Nhắc đến Alexandre Dumas, người ta sẽ ngay lập tức nhớ đến các danh tác nổi tiếng như Trà Hoa Nữ, Ba chàng lính ngự lâm đầy xuất sắc của ông. Song, ít người biết rằng Bá tước Monte Cristo cũng đã góp phần không nhỏ vào công cuộc xây dựng tiếng tăm của đại văn hào người Pháp trong nền văn học thế giới.
Tác phẩm là một vòng xoáy về công lí, về những phẩm chất, ý chí và nghị lực của con người dù bị mắc kẹt trong hoàn cảnh khó khăn, đau đớn nhất.
Ra mắt vào năm 1844 dưới kiểu cách của văn học cổ mà không phải ai cũng đọc được, Bá tước Monte Cristo trở thành một trong những tiểu thuyết kinh điển nhất giới văn chương và trở thành một tác phẩm bất hủ khiến người ta vẫn phải nể phục đến tận bây giờ.
Khi cái chết chẳng còn là điều đáng sợ nhất
Nhân vật chính trong tác phẩm Bá tước Monte Cristo là một chàng trai trẻ mang tên Edmond Dantes mới trở về từ con tàu Pharaon sau những ngày tháng lênh đênh trên đại dương vô tận.
Với tài năng vượt bật nên khi chỉ mới mười chín tuổi, anh dường như như có được cả thế giới trong tay và thậm chí còn sắp nhậm chức thuyền trưởng của con tàu. Hơn hết là người tình Mercedes ngày nào đã chấp thuận lời ngỏ ý muốn kết hôn của Edmond.
Tiền tài, danh vọng, gia đình và cả tình yêu, tất cả đến với anh như một phần thưởng cho sự cố gắng miệt mài bao năm của Edmond. Đó là một sự trả công xứng đáng cho những tháng ngày phấn đấu của chàng trai trẻ giàu ý chí cùng lòng tốt bụng đáng tôn vinh.
Tác phẩm Bá tước Monte Cristo được mở ra với một khung cảnh tươi sáng, tràn trề những hy vọng.
Thế nhưng trong cuộc sống dù ta có miệt mài hay nhân hậu đến mức nào thì đâu đó vẫn tồn tại những con người vì lợi ích cá nhân mà sẵn sàng trao cho ta những nhát dao chí mạng bất chấp mọi thủ đoạn hèn hạ nhất.
Trong tác phẩm này cũng thế, song song với nhân vật Edmond ta còn ấn tượng bởi Danglars. Đây là tên kế toán của tàu và luôn nuôi dưỡng nỗi ghen ghét với Edmond nên đã cùng với tình địch của anh là Fernard viết một bức thư nặc danh gán tội cho Edmond cấu kết với Napoleon.
Trong thời kì đầy biến động và nhạy cảm của nền chính trị Pháp, đây là một việc làm cực kì nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến tính mạng. Và ngay trong chính lễ đính hôn của mình, Edmond tội nghiệp đã bị chính quyền áp giải về xử tội.
Người hỏi cung anh là phó biện lý Villerfort- kẻ đã định tha cho anh nhưng sau khi thấy bất lợi cho mình hắn liền trở mặt với chàng trai trẻ.
Dẫu biết người trước mắt mình là một chàng trai hoàn toàn trong sạch thế nhưng hắn vẫn nhẫn tâm đày anh vào hoàn cảnh ngục tù. Đau đớn thay cho người cha của Edmond, ông vẫn một mực đợi chờ và nhờ cậy người buôn thân thiết với gia đình ông kháng cáo.
Villerfort gieo rắc vào tim người cha những tia hi vọng nhỏ nhoi nhất để rồi ông hao mòn dần từng ngày trong sự chờ mong và đến khi trút hơi thở cuối cùng, người cha đáng thương ấy vẫn chưa thể ngắm nhìn con trai lần cuối.
Đó không phải là người duy nhất mà Villerfort gieo hi vọng bởi chính Edmond cũng bị hắn rỉ tai về những hão huyền tự do. Thế nhưng hắn lại bóp nát mọi ý chí của anh khi đày đọa Edmond vào nhà tù If.
Chàng trai trẻ dường như mất hết hi vọng sống khi bị tống vào ngục dẫu chẳng hề phạm một lỗi lầm. Cuối cùng anh vẫn không không thể thoát khỏi móng vuốt của những kẻ hèn hạ ấy và cả nhà tù If, nơi đã giam chân anh suốt mười bốn năm liền.
Không chiếc lồng nào có thể kìm hãm đôi cánh của một chú chim
Một thông điệp đầy ý nghĩa mà Bá tước Monte Cristo đã ngầm truyền tải đó chính là ngục tù có thể giam cầm đôi chân và thân xác con người thế nhưng nó không thể bào mòn ý chí tự do của một người đàn ông đầy nghị lực như Edmond.
