Adele Laurie Blue Adkins, còn được biết đến nhiều hơn với nghệ danh Adele, là một ca sĩ kiêm nhạc sĩ người Anh. Không khoe thân bốc lửa hay chiêu trò thị phi, chính chất giọng tuyệt vời cùng lời hát say đắm đã giúp Adele chinh phục những đôi tai khó tính nhất.
Về phong cách âm nhạc, Adele được xếp vào thế hệ thứ ba tiêu biểu cho làn sóng âm nhạc Anh Quốc xâm chiếm nước Mỹ (British Musical Invasion) sau The Beatles, The Rolling Stones, Oasis và Coldplay.
Tuổi thơ tràn đầy cảm hứng âm nhạc
Adele sinh ra tại tại Tottenham, một quận ở Bắc Luân Đôn vào năm 1988 trong một gia đình không mấy hạnh phúc. Cha cô nghiện rượu nặng và đã rời bỏ gia đình khi Adele chỉ mới lên hai, để lại người mẹ trẻ một mình nuôi nấng cô.
Tài năng ca hát của Adele bắt đầu bộc lộ từ năm cô bốn tuổi nhờ sự ảnh hưởng của những giọng ca lớn. Spice Girls là nguồn cảm hứng lớn nhất của Adele đến mức cô thường hóa trang làm một trong các thành viên của nhóm ở các bữa tiệc tối khi còn nhỏ.
Ở tuổi mười bốn, Adele tình cờ biết đến Etta James và Ella Fitzgerald khi cô đi ngang qua dãy bán đĩa của các nghệ sĩ Jazz tại một cửa hàng băng đĩa địa phương. Nghe Etta James mỗi đêm một tiếng đồng hồ giúp cô khám phá tông giọng mình cũng như sức lan tỏa vượt thời gian của âm nhạc.
Phải kể đến một trong những khoảnh khắc quyết định cuộc đời Adele là khi xem Pink biểu diễn. Cô gái trẻ khi ấy đã choáng ngợp đến mức phải thốt lên:
“Tôi chưa bao giờ nghe một ai hát live hay như thế, đặc biệt khi biểu diễn trong nhà. Tôi nhớ cảm giác như tôi đang ở trong một cái hầm thông gió, giọng ca của cô ấy như thúc giục tôi. Thật là tuyệt vời.”
Bên cạnh đó, nàng ca sĩ cũng được truyền cảm hứng bởi Céline Dion, Lauryn Hill, Mary J. Blige và Alicia Keys thông qua sự gợi ý của mẹ mình. Lớn lên Adele giành nhiều thời gian để ca hát hơn là đọc sách và đã dừng đọc sách vào hồi lên sáu.
Sự khởi nghiệp bất đắc dĩ qua MySpace
Adele bắt đầu xuất hiện trên làng nhạc vào cuối năm 2006 và được ví như cơn gió lạ thổi tan những ngày ảm đạm của nền âm nhạc nước Anh. Tuy nhiên, đối với người trong cuộc thì sự nổi tiếng này lại đến quá nhanh và bất ngờ.
Vào năm 2006, Adele tốt nghiệp trường Biểu diễn nghệ thuật và Công nghệ BRIT, nơi nuôi dưỡng tài năng âm nhạc của cô, dù Adele đã định học làm quản lý và phát hiện tài năng nghệ thuật với mong muốn xây dựng sự nghiệp âm nhạc cho người khác.
Bốn tháng sau khi tốt nghiệp, Adele hoàn thành một bản thu thử gồm ba khúc cho một dự án ở lớp học và cho người bạn nghe. Người bạn này đã quyết định đăng nó lên mạng xã hội MySpace và tình cờ nhận được sự chú ý từ ông bầu hãng thu âm XL Recordings.
Trước khi chính thức ra mắt, một cơ duyên đặc biệt nữa đã đến với nàng ca sĩ trẻ. Nhờ góp giọng cho Jack Penate trong ca khúc My Yvonne, cô đã gặp được nhà sản xuất Jim Abbiss, người “đo ni đóng giày” cho hầu hết các bài hát trong hai album đầu của Adele.
