Ian McShane là một nghệ sĩ kỳ cựu người Anh trong làng điện ảnh thế giới. Ông được biết đến với vai trò là diễn viên điện ảnh, diễn viên truyền hình kiêm lồng tiếng và đạo diễn.
Suốt cuộc đời sự nghiệp của mình, Ian McShane đã nhận được một giải Quả Cầu Vàng danh giá và được đề cử ở hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc của Primetime Emmy Award.
Có gần 58 năm cống hiến cho nghệ thuật nhưng mãi đến năm 2011 ông mới được nhiều khán giả Việt Nam biết đến qua vai diễn Blackbeard trong phim Pirates of Caribbean 4: On Stranger Tide.
Ở Mỹ và Anh, Ian McShane được biết đến rộng rãi qua vai phản diện Al Swearengen trong chuỗi phim Deadwood (2004-2006) và nhân vật King Silas Benjamin trong loạt phim Kings (2009).
Con đường đến với sự nghiệp điện ảnh của Ian McShane
Ian McShane tên thật là Ian David McShane, ông sinh vào cuối tháng 9 năm 1942 tại thành phố Lancashire của Scotland và là người con duy nhất trong gia đình.
Mẹ của ông là bà Irene còn cha của ông là Harry McShane, một cầu thủ bóng đá nổi tiếng từng chơi cho đội Manchester United.
Được biết, ông từ thuở nhỏ vốn yêu thích diễn xuất nên đã quyết định theo đuổi sự nghiệp nghệ thuật một cách nghiêm túc. Thật may mắn cho khán giả khi cha mẹ ông không hề cấm cản mà còn hỗ trợ con trai mình trên những bước đường đầu tiên.
Tuy vậy, sau khi tốt nghiệp cấp ba thì Ian mới bắt đầu theo đuổi một cách nghiêm túc khi ghi danh học kịch ở Royal Academy of Dramatic Art (RADA) và trở thành thành viên của National Youth Theatre.
Tại RADA, ông đã trở thành bạn thân với Anthony Hopkins, người sau này được biết đến rộng rãi qua vai diễn Hannibal Lecter trong phim Sự im lặng của bầy cừu (1991).
Ngoài ra Ian McShane còn là bạn thân của cố diễn viên John Hurt, đây cũng là người mà ông ở chung phòng trọ suốt thời sinh viên. Trong một lần phỏng vấn, Ian đã tiết lộ rằng John chính là “người bạn già nhất trong sự nghiệp diễn xuất” của mình.
Năm 1962, Ian McShane cùng với John Hurt có vai diễn đầu tiên khi cả hai còn đang đi học. Ông đã tham gia vào The Wild and the Willing(1962) và hóa thân thành Harry Brown, John thì thủ vai Phil Corbett, cả hai đều có vai trò trọng yếu như nhau.
Có một thông tin thú vị là Ian McShane đã tự ý nghỉ học để tới đăng ký vai diễn, ông còn giấu John và nói là mình đi khám răng. Tuy nhiên, sau khi John cũng ghi danh diễn xuất thì cả hai mới vỡ lẽ.
Sau khi tốt nghiệp trường RADA một thời gian, Ian McShane và cô bạn gái Suzan Farmer của mình đã tổ chức hôn nhân và hai người trở thành vợ chồng vào năm 1964.
Tuy vậy, họ đã chia tay chỉ sau bốn năm chung sống. Trong khi Ian gần như không có điểm sáng khi mới bắt đầu sự nghiệp thì Suzan Farmer đã rất nổi tiếng ở những năm 60 của thế kỷ trước.
Ian McShane và hơn 40 năm miệt mài cống hiến cho sự nghiệp điện ảnh
Có thể nói, Ian McShane không hề có vai diễn nào là điểm sáng trong gần ba mươi năm đầu tiên làm nghề. Tuy vậy, ông không hề nản chí mà vẫn miệt mài theo đuổi sự nghiệp, để rồi trở thành một tượng đài trên màn ảnh Hollywood.
Sau nhiều năm diễn xuất, phong cách diễn thường thấy của Ian McShane là trầm lặng, lạnh lùng và thường đóng vai phản diện. Đi kèm với vẻ ngoài ít nói ấy, phẩm chất quý ông của Ian dường như tăng thêm khi ông luôn điềm tĩnh trong mọi tình huống.
