Phòng vé tại rạp chiếu phim vào những ngày cuối năm đón nhận một vụ nổ lớn từ tác phẩm tâm lí đầy ám ảnh của Todd Philips khi đi vào khai thác nhân vật phản diện khét tiếng Joker với bộ phim lẻ tách biệt hoàn toàn với vũ trụ điện ảnh DCEU.
Trailer chính thức của Joker.
Đào sâu về quá khứ của nhân vật, người ta có thể thấy một bản lề hoàn chỉnh bên trong bối cảnh tàn tạ và mục ruỗng của thành phố Gotham thập niên 80.
Đây là một bộ phim với nhãn dán R dành cho người trên 18 tuổi có lợi nhuận cao nhất lịch sử và sẽ không ngừng tăng trong thời gian tiếp theo. Ngoài ra, bộ phim cũng đã giành nhiều giải thưởng danh giá như Sư tử vàng tại liên hoan phim Venice 2019.
Joker cũng gây nên một làn sóng tranh cãi vô cùng lớn trên truyền thông quốc tế, xuyên suốt từ các chuyên gia phê bình phim tới người xem. Tại Academy Awards đã có những ý kiến tranh cãi không biết nên trao hết giải cho Joker hay là không trao giải gì.
Về phần khán giả, có những ý kiến đánh giá bộ phim là nhạt nhẽo, khó hiểu nhưng cũng có những ý kiến cho rằng đây là một bộ phim tuyệt đỉnh cả về kịch bản cũng như khâu sản xuất.
Joker, bộ phim tâm lý tội phạm tròn vẹn và ám ảnh
Mở đầu cảnh phim là hình ảnh Arthur Fleck ngồi trước tấm gương, cố gắng tìm kiếm cho mình một nụ cười bằng việc dùng tay kéo hai bên miệng để tạo hình. Dẫu cho anh có làm thế nào thì nước mắt anh vẫn cứ rơi, nhòe đi cả lớp trang điểm.
Chỉ một cảnh mở đầu ngắn gọn vậy thôi đã tóm lược được những hàm ý sâu xa của Joker, khẳng định đây là một bộ phim tâm lý, nơi con người đứng bên bờ vực của nỗi đau, cố gắng nở một nụ cười để che đậy đi những bất ổn nơi nội tâm.
Athur Fleck không may mắc chứng bệnh không thể kiểm soát nụ cười. Như bao người đàn ông lương thiện khác, anh sống ở một căn hộ chật hẹp, tồi tàn trong lòng một thành phố chết rỗng cùng với những gánh nặng tài chính và bệnh tật của bản thân, của người mẹ già nhưng anh vẫn khát khao cháy bỏng trở thành một danh hài như thần tượng Murray Franklin.
Chỉ tiếc rằng ước mơ ấy cuối cùng chỉ là một giấc mộng viển vông, khi mà con người sống trong thành phố bị đẩy đến tận cùng của nghèo đói, khủng hoảng kinh tế, chính trị, người ta tổn thương lẫn nhau và bệnh viên tâm thần là nơi sáng sủa bình yên ngăn nắp nhất giữa một thành phố tối tăm thối rữa.
Cái Gotham cần thực sự không phải là những bản hài kịch nữa, cao trào của bộ phim chính là khi Murray Franklin, người mà từng vỗ vai Arthur và nói rằng mong có một người con như vậy, không nhận ra Arthur và chỉ coi Arthur như một trò đùa.
Những bước ngoặt của bộ phim được thể hiện rõ qua những mốc thời gian mà Arthur dần chìm vào bóng tối của tội ác, vẽ nên một ác nhân đang dần sa ngã từ nơi ánh sáng của cuộc sống bình thường.
Joker là một bộ phim lấy chủ đề về một ác nhân, nhưng bộ phim hầu như không có sự xuất hiện của Batman hay một nhân vật nào khác dù đâu đó vẫn có bóng dáng nhà Wayne, bóng dáng của bệnh viện tâm thần Arkham, những địa điểm mà hẳn là các fan của DC comic sẽ nhận ra là thân quen.
Có thể nói, Joker không phải một bộ phim theo trường phái Anti-hero như Venom. Những gì Joker mang lại không phải là những trải nghiệm hành động giật gân mà thay vào đó là cốt truyện, là những khung hình và những diễn xuất thuần tâm lí điển hình xây dựng nên những gì xảy ra trong cảm xúc hỗn loạn của Joker được thể hiện xuất sắc bởi diễn xuất của tài tử Joaquin Phoenix.
Bộ phim còn có một cốt truyện ấn tượng cùng nhiều chi tiết khiến người xem phải hoài nghi, phải suy ngẫm.
Có ý kiến cho rằng Batman hay Bruce Wayne là em trai cùng cha khác mẹ với Joker, có người lại nói toàn bộ câu chuyện phim chỉ là những gì mà Joker tưởng tượng ra khi ở trong bệnh viện Arkham bởi lẽ đầu và kết câu chuyện đều là những khung cảnh thực ảo lẫn lộn.
Ngay cả ở những phân đoạn trung tâm, bộ phim đã phần nào nhấn mạnh việc Joker có vấn đề về tâm lý, có khả năng mắc phải những chứng bệnh tương tự như tâm thần.
Phải kể đến chi tiết khiến nhiều độc giả bị ám ảnh nhất chính là tiếng cười của Joker. Trong tất cả những nghịch lí nặng nề mà bộ phim nhấn mạnh truyền tải, trong tất cả những lộn xộn và hỗn loạn mà người xem trải qua suốt hai giờ đồng hồ, nặng nề nhất vẫn là tiếng cười ấy.