Adele và cột mốc quan trọng mang tên 19
Đúng một năm sau khi ký hợp đồng với XL Recordings, Adele trình làng album đầu tay mang tựa đề 19. Cái tên 19 tương ứng với số tuổi của Adele lúc cô viết các ca khúc trong album, thuộc thể loại Soul với ca từ chất chứa những nỗi buồn trong tình cảm.
Chưa đầy một tháng sau khi ra mắt, album này chiếm lĩnh thị trường Anh Quốc với hơn hai triệu bản được tiêu thụ trên khắp châu Âu và tiếp tục len lỏi ra thị trường Bắc Mỹ.
Không chỉ chiếm lĩnh ngôi vị đầu bảng trên các bảng xếp hạng của Anh ngay từ khi ra mắt, 19 còn chiếm được cảm tình của giới phê bình về giọng hát và khả năng sáng tác đầy ấn tượng.
Adele trở thành người đầu tiên nhận giải Critics’ Choice của lễ trao giải BRIT Awards năm 2008 và đoạt giải Sound of 2008 của kênh BBC. Bên cạnh đó, 19 được chứng nhận đĩa bạch kim bốn lần tại Anh Quốc và hai đĩa bạch kim tại Hoa Kỳ.
Thành công của cô đến giữa lúc thị trường âm nhạc Anh Quốc có nhiều nghệ sĩ Soul, khiến truyền thông nước này ví cô như Amy Winehouse mới. Tờ AllMusic hết lời ngợi khen:
“Adele đơn giản là quá ảo diệu để so sánh cô với ai khác.”
Họa mi nước Anh tiếp tục có những bước tiến nhằm tấn công vào thị trường Mỹ thông qua một chuyến lưu diễn tại Bắc Mỹ. Tuy nhiên, chuyến lưu diễn này đã đổ bể vì nữ ca sĩ muốn dành thời gian ở bên bạn trai cũ.
Điều này khiến cho những nỗ lực tấn công vào thị trường Hoa Kỳ của cô gần như thất bại và chỉ được cứu vớt sau màn biểu diễn của cô tại chương trình Saturday Night Live vào cuối năm 2008.
Sự nghiệp của cô tại Mỹ thăng tiến mạnh mẽ sau sự xuất hiện của cô tại lễ trao giải Grammy năm 2009. Tại đây, Adele đã nhận được giải Best New Artist và Best Female Pop Vocal Performance. Tạp chí Billboard dành cho cô vô số lời ngợi khen:
“Adele thật sự có tiềm năng trở thành một trong những nghệ sĩ quốc tế đáng trân trọng và truyền cảm hứng nhất trong thế hệ của cô.”
Sau khi album 19 ra mắt, Kanye West và Beyoncé là hai trong số các nghệ sĩ khen ngợi âm nhạc của Adele, còn Madonna thậm chí đã không ngần ngại khen ngợi sự xuất chúng của Adele và bày tỏ mong muốn cộng tác với cô.
Ca phẫu thuật thanh quản để đời
Sau thành công của album đầu tay, Adele tiếp tục phát hành album phòng thu thứ hai có tên 21 vào đầu năm 2011. Lấy cảm hứng từ cuộc tình dang dở với người bạn trai cũ, album thay Adele bày tỏ những biến chuyển trong tâm tư mình ở ngưỡng tuổi hai mươi đầy chênh chao.
So với sắc thái pop jazz trong album trước, 21 mang đậm âm hưởng của nhạc Folk và Country với cảm hứng từ dòng nhạc Nashville, giúp các sáng tác của Adele có chiều sâu trong cảm xúc nhưng vẫn chừa chỗ cho những khoảng ngẫu hứng bất chợt.
Trong lúc sự nghiệp đang đi lên như diều gặp gió thì đột nhiên cô phải dừng lại mọi hoạt động để thực hiện một cuộc phẫu thuật liên quan trực tiếp tới cổ họng, cụ thể là xuất huyết thanh quản.
Đây được coi là thời khắc mang ý nghĩa sống còn đối với cô vì mất đi giọng hát là mất tất cả. Nếu không có giọng hát, Adele không thể chuyển hướng làm nghệ sĩ trình diễn bởi cô chẳng có ba vòng bốc lửa hay những đạo cụ sân khấu hoành tráng và lấp lánh.