Năm 1964, ông vào vai Frank Barners của bộ phim truyền hình Spanner in the Grass Works, một năm sau đó ông hóa thân Keith Dexter trong phim The Pleasure Girls. Tuy cả hai bộ phim không thành công về mặt doanh thu nhưng đều được đánh giá là tương đối phù hợp với nhu cầu giải trí.
Năm 1969, ông khá chăm chỉ khi góp mặt trong If It’s Tuesday, This Must Be Belgium và Battle of Britain. Một năm sau đó, ông tham gia vào Pussycat, Pussycat, I Love You với vai chính Fredd C.Dobbs.
Nhìn chung, các bộ phim mà Ian McShane tham gia cho đến thời điểm này đều không nhận được nhiều thành công cũng như không quá thất bại trong thị trường điện ảnh thời bấy giờ. Duy chỉ có Pussycat, Pussycat, I Love You là nhận được 1 giải Quả cầu vàng và có số điểm IMDB là 4.8.
Năm 1971, ông tham gia vào hai bộ phim Freelance và Villain. Trong vai Wolfe Lissner của phim Villain, Ian McShane nói rằng:
“Nhờ vào bộ phim này tôi đã học uống rượu vì vai diễn yêu cầu như vậy. Mỗi buổi sáng, tôi và Burton (một diễn viên khác) đã luôn bắt đầu bằng vài ly vodka hoặc rượu trái cây lên men, rồi tới bữa trưa chúng tôi lại đến quán bar và nốc thêm vài ly sâm-panh nữa. Đây cũng chính là lý do khiến tôi có thói quen uống rượu khó bỏ.” – Ian vừa cười vừa chia sẻ
Cũng chính năm này, ông đã được người vợ thứ hai của mình là Ruth V. Post hạ sinh cho một cô con gái đầu lòng tên Kate McShane. Không lâu sau đó, cả hai có thêm chàng quý tử Morgan McShane.
Năm 1976, ông tiếp tục diễn xuất trong bộ phim truyền hình The Fantastic Journey và một năm sau đó, ông góp mặt vào một bộ phim gây khá nhiều tranh cãi là Jesus of Nazareth.
Trong phim, Ian McShane đã vào vai Judas Iscariot, một trong mười hai môn đệ của chúa Jesus. Được biết, Judas là môn đệ đã phản bội lại chúa khi có tình yêu đồng tính với Sanhedrin.
Cũng chính năm 1977, ông đã chia tay người vợ thứ hai của mình sau 11 năm chung sống. Không để chuyện tình cảm lấn át công việc, trong khoảng thời gian này Ian đã tích cực tham gia nhiều dự án phim truyền hình khác nhau.
Trong hai thập kỷ tiếp theo, Ian McShane chỉ góp mặt vào một số ít các phim điện ảnh như Cheaper to Keep Her (1981), Exposed (1983), Ordeal by Innocence (1985) và Torchlight (1985).
Đặc biệt có thể kể đến Exposed, bộ phim đã thành công vang dội và cán mốc doanh thu gần hai triệu đô trên toàn nước Mỹ. Trong phim, mặc dù Ian chỉ vào vai phụ nhưng ông vẫn chiếm được nhiều cảm tình của khán giả nhờ nét điển trai và những câu thoại đáng nhớ.
Trong hai thập kỷ này, ông chủ yếu tham gia ở mảng phim truyền hình, mỗi năm đều đóng trung bình khoảng ba dự án.
Các vai diễn nổi bật trong thời gian này có thể kể đến như Niko Theophilus, nhân vật đã xuất hiện 11 tập liền trong bộ phim Bare Essence(1983), nhân vật chính Geoff của bộ phim chính kịch The Letter (1982) và vai chính Alan Roswell trong bộ phim tội phạm Braker (1985).
Đây cũng là khoảng thời gian Ian dần đạt được nhiều sự mến mộ của khán giả khi ông tham gia vào chuỗi phim Lovejoy (1986 – 1994). Phim có sáu mùa, tổng cộng 71 tập và nhân vật chính là Lovejoy cũng tham gia tương đương với số tập ấy.
