Lao động là đề tài quen thuộc được nhắc đến trong ca dao tục ngữ Việt Nam. “Cày sâu cuốc bẫm” là câu thành ngữ ngợi ca về nét đẹp của sự chăm chỉ, cần cù của mỗi người. Cùng bài viết dưới đây hiểu hơn giá trị nội dung và bài học mà cha ông truyền lại.
Giải thích câu thành ngữ “Cày sâu cuốc bẫm”
“Cày sâu cuốc bẫm” hiểu như thế nào là đúng? Cha ông ta đã mượn hình ảnh làm nông để nói lên điều gì? Trước tiên, cùng phân tích để hiểu rõ nội dung, ẩn ý bên trong câu thành ngữ.
Hiểu đúng về nghĩa đen câu nói
Ngay từ khi mới đọc lên, “cày sâu cuốc bẫm” đã hiện ra hình ảnh của người nông dân Việt Nam từ xa xưa. Với công việc đồng áng quanh năm, cày cuốc trở thành hoạt động hằng ngày của mỗi người dân Việt. Đó không chỉ là việc làm mà còn là nguồn sống của cha ông ta bao đời.
“Cày” “cuốc” là hai dụng cụ làm đồng của người nông dân. Cày là vật có tay cầm, mũi nhọn, được kéo bằng trâu/bò và con người điều khiển phía sau. Cày giúp bới đất lên theo một đường dài để dễ dàng tạo luống cho ruộng. Cuốc là vật có cán bằng tre, gỗ cầm vừa tay, lưỡi bằng sắt, có độ sắc nhất định. Cả hai dụng cụ này đều được con người dùng để bới đất lên, tạo độ tơi, xốp để canh tác.
“Sâu” và “bẫm” là hai tính từ. “Sâu” trong cày sâu ý nói đưa mũi cày xuống càng nhiều càng tốt để nâng được nhiều đất lên nhất có thể. “Bẫm” chính là nhiều, cuốc nhiều lần để vừa cho đất nhỏ, vừa giúp người nông dân dễ dàng dọn dẹp các loại cỏ dại dưới ruộng hơn.
Với hành động “cày sâu cuốc bẫm” câu thành ngữ ý nói: Việc xới đất tơi, xốp, càng chăm chỉ cày, cuốc kỹ càng là điều vô cùng quan trọng trong canh tác nông nghiệp của nông dân. Để có thể cho cây cối tốt tươi, kỹ thuật cày, cuốc sao cho đúng đòi hỏi không chỉ kỹ thuật mà còn sự cần cù, chịu thương chịu khó của người làm nông.
Nghĩa bóng – Ý nghĩa câu “Cày sâu cuốc bẫm”
Trong câu tục ngữ trên, biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng một cách đầy tinh tế. Mượn hình ảnh làm nông, cha ông ta muốn truyền đạt lời khuyên cho con cháu về sau. “Cày sâu” và “cuốc bẫm” ở đây để nói về cách làm việc chăm chỉ, cần cù với hi vọng mang đến kết quả tốt nhất cho tương lai. Mọi khó khăn, gian khổ trong khi làm việc chỉ cần có cố gắng sẽ đạt được kết quả như ý trong công việc. Đó là sự đền đáp vô cùng xứng đáng.
“Cày sâu cuốc bẫm” là lời khuyên chân thành của cha ông tới với mọi tầng lớp, thế hệ. Không có con đường nào là dễ dàng để đi đến với thành công. Nhưng khó khăn cũng không thành trở ngại nếu chúng ta quyết tâm, chịu khó, kiên trì. Đủ nỗ lực và cố gắng, lòng tin, thêm sự chăm chỉ thì chắc chắn sẽ hái được trái ngọt.
Ý nghĩa – Bài học từ thành ngữ “Cày sâu cuốc bẫm”
Từ nội dung được phân tích trên đây, chúng ta có thể rút ra được bài học dành cho bản thân của mình. Đó là những lời khuyên, lời dạy để mỗi người tự tin vượt qua thách thức cuộc đời và đi đến thành công.
