Được mệnh danh là cuốn sách bán chạy nhất chỉ sau Kinh Thánh, Nhà giả kim (O Alquimista) của nhà văn Paulo Coelho đã vượt tầm thời đại để trở thành kim chỉ nam đối với những ai đang tìm một sự định hướng đúng đắn cho cuộc đời mình.
Các nhân vật trong tác phẩm đều có những ước mơ cho riêng mình, thế nhưng không phải ai cũng chiến thắng được vận mệnh để theo đuổi hoài bão đó. Cuốn tiểu thuyết nhẹ nhàng như một câu chuyện cổ tích và thấm đẫm minh triết huyền bí của phương Đông.
Hành trình từ kẻ nổi loạn đến tiểu thuyết gia lừng danh thế giới
Nhà văn Paulo Coelho sinh năm 1947 tại thành phố Rio de janeiro, Brazil, ông là một trong các tiểu thuyết gia nổi tiếng nhất thế giới mọi thời đại. Để có thành công như hôm nay, nhà văn đã trải qua cuộc hành trình gian nan từ những ngày thơ bé.
Paulo Coelho cũng trải qua năm tháng tuổi thơ như bao đứa trẻ khác khi theo học tiểu học, trung học và trung học phổ thông tại quê nhà. Tư chất thông minh cùng sự chăm chỉ đã giúp tác giả thi đỗ vào trường Luật nhưng đáng tiếc ông đã quyết định nghỉ sau đó một năm.
Chàng thanh niên Paulo Coelho khi ấy dành thời gian để đi du lịch tại Mexico, Peru, Bolivia, Chile và một số quốc gia châu Âu lẫn Bắc Phi. Chính điều này đã mang lại nguồn cảm hứng lớn cho sự nghiệp cầm bút sau này của ông.
“Tôi có thể chọn hoặc là trở thành nạn nhân của thế giới hoặc là một kẻ phiêu lưu tìm kiếm kho báu. Tất cả chỉ là câu hỏi về cách mà tôi nhìn nhận cuộc sống này.” – Paulo Coelho
Khi về nước, nhà văn bắt đầu thử sức với việc soạn lời cho các bản nhạc Pop. Ông từng viết lời ca khúc cho các ngôi sao thời bấy giờ như Elis Regina, Rita Lee và Raul Seixas. Tuy nhiên, Paulo Coelho đã bị bắt giam một thời gian ngắn bởi hành động chống lại chế độ độc tài tại Brazil.
Hành trình gian nan bắt đầu từ đó, sự nghiệp chẳng mấy suôn sẻ cùng tính cách không dễ gần khiến tác giả trở nên tách biệt so với mọi người. Vì vậy, cha mẹ quyết định gửi Coelho tới bệnh viện tâm thần để điều trị trong ba tháng.
Từ viện trở về, tác giả tiếp tục theo học tại trường Luật nhưng cũng chỉ được một năm thì ông lại bỏ học để rong ruổi khắp mọi nơi. Đam mê viết lách trỗi dậy và thành quả là cuốn sách đầu tay Hell Archives ra đời.
Tác phẩm này không đem lại thành công như mong đợi, tuy nhiên con đường văn chương của Coelho lại rẽ sang một hướng khác khi ông hành hương tới Santiago de Compostela, nơi được mệnh danh là “con đường của thánh James” tại Tây Ban Nha.
Chuyến đi đã giúp tiểu thuyết gia lừng danh người Brazil giác ngộ ra nhiều điều. Hơn hết, Coelho tìm được nguồn cảm hứng mới cho sự nghiệp văn chương. Trời không phụ lòng người, cuốn sách Nhà giả kim mà ông sáng tác đã mang đến thành công ngoài mong đợi.
“Hãy nói với trái tim của bạn rằng nỗi sợ thất bại còn tồi tệ hơn cả chính sự đau khổ. Và rằng không một một trái tim nào từng phải chịu đựng khổ đau trong khi đi tìm kiếm ước mơ, vì mỗi giây của cuộc tìm kiếm là mỗi giây gặp gỡ với Thượng Đế và với sự vĩnh hằng.” – Paulo Coelho
Bên cạnh Nhà giả kim, sự nghiệp cầm bút của nhà tiểu thuyết nổi tiếng này còn có những viên ngọc quý khác như Mười một phút (Eleven Minutes), Veronika Quyết Chết (Veronika Decides to Die), Quỷ dữ và nàng Prym (The Devil and Miss Prym), Nỗi ám ảnh (O Zahir).