Lovejoy là một tên trộm chuyên lừa đảo và có biệt tài về truy tìm đồ cổ, anh được khán giả yêu thích vì là trộm cướp nhưng lại lấy của những kẻ giàu có xấu xa rồi chia lại cho những người kém may mắn hơn.
Sau khi hoàn thành bộ phim The Dirty Dozen vào năm 1988, Ian McShane đã bỏ hẳn thói quen uống rượu, vốn bị ảnh hưởng bởi bộ phim cũ. Chia sẻ về lý do bỏ rượu, ông nói rằng:
“Tôi đã trở thành một kẻ nghiện rượu và chất kích thích nặng. Mặc dù không thể phủ nhận rằng những thứ này phần nào giúp tôi duy trì việc nhớ được chính xác lời thoại và đến quay phim đúng giờ. Tuy nhiên sau khi quay xong vài phim thì tôi không còn bất cứ ký ức gì về nó nữa. Thế nên tôi bỏ.” – Ian McShane
Kết thúc thập kỷ 80, Ian McShane trở nên bận rộn hơn bao giờ hết. Tính riêng trong năm 1989, ông đã hoàn thành tận bảy dự án phim truyền hình gồm ba phần phim của Dick Francis Mysteries, Minder, Miami Vice, Dallas và bộ phim Wonderworks: Young Charlie Chaplin nói về vua hề Saclo.
Sau khoảng thời gian cật lực, ông đã dành khoảng ba năm để nghỉ ngơi và đánh dấu sự trở lại với vai diễn chính Ian Deegan trong bộ phim White Goods(1994). Có lẽ vì mới quay lại đóng phim sau thời gian dài nên ở bộ phim này, diễn xuất của Ian được đánh giá tạm ổn và chưa thật sự truyền tải đầy đủ nội tâm sâu sắc của nhân vật
Những năm tiếp theo, mỗi năm ông xuất hiện ở một phim, điển hình có thể đến như D.R.E.A.M. Team (1999), Madson (1996), Man and Boy (2002) và Babylon 5: The River of Souls (1998).
Vai diễn tiến sĩ Robert Bryson trong Babylon 5 đã tạo ấn tượng cho người hâm mộ thể loại khoa học viễn tưởng. Tuy nhiên vào năm 2004, trong một cuộc phỏng vấn với tờ The Independent, ông chia sẻ rằng:
“Tôi đã ước rằng mình đã từ chối vai diễn Bryson vì trong lúc đang vật lộn với lời thoại về kỹ thuật, tôi nhìn thấy đồng nghiệp Martin Sheen, người đang đeo một con mắt giả ở giữa trán và nói linh tinh với anh ta. Đó là trải nghiệm đáng xấu hổ nhất của tôi trong sự nghiệp diễn xuất.” – Ian ngượng ngùng nói
Ngoài ra, ông còn tham gia vào một số phim điện ảnh như Bollywood Queen (2002), Agent Cody Banks (2003) và Sexy Beast (2000). Được biết, vai diễn Teddy Bass trong Sexy Beast được đánh giá cao vì Ian đã trọn vẹn truyền tải nội tâm của nhân vật mình đảm nhiệm.
Suốt 40 năm cống hiến, tuy Ian McShane chỉ nổi trội với nhân vật duy nhất Lovejoy nhưng nhìn chung, ông cũng đạt được nhiều danh tiếng và kinh nghiệm qua những vai diễn đa lĩnh vực.
Đỉnh cao sự nghiệp và bước đầu đến với lĩnh vực lồng tiếng sản xuất
Năm 2004, một cú vang lớn xảy ra ở nền điện ảnh Mỹ khi bộ phim truyền hình Deadwood của HBO lúc ấy vừa được ra mắt và nhận được ý kiến tốt từ phía khán giả.
Xuyên suốt 36 tập của bộ phim, người xem luôn bị cuốn hút và ấn tượng bởi ông chủ rạp phim Deadwood Al Swearengen, đây cũng chính là nhân vật được vào vai bởi Ian McShane.
Nhờ vào vai diễn này, ông đã nhận được giải Quả Cầu Vàng danh giá ở hạng mục Best Actor in a Television Drama và được đề cử ở hai buổi lễ trao giải lớn khác là Emmy Award và Screen Actors Guild Awards.
Ngoài ra, Al Swearengen cũng được TV Guide xếp hạng sáu trong danh sách Sáu mươi nhân vật phản diện gây khó chịu nhất năm 2013.
