“Ăn lông ở lỗ” là câu nói quen thuộc khi nhắc đến lịch sử loài người hàng triệu năm trước. Ngày nay, dù xã hội phát triển nhưng thành ngữ này vẫn thường được sử dụng. Vậy ý nghĩa của nó là gì? Vì sao người ta vẫn dùng câu nói này để chỉ một vài người sau khi tiếp xúc? Cùng tìm hiểu nội dung và ý nghĩa thành ngữ qua bài phân tích dưới đây.
Nguồn gốc – Điển tích thành ngữ “Ăn lông ở lỗ”
Khác với nhiều thành ngữ, tục ngữ khác, “Ăn lông ở lỗ” có nguồn gốc liên quan đến lịch sử loài người. Trong cuốn “Đi tìm điển tích thành ngữ” của Tiêu Hà Minh cũng nhắc đến vấn đề này. Tác giả có viết:
“Cách đây hơn ba triệu năm, loài người bắt đầu xuất hiện và sinh sống ở miền Đông châu Phi. Vốn là nguồn gốc loài vượn nên loài người lúc đó còn sinh sống trong tình trạng mông muội. Họ đi thành từng bầy đàn để hái lượm đào bới củ cây và săn bắt thú vật để sinh sống. Công cụ của họ còn rất thô sơn, chỉ bằng khúc gỗ và đá được đập mài. Lúc ấy chưa có lửa nên cuộc sống của họ hoang dã. Đêm đến, cả bầy kéo nhau vào hang sâu để ở. Sáng ra bắt được con thú nào họ nuốt sống ăn tươi hết cả lông, da. Một bộ tộc như thế người ta gọi là bầy người nguyên thủy.
Trải qua hàng triệu năm, người nguyên thủy tự cải biến, hoàn thiện và phát triển dần. Công cụ lao động cũng được cải tiến. Việc tìm ra lửa, biết dùng lửa và biết cách làm ra lửa là một phát minh quan trọng làm thay đổi cuộc sống “ăn lông ở lỗ”.
Ngày nay, con người đã trở nên văn minh. Những vẫn còn những bộ tộc lạc hậu, sống ở nơi tăm tối trong các hang động hoặc làm nhà bằng bùn đất như hang động, thức ăn phụ thuộc vào thiên nhiên sẵn có. Họ chỉ quen sống với rừng núi. Sống như vật vẫn mang dáng dấp của người tiền sử “ăn lông ở lỗ””.
Như vậy, theo Tiêu Hà Minh, thành ngữ này hoàn toàn bắt nguồn từ lịch sử. Nó phù hợp với thời đại nguyên thủy khi loài người mới xuất hiện. Theo thời gian, xã hội phát triển cũng là lúc lối sống này dần biến mất vì không còn phù hợp với thời đại.
Giải nghĩa “Ăn lông ở lỗ” chi tiết nhất
Không còn là một thói quen trong cuộc sống của loài người nhưng “Ăn lông ở lỗ” vẫn còn được sử dụng để nói về một vài hoàn cảnh trong đời sống. Lúc này, hiểu như thế nào cho đúng nghĩa của thành ngữ này nhất?
Hiểu theo một nghĩa rộng hơn, câu thành ngữ chỉ lối sống bầy đàn, mất vệ sinh, bạ đâu ở đó, lạc hậu, thiếu thốn. Đây còn chỉ những người sống luộm thuộm, bẩn thỉu, không gọn gàng, ngăn nắp. Nếu như thời nguyên thủy sống “ăn lông ở lỗ” vì hoàn cảnh thì lối sống này hiện nay là do tính cách, thói quen của bản thân con người tạo nên.
Lời phê phán thói quen sống luộm thuộm, mất vệ sinh
Xã hội ngày càng phát triển, cuộc sống con người ngày càng được cải thiện hơn. Những tiện ích, văn minh ngày nay không phải là “lý do” để bao biện cho thói “ăn lông ở lỗ” của một bộ phận người. Vì sao vẫn còn tồn tại lối sống này?
Thứ nhất, do bản thân là người lười biếng. Không thể đổ lỗi cho việc bạn quá bận để dọn dẹp và chăm sóc cuộc sống của bản thân mình. Ai cũng có cuộc sống bận rộn và điều này không thể là lý do bao biện cho sự lười biếng. “Ăn lông ở lỗ” hoàn toàn do thói quen sinh hoạt, sự ỉ lại vào người khác, không chịu thay đổi mình.
Thứ hai, một số nơi chưa phát triển mạnh. Hiện nay, vẫn còn một số vùng sâu, vùng xa chưa phát triển kịp theo nhịp sống ở vùng xuôi. Đó là lý do lớn nhất khiến cho cuộc sống của người dân lạc hậu, thiếu thốn. Đây được coi là lý do khách quan của đất nước tạo nên lối sống “ăn lông ở lỗ”. Tuy vậy, khi có điều kiện phát triển thì chắc chắn điều này không còn là nỗi lo.
Việc sống mất vệ sinh, bừa bộn không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mỗi người mà còn ảnh hưởng đến cả người xung quanh. Hãy thử tưởng tượng mỗi ngày bước ra đường với trang phục lôi thôi, đầu tóc bù rù, người bốc mùi thì sao? Điều này không chỉ tôn trọng bản thân mà còn là sự thiếu tôn trọng với những người xung quanh. Chưa kể, với thói quan “ăn lông ở lỗ” còn gây nên sự khó chịu cho người nhà, bạn bè của mình.
Kết luận
“Ăn lông ở lỗ” là điều cần thay đổi trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Thói quen tạo nên những hiệu ứng tiêu cực mà không ai muốn gặp phải. Câu thành ngữ cũng là lời nhắc nhở bản thân mỗi người cần sống gọn gàng, ngăn nắp, sạch sẽ nhất có thể. Đó vừa là tôn trọng mình, vừa tôn trọng mọi người xung quanh.