời khuyên răn chân thành, thấm thía về lối giao tiếp ứng xử phù hợp là cách để kết nối người với người tốt nhất. Nó cũng là sự đánh giá của người ngoài về con người và gia đình giáo dục của mỗi người.