Tiếng cười gằn, đôi lúc cười đến nỗi ho xé ruột gan và khùng khục lên, tiếng cười khiến những người xung quanh khó chịu, ghét bỏ, thậm chí là đánh đập.
Một người không kiểm soát được tiếng cười của mình lại ước ao muốn đem tiếng cười, niềm vui đến cho người khác.
Một người không được sống đúng nghĩa chính mình, cứ vớt vát hi vọng để rồi sự thật lại tàn nhẫn và thất vọng, cuối cùng đã không lựa chọn cười cho người khác mà lựa chọn tiếng cười cho bản thân, trong tận cùng của bạo lực, khủng bố, máu me, trả thù và những chiêu trò quái dị.
Cuối cùng, đọng lại sau bộ phim Joker khiến chúng ta phải tự hỏi rằng, đâu là lý do khiến người ta cười, đâu mới thật sự là một nụ cười ?
Những giá trị nhân văn của bộ phim
Joker lấy chủ đề là một bộ phim tâm lý tội phạm, là hành trình khiến Arthur Fleck sa ngã và trở thành Joker. Xuyên suốt cả bộ phim, tác giả đẩy Arthur Fleck vào những tình cảnh éo le và khiến tất cả người xem cảm thấy đồng cảm với nhân vật ấy, nhân vật mà cả xã hội đã xua đuổi, ruồng bỏ.
Những chi tiết đắt giá ấy của bộ phim khiến người xem hiểu được cái thiện và cái ác tuyệt đối không tồn tại. Nguồn cơn của cái ác có thể được tạo ra bởi chính những hành động tưởng chừng như vô hại, dù chỉ đơn giản là những trò đùa, sự phản bội, hay sự xa lánh.
Tuy nhiên, như đạo diễn Todd Philips đã nói, bộ phim không cổ suý khán giả sử dụng và yêu thích bạo lực. Nó gửi đến một thông điệp sâu sắc hơn, hãy tìm cách để sống, để đối xử với những người xung quanh một cách tốt hơn.
Joker đã tìm cách để sống, đã tìm cách để đối xử với mọi người, tìm cả trong những ảo giác của mình, tìm cả trong bệnh viện nhi và bệnh viện tâm thần. Thật đáng buồn là không có ai tìm cách đối xử với anh, họ bắt một người bị tâm thần phải cố gắng tỏ ra là bình thường.
Nỗ lực đáng kinh tởm ấy đã không cứu vớt một con người mà ngược lại còn huỷ hoại và tha hoá nó. Con người đã tự ép nhau đeo mặt nạ và làm những chú hề, khi cuộc sống vốn dĩ đã không mấy gì dễ chịu.
Suy thoái kinh tế trong Joker ấy, bàng hoàng thay, lại kéo theo cả những suy thoái đạo đức và tinh thần.
Ngoài ra, khung cảnh hỗn loạn cuối bộ phim cũng như truyền tải một thông điệp rằng, chúng ta đều là những gã hề, bị cuộc đời thao túng, chỉ chực đeo lên một chiếc mặt nạ và nổi loạn.
Joker là một bộ phim tuyệt vời trong khâu sản xuất
Có lẽ sẽ cần nhiều hơn vài dòng để có thể nói về bộ phận sản xuất của bộ phim Joker, từ những góc quay tuyệt vời tới phần âm nhạc có thể nói là khiến người ta rùng mình vì sự bi tráng.
Những cảnh quay ấn tượng như Joker nhảy trong nhà kho, hay là khiêu vũ giữa những hỗn loạn cháy nổ của thành phố Gotham. Ngoài ra, bộ phim mang một màu sắc u ám và đúng chuẩn Cinematic.
Điều đó giúp cho Joker giành được đề giải Vệ tinh cho quay phim xuất sắc nhất, giải Vệ tinh cho âm thanh, giải Quả cầu vàng cho nhạc phim gốc hay nhất.
Diễn xuất đỉnh cao của Joaquin Phoenix
Nhắc đến thành công của Joker, chúng ta không thể không nhắc tới diễn xuất tuyệt vời của Joaquin Phoenix. Nam diễn viên để làm tròn vai diễn hết mức có thể đã phải nghiên cứu rất nhiều tài liệu về tội phạm chính trị, những người bệnh tâm thần, người mắc chứng cười mất kiểm soát.
Có thể nói, việc biểu đạt một Joker từ trạng thái bình thường đến điên loạn như vậy, Joaquin Phoenix đã phải dành ra rất nhiều tâm huyết cũng như sử dụng hết khả năng diễn xuất của mình.
Quả nhiên thực tế đã chứng minh, Joaquin Phoenix đã thành công và Joker của anh đã vượt qua được cái bóng của người tiền nhiệm – “Joker bất tử” Health Ledger để lại.
Chốt lại, chúng ta có thể thấy những con số không hề nói dối, thành công của Joker là một thành công vang dội cả về tính chuyên môn lẫn thị trường. Bộ phim với cách dẫn dắt cảm xúc của người xem một cách trọn vẹn và độc đáo quả nhiên đã để lại không ít những ấn tượng, thích thú và sự công nhận dành cho Joker.
Nếu ai đã bỏ lỡ cơ hội để xem bộ phim này ở trên màn ảnh rộng, thì một buổi xem phim tại nhà có lẽ cũng là một trải nghiệm tuyệt vời khi Joker chính là một bộ phim tuyệt đỉnh đáng để thưởng thức.
Nguyễn Nam