Không ai có thể phủ nhận tài năng văn học thiên bẩm của ông. Một số giải thưởng danh giá mà Paulo Coelho đã nhận trong sự nghiệp của mình như giải Prix Lectrices d’ Ella, giải Grinzane Cavour năm 1996, giải Pha lê của Diễn đàn kinh tế thế giới năm 1999.
Nhà giả kim là kim chỉ nam cho hành trình của hàng triệu độc giả
Nhà giả kim là cuốn sách ghi lại tất cả những trải nghiệm trong chuyến phiêu du theo đuổi vận mệnh, giúp cậu bé Santiago hiểu sâu hơn về ý nghĩa của hạnh phúc. Tác phẩm nhẹ nhàng như một câu chuyện cổ tích, nhân ái, giản dị và giàu chất thơ.
Câu chuyện khởi nguồn với chiêm bao kỳ lạ mà Santiago đã thấy hai lần, đó là lời thúc giục mơ hồ về hành trình đi tìm kho báu ở Kim Tự Tháp Ai Cập. Từ một cậu bé chăn cừu muốn rong ruổi khắp nơi, cậu dũng cảm bán hết cừu để lên đường sang Châu Phi, bắt đầu theo đuổi giấc mơ của mình.
Vạn sự khởi đầu nan khi vừa bắt đầu chuyến phiêu lưu, Santiago đã bị lừa mất hết tiền, cậu phải đến làm thuê ở một cửa hàng pha lê. Không từ bỏ, chàng trai trẻ cố gắng học ngôn ngữ mới và tiếp tục theo đuổi ước mơ của mình.
“Vận mệnh chính là điều mà anh luôn muốn đạt được. Bất kể anh là ai, anh làm gì, khi anh thật tâm mong muốn điều gì, thì điều mong muốn ấy sẽ được hình thành trong cõi tâm linh vũ trụ. Đó sẽ là nhiệm vụ của anh trên Trái Đất.” – Nhà giả kim
Cậu tham gia vào một lữ đoàn trên sa mạc, làm bạn với chàng trai người Anh luôn khao khát tìm được nhà giả kim, gặp gỡ người con gái định mệnh tên Fatima trên ốc đảo. Cô cũng là người tiếp thêm cho anh dũng khí để đi đến cuối cuộc hành trình mơ ước.
Sau này khi tìm được Kim Tự Tháp và gặp nhà giả kim kia, cuối cùng Santiago nhận ra kho báu thầm ao ước bấy lâu chính là những bài học mà mình có được trong suốt chuyến phiêu lưu ấy.
Cuốn sách Nhà giả kim được Paulo Coelho chắp bút vào năm 1987 và ra đời chỉ hai tuần sau đó. Nhà văn từng giải thích lý do mình có thể hoàn thành nhanh đến vậy là vì câu chuyện như đã được viết sẵn trong tâm hồn ông.
Tác phẩm được phát hành lần đầu tại Nhà xuất bản Rocco, vì số lượng bán ra chỉ đạt 900 bản nên đơn vị này quyết định trả lại bản quyền cuốn sách. Không bỏ cuộc, Coelho đã lên đường tới Rio de Janeiro để tìm cơ hội mới cho đứa con tinh thần của mình.
Thành công đến ngoài mong đợi khi báo chí đánh giá rất cao sáng tác tâm huyết của ông. Tính đến năm 2004, tác phẩm đã được dịch ra 67 ngôn ngữ, bán hơn 56 triệu bản tại hơn 150 quốc gia và trở thành cuốn sách bán chạy thứ hai trên thế giới chỉ sau Kinh Thánh.
Nhà giả kim đã đưa tên tuổi Paulo Coelho lên vị thế nhà văn thế giới, trong số rất nhiều người hâm mộ của ông, có những nhân vật đặc biệt như tổng thống Bill Clinton, ca sĩ Madonna, diễn viên Will Smith.
Hiện nay hãng Weinstein đang thương lượng với một nhà viết kịch bản từng đoạt Oscar để chuyển thể tiểu thuyết kinh điển này thành phim. Bộ phim sẽ được Weinstein đồng sản xuất cùng hai hãng khác là PalmStar Media, Windy Hill Pictures.