Nhờ vào sự thành công của ba mùa, năm 2019 phim lại một lần nữa được làm lại với tên Deadwood: The Movie, bộ phim được lấy bối cảnh mười năm kể từ khi tập cuối của mùa ba kết thúc.
Năm 2007, Ian McShane lần đầu chuyển sang lĩnh vực lồng tiếng, ông đã hóa thân thành nhân vật Captain Hook trong phần ba của chuỗi phim Shrek.
Khỏi phải bàn cãi đến độ thành công của chuỗi phim này vì đây dường như là những bộ phim tuổi thơ của nhiều người. Bên cạnh nhân vật chính là chàng Shrek tốt bụng thì khán giả cũng bị ấn tưởng bởi nhân vật phản diện Hook vì vẻ gian xảo và giọng nói sặc mùi ác độc của hắn ta.
Ngoài ra Ian còn lồng tiếng cho một số nhân vật khác như Tai Lung trong Kung Fu Panda (2008), Mr. Bobinsky trong Coraline (2009) và chú gấu Ragnar Sturlusson trong The Golden Compass (2007)
Năm 2009 là một năm tương đối quan trọng với Ian McShane, đây là năm đầu tiên ông tham gia làm phim với vai trò nhà sản xuất, đồng thời cũng là diễn viên cho bộ phim 44 Inch Chest.
Mặc dù là 44 Inch Chest cũng không quá thành công khi chỉ nhận được 6.8 điểm IMDB và doanh thu vỏn vẹn 300 ngàn USD nhưng nhìn chung đây cũng là sự thành công của Ian khi lần đầu thử sức ở lĩnh vực này.
Cùng năm này, ông cũng nhận được cú vang thứ ba trong sự nghiệp của mình nhờ vào vai diễn King Silas Benjamin trong chuỗi phim truyền hình Silas của NBC.
Được biết, Silas Benjamin là vua của nước Gilboa và là một đối tác với vua Saul trong kinh thánh. Ông đã hợp nhất vương quốc của mình, xây dựng thủ đô Shiloh và nhân vật này lúc nào cũng sợ Chúa đang bỏ rơi anh ta.
Vai diễn này yêu cầu diễn viên vừa phải thể hiện được quyền uy của một vị vua vừa bộc lộ được nét yếu đuối sau vỏ bọc cứng rắn ấy, có thể thấy Ian McShane đã hoàn thành xuất sắc. Một nhà phê bình đã nhận xét rằng:
“Bất cứ khi nào Kings bị bế tắc, McShane xuất hiện và đặt những mối ghép quan trọng để giải quyết vấn đề ấy.”
Năm 2010, Ian lại một lần nữa hóa thân vào nhân vật Tai Lung trong chuỗi phim truyền hình Kung Fu Panda: Holiday Special. Ông cũng tham gia vào vai Bishop Waleran Bigod của bộ phim chính kịch lịch sử The Pillars of The Earth.
Trong vai Bishop, ông đã nhận được rất nhiều đánh giá tích cực của khán giả, ông còn nhận được đề cử cho hạng mục Outstanding Actor in a Miniseries của Golden Nymph và hạng mục Best Actor – Miniseries or Television Film của Quả Cầu Vàng.
Cùng năm 2010, ông được Walt Disney Company xác nhận sẽ vào vai Blackbeard (Râu Đen) trong phần bốn của chuỗi phim Pirates of Caribbean.
Đây là vai diễn đã mang hình ảnh của Ian McShane đến với khán giả trên toàn thế giới, đặc biệt tại Việt Nam. Mọi người đều bị cuốn hút bởi cách ông ra lệnh, cách ông vung kiếm và ánh mắt lạnh lùng độc ác.
Khoảng bốn năm sau đó, sự nghiệp diễn xuất của Ian McShane cũng không mấy thăng hoa khi các dự án ông tham gia đều không mấy nổi bật. Mãi đến năm 2014, ông mới có một vai diễn gây được rất nhiều ấn tượng cho khán giả.
Vai diễn ấy là nhân vật Winston trong chuỗi phim điện ảnh đình đám John Wick (2014), Ian đã xuất sắc trong việc thể hiện một ông chủ khách sạn trung thành, nghiêm nghị và giàu lòng vị tha giữa thế giới ngầm đầy lạnh lẽo.