Adele đã dũng cảm vượt qua cơn khủng hoảng và trỗi dậy như phượng hoàng
Ca phẫu thuật này được giới truyền thông Anh và Mỹ ví như một cột mốc để đời với ca sĩ Adele. May mắn thay, cuộc phẫu thuật đã diễn ra vô cùng thuận lợi và thậm chí, tông giọng của cô còn mở thêm được tận bốn quãng so với trước.
Sau phẫu thuật thanh quản Adele như là hổ mọc thêm cánh vậy, làm nên một ngã rẽ quan trọng giúp cô thành công hơn trong sự nghiệp sau này. Sau những giây phút cam go, giờ đây nàng ca sĩ đã trở lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Album 21 là bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của Adele
21 đã đánh dấu bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của Họa mi nước Anh khi đứng đầu bảng xếp hạng hơn hai mươi quốc gia bao gồm Anh và Mỹ. Ngoài nhiều nhận xét tích cực từ giới phê bình, album này còn đem về cho Adele nhiều giải thưởng lớn.
Cho tới cuối năm 2011, hơn ba triệu bản đã được tiêu thụ tại Anh Quốc khiến 21 vượt qua Back to Black của Amy Winehouse để trở thành album bán chạy nhất thế kỷ 21. Thành công vang dội của album thứ hai vượt quá “mọi ảo vọng điên rồ nhất” của Adele.
“Mọi chuyện dần vượt quá tầm kiểm soát. Nó cứ lớn dần, lớn dần rồi bắt đầu cuộc chạy đua tốc hành.”
Album 21 đánh dấu ngày đăng quang của Adele với ngôi vị quán quân trên thị trường Anh Mỹ cũng như toàn châu Âu, và giúp cô trở thành giọng ca ăn khách nhất trong năm 2011 khi vượt qua mặt các đối thủ nặng ký là Lady Gaga và Rihanna.
Tại giải Grammy lần thứ 54, Adele đoạt giải ở cả sáu hạng mục được đề cử, trở thành nghệ sĩ nữ thứ hai trong lịch sử giải Grammy sau Beyoncé giành chiến thắng lớn đến vậy trong một đêm. Đó quả là một thành quả xứng đáng dành cho nữ ca sĩ người Anh sau tất cả những khó khăn và đấu tranh mà cô phải trải qua.
Không chỉ vậy, ngay khi sức nóng của 21 còn chưa hết hẳn, album đầu tay 19 của nữ ca sĩ tài năng đã vội vã trở lại trên UK Albums Chart trong khi hai ca khúc Rolling in the Deep và Someone Like You lọt top năm UK Singles Chart.
Ca khúc Someone Like You mang đầy tính tự sự của cô gái trẻ tan vỡ trong tình yêu
Chính điều này đã đưa Adele trở thành nghệ sĩ đương thời đầu tiên có hai bản thu trong top năm Official Singles Chart và Official Albums Chart cùng một lúc kể từ thời của The Beatles vào năm 1964.
Hello và sự trở lại đầy cảm xúc của Họa mi nước Anh
Sau bốn năm vắng bóng trên đường đua âm nhạc để dành thời gian cho gia đình, Adele trở lại với album phòng thu thứ ba mang tên 25 với ca khúc mở đường Hello vào năm 2015.
Trong vòng chưa đầy một tuần, album này đã phá vỡ nhiều kỷ lục được tạo bởi các nghệ sĩ danh tiếng khác. Hiếm có nghệ sĩ nào chịu khó “ẩn mình” lâu như vậy mà lại đủ khả năng hâm nóng tên tuổi khi trở lại.
Adele cũng phải thừa nhận rằng sẽ thật điên rồ nếu cô cố gắng lặp lại thành tích “khủng khiếp” mà 21 từng đạt được. Thế nhưng ngay cả nữ ca sĩ cũng không thể ngờ rằng 25 lại đang phá vỡ hàng loạt kỷ lục mà “người tiền nhiệm” chưa thể thực hiện.
Về mặt thương mại, MV Hello đã vượt qua Bad Blood (Taylor Swift) khi đạt nhiều lượt xem nhất trong vòng 24 giờ trên YouTube. Đây cũng là MV cán mốc 100 triệu lượt xem nhanh nhất trong bốn ngày, nhiều hơn Wrecking Ball của Miley Cyrus đến hai ngày.