Nhà giả kim phiên bản điện ảnh bắt đầu khai máy vào cuối năm 2020, hứa hẹn sẽ xuất hiện nhiều cảnh quay hùng vĩ ở châu Âu, Trung Đông, Jordan, Abu Dhabi (thủ đô Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất) và Bắc Phi.
Theo đánh giá của Herald Sun thì Nhà giả kim đặc biệt được yêu thích tại Trung Quốc và Úc. Tờ báo này cũng tiết lộ một sự thật thú vị, đây là cuốn sách “gặp nạn” ăn cắp vặt nhiều nhất trong những hiệu sách ở Melbourne.
Tại Việt Nam, Nhà giả kim được chuyển ngữ bởi dịch giả Lê Cung Cầu và nằm trong “Tủ sách Đông Tây tác phẩm”. Bên cạnh đó, một số sáng tác tiêu biểu của Coelho cũng được dịch ra Tiếng Việt gồm Ngọn núi thứ năm, 24 giờ cô độc ở Cannes, Ngoại tình.
Nhà giả kim với những bài học sâu xa về ý nghĩa của hạnh phúc
Cuốn tiểu thuyết kinh điển Nhà giả kim đã làm rung động hàng triệu tâm hồn, giúp thay đổi cuộc đời biết bao thế hệ độc giả. Một câu chuyện thấm đẫm minh triết phương Đông được yêu thích bởi những thông điệp nhân văn mà nó mang lại.
Cuốn sách với chuyến hành trình của chàng chăn cừu Santiago như hạt giống nhiệm màu gieo xuống tâm hồn, liều thuốc vàng để xoa dịu nỗi đau. Những bài học quen thuộc được làm mới qua chất văn Paulo Coelho thật sự đã chạm đến trái tim người đọc.
Thành công không khước từ những người dám theo đuổi ước mơ
Nhà giả kim dường như được lấy cảm hứng từ chính cuộc đời nhà văn Paulo Coelho, một người dám rong ruổi trên những con đường, tìm kiếm khao khát thật sự của cuộc đời mình.
Chàng trai chăn cừu Santiago ở Tây Ban Nha cũng vậy, dám từ chối kỳ vọng của cha mẹ là trở thành linh mục để khám phá khắp thế giới bao la. Bắt đầu từ một giấc mơ hoang đường, cậu đã bất chấp mọi gian khổ mà đi theo điều mình tin là định mệnh.
“Bất cứ khi nào có thể, chàng tìm đến một con đường mới để du hành. Chàng chưa bao giờ ở trong ngôi giáo đường đổ nát trước đây, thay vì du hành qua những khu vực ấy nhiều lần. Thế giới thật bao la và vô tận; chàng chỉ có thể cho phép đàn cừu xuyên qua lối ấy trong một thời gian, và chàng sẽ khám phá những việc thích thú khác.” – Nhà giả kim
Với niềm đam mê chu du bốn bể, Santiago không muốn cả đời phải chôn chân ở quê hương trong nhà thờ nhỏ bé. Tình nguyện làm kẻ chăn cừu để được lang thang trên những cánh đồng cỏ, đến vùng Andalusia là ước mơ của cậu.
Chàng trai nhỏ cũng không bỏ qua bất cứ dấu hiệu nào của vũ trụ vì tin rằng chúng sẽ dẫn cậu chạm tới ước mơ. Trước hết là giấc mơ kỳ lạ xảy ra tới tận hai lần, mặc dù giấc chiêm bao đó khá mơ hồ nhưng Santiago vẫn quyết tâm bỏ lại tất cả.
“Khi bạn khao khát một điều gì đó, cả vũ trụ sẽ hợp lực giúp bạn đạt được điều đó.” – Nhà giả kim
Với anh chàng người Tây Ban Nha, thà chết trên con đường mình chọn còn hơn chết trong sự nuối tiếc cả đời. Cậu đi theo tiếng gọi trái tim, tin vào sự tồn tại của kho báu, biến những điều tưởng chừng không thể thành có thể, tựa nhà giả kim đã biến chì thành vàng.
Không chỉ riêng Santiago mà các nhân vật khác như ông vua quyền quý xứ Salem, nhà giả kim, chủ cửa hàng pha lê hay anh chàng bán kem, tất cả họ đều có điểm chung là một ước mơ nằm sâu thẳm trong trái tim mình.
Chủ cửa hàng pha lê mơ được hành hương tới thánh địa Mecca, chàng trai người Anh khổ công tìm nhà luyện kim đan, gã bán kem với mơ ước kiếm đủ tiền để đi sang Châu Phi chơi một tháng và người cha của Santiago có khát khao du hành thế giới.