Hãy hiểu được giá trị của lao động
Với ý nghĩa của thành ngữ “Cày sâu cuốc bẫm” ta thấy được giá trị của sức lao động to lớn như thế nào. Lao động là cách để mỗi người thể hiện khả năng, kiến thức của mình ở lĩnh vực nào đó. Lao động sẽ mang lại lợi ích cho cá nhân, gia đình, xã hội. Chỉ có làm việc thì chúng ta mới có thể nhận được những thành quả như ý.
Khi nhắc đến lao động, cần phải nhớ 2 chữ: kiên trì. Kiến thức chỉ là nền tảng cho mỗi người bước vào con đường kiếm sống. Nhưng sự kiên trì, thấu hiểu được giá trị của công việc mới là điều đưa chúng ta đến với thành công. Chỉ khi có được điều này, mỗi người mới có thể vượt qua những gian khổ mà cuộc sống mang đến để hưởng “trái ngọt” cuối mùa.
Cố gắng, chăm chỉ, cần cù chắc chắn thàng công
Tại sao cha ông ta luôn đề cao vai trò của sự chăm chỉ, cần cù trong công việc?
Trong cuộc sống, không phải lúc nào con đường đến với thành công đều trải hoa hồng. Nó tiềm ẩn đầy chông gai, thách thức và khó khăn để chúng ta phải tự mình vượt qua. Không phải lúc nào khó khăn cũng sẽ có người giúp đỡ mình. Đôi khi, chỉ còn lại chính bản thân mình với những gian khổ phía trước.
Lúc này, chính sự quyết tâm, sự cần cù, chăm chỉ của bản thân giúp ta vượt qua mọi rào cản của cuộc sống. Tự tin vào năng lực của mình, cố gắng tìm ra hướng giải quyết, chăm chỉ làm lụng, đó là cách để đi qua tất cả chông gai gặp phải ở đường đời. Có câu “Ông trời không phụ lòng người”, chỉ cần bạn quyết tâm cố gắng đến cùng, sự chăm chỉ sẽ được đền đáp xứng đáng.
Tục ngữ – Ca dao về đức tính cần cù, chịu khó
Đức tính cần cù, chịu thương chịu khó như thành ngữ “Cày sâu cuốc bẫm” là điều mà chúng ta luôn tự hào vì mình là người Việt Nam. Để ca ngợi tính cách này, các câu tục ngữ, ca dao, thành ngữ Việt đã làm rất tốt. Hãy cùng xem cha ông ta tự hào về mình như thế nào qua các câu ca sau:
- Có công mài sắt có ngày nên kim.
- Lao động là vinh quang.
- Siêng làm thì có, biếng làm thì không.
- Có chí thì nên.
- Cần cù bù thông minh.
- Tay làm hàm nhai, tai quai miệng trễ.
- Có làm thì mới có ăn/ Không dưng ai dễ đêm phần đến cho.
- Muốn ăn no thì phải chăm làm/ Một hạt lúa vàng chín giọt mồ hôi.
- Trên đồng cạn, dưới đồng sâu/ Chồng cày, vợ cấy con trâu đi bừa.
- Kiến tha lâu cũng đầy tổ.
- Mưa cao chẳng bằng chí dày.
- Chăm thì thì được hưởng no/ Biếng làm suốt kiếp phải lo kiếm tìm.
- Trời sinh voi, trời sinh cỏ. Chăm làm thì đủ, lười lo chẳng thành.
Kết luận
“Cày sâu cuốc bẫm” mang đến bài học, động lực cho tất cả mọi người để luôn luôn nỗ lực, cố gắng làm việc chăm chỉ. Chỉ cần không ngại khó, ngại khổ, lấy kiền trì để chứng tỏ bản thân, mọi khó khăn đều sẽ được đẩy lùi và nhận về toàn trái ngọt. Qua câu thành ngữ, nhất là thế hệ trẻ, chúng ta càng tự hào hơn về những tính cách của người Việt Nam mình. Từ đây, mỗi người trẻ càng phấn đấu và cố gắng phát triển mình hơn.