Về mặt doanh thu, 25 là album bán chạy nhất mọi thời đại tại Mỹ với hơn ba triệu bản được tiêu thụ trong nam ngày đầu tiên, phá vỡ kỷ lục của NSYNC và Britney Spears lập ra cách đây mười lăm năm.
Ca khúc năm ấy chúng ta cùng mê mệt chính là Hello
Ở quê nhà, album thứ ba của nữ ca sĩ tiếp tục ghi tên vào danh sách những album bán chạy nhất mọi thời đại. 25 cũng có mặt trong Sách kỷ lục Guiness khi trở thành album có doanh thu tuần đầu “khủng” nhất trên toàn cầu.
Hàng loạt nghệ sĩ như Justin Bieber, Sam Smith hay One Direction đã phải dời ngày phát hành album để tạm tránh “cơn bão” mang tên Adele. Vào năm 2015, Pharrell Williams khen ngợi tài sáng tác của cô trong buổi phỏng vấn tại lễ hội Cannes Lions:
“Tôi nghĩ cô ấy là một nhạc sĩ đầy quyền năng, khi bạn lắng tai nghe album của cô, nó sống động và truyền ra hơi thở.”
Dù viết về tình yêu, tâm trạng của Adele trong 25 hoàn toàn khác hai album trước. Nếu như 19 là những rung động đầu đời, 21 là cảm giác lần đầu thất tình thì 25 lại là góc nhìn của một phụ nữ khi viết về tuổi trẻ.
Bản thân Adele cũng không muốn 25 trở thành một phiên bản khác của 21 và cô gọi 21 là album thất tình (break-up), còn 25 là album hàn gắn (make-up). Không thiếu những khoảnh khắc Adele rũ bỏ thế giới u sầu buồn bã để thử một lần vui vẻ và hạnh phúc.
Tuy nhiên, nếu như 21 khiến người nghe bất ngờ vì khai phá triệt để mọi góc cạnh trong giọng hát nội lực của Adele thì trái lại, 25 không có quá nhiều điều mới lạ. Sự thành công quá lớn của 21 cùng việc cô vắng mặt quá lâu trong làng nhạc trở thành một sức ép trong suốt quá trình thực hiện album.
Thay vì quá tập trung vào việc sáng tạo, các yếu tố trong album thiên về hướng cân bằng giữa mới và cũ cũng như vừa vặn với giọng hát của nữ ca sĩ. Điều đó tạo nên một cảm giác an toàn, thậm chí quá quen thuộc và cũ kỹ.
Phong cách MV tối giản nhưng không kém phần đẹp mắt
Nhìn chung, sản phẩm này của Adele tuy chưa thực sự bứt phá nhưng đã thỏa mãn được công chúng bằng những thanh âm chân thực nhất.
Adele và phong cách âm nhạc thấm đẫm dư vị tình yêu
Trong thế hệ thứ ba, Adele thường được so sánh với Amy Winehouse và Duffy trong phong trào Blue Eyed Soul khi cùng có chút khàn khàn trong làn hơi. Chất giọng của cô thuộc vào hàng contralto, làn hơi không hẳn sâu vút đầy đặn nhưng vô cùng biểu cảm ở những nốt trầm.
Giọng ca này thật sự phát huy với lối hát mộc, với cách nhả chữ rất sang, đầy ngẫu hứng Jazz, làn hơi khàn đục mang hơi hướng của dòng nhạc Blue Grass cộng hưởng với cách hát Phúc âm.
Cách hát của Adele thuộc loại nức nở ai oán nhưng không quá cường điệu nhờ biết tiết chế dồn nén. Đó chính là tiếng gào thét của nội tâm, âm ỉ như nhóm lửa cháy âm thầm dưới cơn mưa, không nên lời mà vẫn vang dội.
Từng cảm xúc thông qua âm nhạc như thấm vào những lớp tế bào, đồng điệu với nỗi nhớ mong, những vết thương của bao người trên thế giới. Như bao người nghệ sĩ khác, câu chuyện đời và cuộc sống riêng tư chính là cầu nối đưa hình tượng nữ ca sĩ Adele đến gần hơn với công chúng.