Đôi mắt vốn để ngắm nhìn đại dương nay lại như mù lòa, đôi tai để lắng nghe âm thanh của những làn sóng vỗ ào ạt nay không khác gì kẻ điếc. Thế nhưng tại đây anh đã gặp tu sĩ Faria, người đàn ông đã nâng đỡ anh trong những tháng ngày bị giam hãm nơi ngục tù.
Faria là một tu sĩ tri thức vô cũng lỗi lạc. Ông có thể tự tạo niềm vui cho mình trong những hoàn cảnh khó khăn nhất.
Ông đã tự chế những ngòi bút bằng miếng sụn ở đầu những con cá hét, những trang giấy bằng chiếc sơ mi được mang trên người và quan trọng nhất là Faria đã hòa bồ hóng vào phần rượu vang để tạo nên mực.
Người đàn ông tài giỏi ấy lại bị kìm hãm trong ngục tối chỉ vì truyền bá tư tưởng về vương quyền thống nhất ở Ý và điều đó khiến những chính trị gia không hài lòng về ông.
Những năm sau đó Faria đã chỉ dạy tận tình cho Edmond về mọi thứ ông có được. Tiếng Tây Ban Nha, tiếng Đức và một một số ngôn ngữ khác đều trở thành một phần trong “giáo án”. Ông còn chỉ dạy cậu làm toán để mở mang đầu óc Edmond, chỉ anh những vần thơ tinh tế trong đời sống hàng ngày.
Năm qua tháng lại, điều cuối cùng Faria chỉ anh không phải bất cứ một kiến thức nào nữa mà đó là một kho báu sẽ thay đổi cuộc đời anh mãi mãi. Nó trú ngụ tại hòn đảo nhỏ mang tên Monte Cristo, được chất đầy bởi vàng và ngọc ngà châu báu.
Từ đây, hành trình của Bá tước Monte Cristo chính thức bắt đầu.
Faria giờ đây không còn là một người xa lạ mà đã trở thành người cha, người thầy của Edmond trong Bá tước Monte Cristo. Trong giờ phút cuối cùng của cuộc đời ông vẫn thầm chúc chàng trai những điều tốt đẹp nhất, thầm mong rằng anh sẽ thay ông đạt được những ước nguyện của mình.
Một sinh mệnh đã dừng lại thế nhưng chính nó đã tái sinh một sinh mệnh khác. Bằng sự khéo léo của mình, Edmond đã thành công thoát khỏi nơi địa ngục ấy, nơi đã giam cầm thân xác rệu rã của anh sau bao nhiêu năm đằng đẵng dài.
Cuộc hành trình gian nan của Bá tước Monte Cristo
Lần đầu tự do sau mười bốn năm liền, không chỉ Edmond mà cả người đọc cũng vui sướng thay anh. Chàng trai trẻ với tiền đồ xán lạn ngày nào giờ đây đã trở thành một người đàn ông trưởng thành và mang trong tay những trọng trách to lớn phải hoàn thành.
Nhờ số châu báu mà người tu sĩ Faria đã tiết lộ, Edmond nhanh chóng gia nhập vào giới thượng lưu của Paris. Anh đổi tên thành Monte Cristo và cứ thế từng bước một anh đã trả thù tất cả những con người đã hãm hại mình ngày nào. Song song đó, Monte còn bày tỏ lòng thành kính và giúp đỡ những ân nhân đã giúp đỡ anh ngày trước.
Hành trình vươn lên của Edmond đã cho người đọc cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống và những phẩm chất của con người lúc bấy giờ.
Nó còn là lòng từ bi, sự khoan dung khi đứng trước những thế lực xấu xa, thù hằn. Bá tước Monte Cristo đã làm nổi bật lên quy luật nhân quả ở đời mà cha ông ta vẫn thường nói đó là ở hiền thì gặp lành.
“Không có cả hạnh phúc lẫn bất hạnh trên đời này, chỉ có sự so sánh tình trạng này với tình trạng khác, thế thôi. Phải đã từng muốn chết, Maxmillien ạ, mới biết rằng sống là tốt đẹp biết bao.” – Monte Cristo
Song, nếu hiểu sâu hơn nữa thì Bá tước Monte Cristo còn mang đến cho ta một thông điệp vô cùng ý nghĩa. Dù có rơi vào hoàn cảnh khó khăn, tăm tối nhất thì với nỗ lực vươn lên với ý chí mạnh mẽ, con người có thể chiến thắng mọi nghịch cảnh mà cuộc đời mang đến.
Ngọc Anh