“Chàng trai có thể thấy cái nhìn chăm chăm của cha chàng một sự khao khát có thể, tự chính ông ta, du hành vào thế giới – một khao khát vẫn đang sống động, mặc dù cha chàng phải chôn vùi nó, trải qua hàng năm trời, gánh nặng của khó khăn vì nước để uống, thực phẩm để ăn, và vẫn cùng một nơi để ngủ trong đời sống của ông ta.” – Nhà giả kim
Santiago là người duy nhất hành động và đã đạt được mong muốn, bởi cậu có niềm tin. Chỉ có bắt tay vào thực hiện thì mới chạm tới kho báu của đời mình. Nếu không kiên trì bước đi, món quà tuyệt vời của Thượng Đế chỉ mãi mãi tồn tại ở trong mơ mà thôi.
Nỗi sợ là rào cản còn lớn hơn cả rào cản thực
Đứng giữa ngã rẽ cuộc đời, đôi khi Santiago bị tác động bởi ngoại cảnh song cậu chấp nhận bước ra khỏi vùng an toàn, chạy hết sức về phía mục tiêu và để chân trời mới thực sự hiện ra trước mắt mình.
Từ mất trộm số tiền bán cừu nơi đất khách quê người tới việc gặp toán cướp giữa biển cát sa mạc, bị đánh tả tơi khi mới thấp thoáng thấy Kim Tự Tháp. Với một chàng trai thiếu niên thì đó hẳn là những sự việc ngoài sức tưởng tượng.
Cuộc gặp gỡ định mệnh với Fatima cũng là rào cản lớn của người chăn cừu trẻ tuổi. Tình yêu cô dành cho Santiago thật sự khiến cậu chẳng nỡ rời xa ốc đảo xinh đẹp. Nỗi sợ phải chia ly người con gái đặc biệt khiến chàng như chùn bước.
“Nhưng cho đến cuối đời cậu sẽ mãi lang thang trên sa mạc, luôn quẩn quanh các gốc chà là, vì biết rõ rằng mình đã không đi theo vận mệnh và giờ thì mọi sự đã quá trễ. Cậu phải hiểu rằng tình yêu không bao giờ ngăn cản ai theo đuổi vận mệnh của mình cả. Nếu để cho chuyện ấy xảy ra thì đó không phải là tình yêu đúng nghĩa, tình yêu của ngôn ngữ vũ trụ.” – Nhà giả kim
Nỗi sợ còn mang lại rào cản lớn hơn cả rào cản thực, Santiago từ ngày bán bầy cừu để đuổi theo vận mệnh cũng chính là đánh cược với cuộc đời mình. Vậy nên cậu đã bình thản đi với tâm thế nếu có chết vào ngày mai thì cũng chẳng khác chết vào bất cứ một ngày nào.
Hơn hết, Santiago suy nghĩ nếu cậu có kết thúc thì cũng là sau khi bản thân đã vượt qua eo biển Gibraltar, tận tâm làm việc kiếm tiền trong cửa hàng pha lê, biết đến sự yên ắng của sa mạc và đôi mắt Fatima, không còn gì để mình phải hối tiếc.
Cuốn sách cũng thể hiện nỗi lòng tác giả, ông là người luôn quyết tâm theo đuổi ước mơ của mình. Coelho khao khát trở thành nhà văn chứ không lựa chọn làm kỹ sư như cha mong đợi, ông rồi đã vượt lên nỗi sợ vô hình để vươn tới vị thế tiểu thuyết gia.
Trong suốt chuyến phiêu du, Santiago đã gặp rất nhiều thử thách. Cuối cùng cậu cũng hiểu trái tim mình thật sự muốn điều gì và thứ bản thân nhận được còn quý giá hơn cả kho báu. Bởi vì kho báu không phải đích đến, nó là cả một cuộc hành trình dài.
Quá trình mà Santiago nỗ lực vượt qua những khó khăn và nỗi sợ hãi mới chính là kho báu lớn nhất, việc sống không quan trọng bằng ý nghĩa của quãng thời gian mà mình sống.
Nhà giả kim hấp dẫn độc giả với kết cấu nghệ thuật độc đáo
Sáng tác kinh điển này có kết cấu đa dạng, mở đầu với phong cách của một tiểu thuyết, tiến triển như câu chuyện cổ tích và kết thúc giống thể loại ngụ ngôn. Đó chính là đỉnh cao trong nghệ thuật xây dựng tác phẩm của Paulo Coelho.