Tình yêu là chất liệu âm nhạc của Adele, là niềm cảm hứng và là điều mà cả cuộc đời cô theo đuổi. Chính vì thế, dù có bao nhiêu lần tan vỡ đi chăng nữa, cô vẫn thật thà thừa nhận rằng cô khao khát được yêu dù trái tim có rỉ máu nhiều đến thế nào:
“Tôi cảm thấy rất trống rỗng nếu không có chàng trai nào trong đời, ngay cả khi đó chỉ là cảm xúc bất chợt hay say nắng. Tôi không cần cảm giác được yêu mới thấy hạnh phúc.”
Phần lớn các sáng tác của Adele từ album 19 cho đến 21, đều nói về tâm trạng hoang mang của lứa tuổi biết yêu, nhưng xa hơn nữa là mặc cảm của những người bị phản bội, bỏ rơi.
Xen lẫn sự da diết và trầm lắng, những bài hát của Adele còn tiềm tàng tiếng vọng não nề ẩn chứa dư âm ký ức tuổi thơ. Sự phản bội của người yêu càng đau đớn nhức nhối vì nó khơi gợi lại những vết thương tâm hồn đã có từ xa xưa.
Nhắc đến Adele, người ta gọi cô là “Nữ hoàng của những trái tim tan vỡ” bởi những ca khúc của cô như những câu chuyện tình yêu đã qua. Nó không hẳn là những câu chuyện tình buồn, cũng không chỉ có nỗi đau, nó còn là những hồi ức đẹp đẽ nhất của một cuộc tình đã qua.
Dù vậy, những ca khúc của Adele trở thành điểm tựa cho rất nhiều trái tim đã vỡ nát, run rẩy vì yêu thương tìm được nơi nương tựa. Họ nghe nhạc của Adele, họ buồn bã rơi nước mắt nhưng không cô đơn và cảm thấy được cảm thông.
Đi qua những tổn thương, Adele khâu trái tim mình lại bằng âm nhạc và trút hết những buồn đau, tâm tình của mình vào những ca khúc. Nỗi buồn được thể hiện với một tâm thế rất bình thản như thể qua lăng kính của nàng ca sĩ, đó lại là một chất xúc tác cho một tương lai tích cực.
Phong cách sống đáng học hỏi ở Adele
Adele được lòng công chúng nhờ tính cách vô cùng phóng khoáng, cô rất nhiệt tình và thoải mái khi gặp bạn bè và người hâm mộ chứ không hề mắc bệnh ngôi sao. Bên cạnh đó, tình yêu và sự mến mộ mà công chúng dành cho Adele còn đến từ lối sống trong sạch, nói không với thị phi.
Suy nghĩ của Adele về sự nổi tiếng có lẽ sẽ làm nhiều người ngạc nhiên bởi sự chân thành, mộc mạc và rất thật trong suy nghĩ của cô. Xem người yêu và con trai như những món quà vô giá, Adele trân trọng từng giây phút trong cuộc sống bình dị của mình và coi trọng chúng hơn cả công danh, sự nghiệp.
Khi có được hào quang, cô luôn biết cân bằng mọi thứ mà không đánh mất bản thân. Adele luôn tin rằng tài năng thực thụ bao giờ cũng chiến thắng lớp vỏ hào nhoáng bên ngoài, cũng như những vũ đạo nóng bỏng rồi cũng phải nhường chỗ cho âm nhạc đúng nghĩa.
Dù từng nhận nhiều lời nói không hay về cân nặng và thân hình của mình song Adele vẫn luôn hạnh phúc với số đo của mình. Đáp trả lại những lời bình phẩm khiếm nhã về ngoại hình không thanh mảnh của mình là một câu nói đi vào huyền thoại làng nhạc:
“Tôi không làm ra âm nhạc cho những đôi mắt. Tôi làm cho những đôi tai.”
Ở ca sĩ Adele, may mắn chỉ chiếm một phần nhỏ trong sự nghiệp còn phần lớn là những cố gắng, sự cầu tiến cũng như tinh thần lao động nghệ thuật nghiêm túc, chăm chút và tôn trọng từng sản phẩm nghệ thuật.
Chẳng cần số đo ba vòng chuẩn, hay những hành động khoe da thịt, đường cong của bản thân dưới ánh đèn sân khấu, Adele vẫn chiếm trọn trái tim của hàng triệu khán giả trên thế giới bằng giọng hát đi vào lòng người và tính cách chân thành, hài hước vốn có của mình.
Khánh An