Tiếp nối thành công của vai diễn trước thì vào ba năm sau đó, Ian McShane lại làm tốn biết bao giấy mực của nhà báo khi quá xuất sắc hóa thân vào vai diễn Mr. Wednesday của chuỗi phim American Gods (2017).
Trong vai nhân vật chính Mr. Wednesday, Ian McShane đã khắc họa thành công hình tượng ma mãnh của một bậc thầy lừa đảo và sắc thái nghiêm nghị của vị thần Odin.
Được biết xuyên suốt nội dung phim American Gods, Mr. Wednesday chính là nhân vật quan trọng trong công cuộc tái lập lại thế giới mới.
Nhờ vào vai diễn này, Ian McShane đã giành được một đề cử của Critics’ Choice Awards ở hạng mục Best Actor in a Drama Series vào năm 2018.
Cũng chính năm 2017, ông tiếp tục tham gia vào John Wick 2 với vai diễn Winston như trước. Ngoài ra ông còn góp mặt vào hai bộ phim điện ảnh khác là Jaw Bone và Pottersville.
Đặc biệt, bộ phim Pottersville là một bộ phim thành công lớn ngay từ thời điểm ra mắt, phim đã nâng cấp thứ hạng của diễn viên chính Johnny Harris khi dành được mười đề cử lớn nhỏ khác nhau.
Mặc dù Ian là nhân vật phụ nhưng người ta cũng ấn tượng với vẻ già dặn của ông trong vai trò dẫn dắt cậu học trò của mình là Johnny đến với đỉnh cao võ đài.
Năm 2019 vừa qua, ông tham gia khá nhiều dự án, tiêu biểu là phần làm lại của phim Hellboy, ngoài ra còn có John Wick 3 và Bolden, bên cạnh đó ông cũng được khắc họa vào trò chơi điện tử John Wick Hex.
Suốt gần 60 năm diễn xuất, Ian McShane tuy không thành công lắm ở khoảng thời gian đầu nhưng với lòng kiên trì theo đuổi sự nghiệp, những quả ngọt đã bắt đầu nở rộ đối với ông.
Châm ngôn sống và đời tư của Ian McShane
Khi được phỏng vấn lý do vì sao ông lại có thể hóa thân tròn vai trong từng nhân vật như vậy, Ian McShane nói rằng:
“Mỗi diễn viên, nếu muốn diễn tốt vai của mình, họ phải biết yêu thích lẫn ghê tởm chính nhân vật ấy”
Sở hữu quan điểm diễn xuất như vậy, Ian đã xuất sắc hoàn thành cả vai phản diện lẫn vai chính nghĩa. Các nhân vật do Ian đảm nhiệm thường được nhận xét rằng ông đã hoàn thiện hết mọi khía cạnh còn thiếu.
Sau khi chia tay hai người vợ đầu, năm 1980 Ian McShane đã tìm được chân ái của đời mình là đồng nghiệp nữ Gwen Humble, cả hai người đã thành hôn và chung sống tại California đến tận bây giờ.
Ian và Gwen hiện tại đang rất hạnh phúc, trong một lần phỏng vấn về chuyện hôn nhân, Ian chỉ chia sẻ nhẹ nhàng rằng:
“Tôi bây giờ thật sự không nhớ gì đến hai vị hôn thê cũ của mình nữa, những chi tiết về các cuộc hôn nhân này rất sơ sài.”
Ở tuổi 77, Ian McShane có một sức khỏe tuyệt vời, như được đề cập ở trên, ông đã bỏ thói quen xấu uống rượu của mình vào năm 1988 và ông dừng hút thuốc vào năm 2011, ngoài ra ông cũng thường xuyên vận động nhẹ để duy trì sức khỏe.
Sau gần 60 năm cống hiến cho nghệ thuật, với nét diễn lạnh lùng khí chất, Ian McShane đã là một cái tên thân thuộc trong lòng khán giả trên toàn thế giới.
Ông dường như đang ở trên đỉnh cao sự nghiệp của đời mình và chắc chắn những dự án trong tương lai của Ian sẽ ngày càng được đông đảo khán giả tiếp nhận hơn nữa.
Ngọc Đức
