[Giải Đáp] “Anh Em Như Thể Tay Chân” Có Ý Nghĩa Và Bài Học Như Thế Nào?

Ông cha ta thường dạy “Anh em như thể tay chân” và lời dạy đó đã và đang là bài học quan trọng về tình cảm gia đình, anh em ruột thịt. Tại sao người xưa dùng hình ảnh tay chân để dạy bảo con cháu về tình nghĩa anh em? Câu ca dao xưa có ý nghĩa và bài học như thế nào về tình thân? Hãy cùng chúng tôi phân tích và tìm ra ý nghĩa nhân văn đằng sau câu ca dao đó.

Lời dạy “Anh em như thể tay chân” có ý nghĩa gì?

Vì sao người xưa lại dùng câu nói “Anh em như thể tay chân” để răn dạy con cháu?

Trước hết, “anh em” là chỉ những người trong một gia đình có cùng quan hệ huyết thống. “Tay chân” là hai bộ phận của cơ thể con người thường được nói cùng với nhau. Nếu tách rời ra về nhiệm vụ, tay và chân không có chút liên quan nào đến nhau.

Tay là bộ phận phía trên cơ thể có nhiệm vụ cầm, nắm, đánh, mang, vác, buộc đồ….Chân là bộ phận dùng để di chuyển. Nghe thì chức năng khác nhau nhưng chúng lại là hai bộ phận quan trọng của con người, đi liền với cơ thể giúp chúng ta thực hiện các công việc trong cuộc sống một cách dễ dàng. Tay và chân không thể làm được việc của nhau. Tuy nhiên, nếu tách chúng ra và bắt cái này làm các việc của cái kia thì vô cùng khó khăn. Do đó, không thể tách rời tay chân với nhau.

Nói “Anh em như thể tay chân” ý dạy: Anh em trong nhà tuy hai mà một, đều là người trong gia đình, huyết thống nên không thể tách rời. Mỗi người có một cách sống riêng, công việc riêng nhưng luôn phải yêu thương, hỗ trợ, bảo vệ, san sẻ với nhau khi cần. Lối nói ẩn dụ “thể” để so sánh tầm quan trọng của tình anh em cũng như tay và chân của cơ thể con người, độc lập nhưng không hề tách biệt.

Có thể thấy rằng, lời dạy “Anh em như thể tay chân” cực kỳ gần gũi và thiết thực khi nói về tình cảm gia đình, anh em. Một khi đã là anh em thì mối quan hệ này không bao giờ thay đổi được. Bất kể có chuyện gì xảy ra thì người một nhà cũng phải yêu thương và chăm sóc cho nhau. Anh em phải cùng nhau vượt qua khó khăn của cuộc sống và cũng cùng nhau hưởng thụ thành quả tốt đẹp.

Ý nghĩa – Bài học nhân văn: Tình anh em ruột thịt là điều thiêng liêng

Từ lời dạy của người xưa, chúng ta dễ dàng nhận thấy rằng tình cảm anh em  trong gia đình là quan trọng và thiêng liêng nhất. Câu ca dao “anh em như thể tay chân” cũng mang đến nhiều ý nghĩa triết lý và bài học làm người sâu sắc.

Ý nghĩa về tình cảm gia đình, anh em

Tình cảm anh chị em là thứ tình cảm thiêng liêng chỉ sau tình cảm bố mẹ con cái. Cùng là “máu mủ ruột rà” nên anh em mãi là một gia đình, là người một nhà. Anh, em là người cùng chúng ta lớn lên, trải qua tuổi thơ, cùng trưởng thành để có như ngày hôm nay. Những khó khăn, vất vả, những lúc ốm đau, ngoài bố mẹ, vợ/chồng, con cái thì cũng chỉ có anh – em là người luôn bên cạnh chăm sóc, giúp đỡ, chở che cho mình mà không đòi hỏi lợi lộc gì.

Bài học triết lý từ câu ca dao

Câu ca dao ngắn gọn nhưng lại bài  bài học triết lý về tình cảm gia đình đến mọi thế hệ. Gia đình là thứ quý giá nhất của mỗi người. Tình anh em là thứ tình cảm không thể thay thế của gia đình như mối liên kết của tay và chân. Một khi đã là anh em, chắc chắn không có gì có thể thay đổi được điều này. Việc chăm sóc, đùm bọc, bảo vệ nhau là điều mà bất kể người anh, người em nào cũng cần biết. Vì đơn giản, tổn thương gia đình của mình như làm tổn thương chính cơ thể của mình. 

Tình cảm anh em trong kho tàng văn học Việt Nam

Nói về tình nghĩa anh em, chúng ta có thể bắt gặp rất nhiều ở kho tàng văn học Việt Nam qua thơ ca, tục ngữ, thành ngữ, ca dao. Ví dụ:

• Anh em thuận hòa là nhà có phúc.
• Anh em trên kính dưới nhường/ Là nhà có phúc, mọi đường yên vui.
• Anh em như chông như mác.
• Đi việc làng giữ lấy họ, đi việc họ giữ lấy anh em.
• Anh em nào phải người xa.

Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân.

Yêu nhau như thể tay chân

Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy.

Các câu ca dao, tục ngữ về tình cảm chị em:

• Chị ngã em nâng
• Chị em một ruột cắt ra/ Chị không em có cũng là như không.

• Cắt dây bầu dây bí, ai nỡ cắt dây chị dây em.
• Em khôn cũng là em chị. Chị dại cũng là chị em.

Lời kết

Từ ý nghĩa câu ca dao “Anh em như thể tay chân” có thể thấy được rằng lời dạy của cha ông ta bao đời nay vẫn luôn đúng. Đây là bài học mà bất kỳ thế hệ nào cũng cần ghi nhớ và luôn thực hiện nó. Dù có chuyện gì xảy ra, chỉ cần anh em hòa thuận, yêu thương và cố gắng thì mọi chuyện đều có thể vượt qua.