Phần kết tác phẩm đã tạo ra được nhiều suy ngẫm, truyền tải thông điệp qua từ ngữ, mang đến cho độc giả những cái nhìn mới về cuộc sống xung quanh và hành trình cuộc đời của mỗi người.
Nhà giả kim là cuộn phim với nhiều góc quay cận cảnh, đa chiều. Không chỉ vậy, các tình tiết cũng được Paulo Coelho tính toán khéo léo và kỹ lưỡng, khiến độc giả đắm mình vào những trang sách để hồi hộp theo dõi cuộc hành trình của chàng trai Santiago.
Thoạt đầu, người ta nghĩ kho báu mà giấc mơ của chàng thiếu niên chăn cừu đề cập tới nằm dưới chân ngọn Kim Tự Tháp. Tuy vậy, ông đã tinh tế chuyển hướng tác phẩm để họ hiểu rằng kho báu chính là hành trình mà chúng ta đang đi.
“Santiago đứng dậy một cách run rẩy, và nhìn lại những Kim Tự Tháp một lần nữa. Chúng dường như cười nhạo cậu, và cậu cười lại, trái tim cậu ta đập lên sung sướng. Bởi vì cậu ta biết kho tàng cậu ta ở nơi nào.” – Nhà giả kim
Kho báu chẳng ở đâu xa, nó luôn ở ngay bên cạnh mà không ai nhận ra. Thường con người phải đi một vòng lớn thì mới có thể khám phá ra điều đó. Tuy nhiên, những điều bản thân học được sau hành trình ấy mới chính là thứ đáng giá nhất.
Tác phẩm kích thích độc giả bởi lối dẫn chuyện cuốn hút cùng những ví von giản dị trong cuộc sống. Nhà luyện kim đan như vị thần luôn âm thầm đi bên cạnh Santiago, khuyến khích cậu từ bỏ cuộc sống an nhàn để mạnh mẽ vươn tới ước mơ.
Nhà giả kim không thiên về thuyết giảng các đạo lý sáo rỗng mà lồng ghép trong các tình huống cụ thể nào đó, từ từ dẫn dắt để cậu bé Santiago cũng như độc giả hiểu được vấn đề.
Xuyên suốt tuyệt phẩm này là các cuộc hội thoại giữa Santiago và tuyến nhân vật khác, mỗi cuộc trò chuyện đều gửi gắm những thông điệp thầm kín, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
“Tại sao chúng ta phải lắng nghe trái tim của mình?” cậu ta hỏi, khi họ đang dựng lều cho ngày hôm ấy. Bởi vì, bất cứ nơi nào trái tim của cậu ở, thì đấy là nơi cậu sẽ tìm ra kho tàng.” – Nhà giả kim
Giọng văn nhẹ nhàng, thấm đượm chất thơ của Paulo Coelho đồng hành cùng người đọc trong suốt cuộc hành trình của chàng chăn cừu Santiago. Chuyến phiêu lưu vừa lãng mạn vừa gay cấn đã mang lại nhiều cung bậc cảm xúc cho mỗi độc giả.
Tuy các nhà phê bình đánh giá tình tiết trong cốt truyện quá đơn giản song Paulo Coelho giải thích rằng, những điều đơn giản lại mang ý nghĩa lớn và dễ dàng truyền tải thông điệp giá trị nhất.
Thời gian đầu xuất bản, cuốn sách không nhận được nhiều chú ý nhưng ở những lần phát hành sau, tác phẩm đã tạo nên cơn sốt bởi triết lý nhân sinh cao đẹp. Là hiện tượng đặc biệt của ngành xuất bản, số lượng bản in Nhà giả kim bán ra chỉ xếp sau Kinh Thánh.
Tuy tác phẩm chỉ có 225 trang nhưng mỗi giai đoạn trong cuộc hành trình của cậu bé chăn cừu Santiago đều mang hàm nghĩa lớn, trở thành cuốn sách gối đầu giường mà biết bao thế hệ tâm đắc.
Câu chuyện về chuyến phiêu lưu kỳ lạ của chàng thiếu niên Tây Ban Nha thực sự mang lại nhiều lời khuyên bổ ích cho những người đang loay hoay, lạc lối trên con đường theo đuổi và chinh phục ước mơ cuộc đời.
Tiểu Mai
