Đồi gió hú là tác phẩm đầu tay và cũng là duy nhất trong sự nghiệp sáng tác của nữ tác giả Emily Bronte. Cả cuốn tiểu thuyết khắc họa tình yêu đầy ngang trái giữa Catherin Earnshaw và Heathcliff cùng với tham vọng chiếm hữu đầy ám ảnh nhất khiến người đọc không ngừng thổn thức.
Bi kịch trong Đồi gió hú được bắt đầu với chuyện tình giữa hai số phận trái ngược nhau. Nàng Catherin là một tiểu thư yêu kiều, cao quý còn Heathcliff chỉ là một cậu bé khốn khổ, sống dưới thân phận con nuôi của gia đình Earnshaw.
Cả hai cùng nhau lớn lên, cùng nhau trưởng thành và cũng chính vì thế hai trái tim ấy không biết từ lúc nào có cùng chung nhịp đập. Nhưng chính vì khoảng cách địa vị cùng với những chuẩn mực xã hội đã khiến họ chẳng thể nào có được một kết thúc trọn vẹn cho tình yêu của mình.
Nhưng nếu chỉ dừng lại ở bi kịch tình yêu ngang trái đó thì Đồi gió hú đã chẳng thể nào trở thành một trong những tác phẩm vĩ đại nhất của nước Anh thời bấy giờ. Bởi hơn thế nữa nó khắc họa con người một cách trần trụi nhất khi đối mặt với tình yêu và bản ngã của mình.
Tâm hồn nổi loạn dưới hình bóng đầy dịu dàng
Emily Bronte sinh vào tháng 7 năm 1818, từ giã cõi đời ở tuổi ba mươi và đồng thời cũng là nữ tác giả đã khiến cả nước Anh phải chấn động với duy nhất một tác phẩm của mình. Sinh ra trong một gia đình với sáu người con, hai chị cả lại mất sớm vì bệnh lao thế nhưng trong chính hoàn cảnh éo le ấy, năng khiếu văn học của bà lại nảy nở một cách diệu kì.
Cả cuộc đời Emily chỉ có một lần xa nhà đó là khi bà nhận làm gia sư tại trường nữ thục Patchett ở đồi Law sáu tháng liền nhưng sau đó lại xin thôi việc vì quá nhớ gia đình.
Có lẽ chính vì thế mà miền quê Yorkshire đã hiển nhiên trở thành bối cảnh của Đồi gió hú. Đây chính là quê hương của bà và là nơi mà bà chìm vào giấc ngủ vĩnh hằng của mình.
Tài năng của Emily chỉ được cả thế giới biết đến khi người chị Charlotte phát hiện những tập thơ và thuyết phục bà xuất bản những bài thơ ấy. Cũng từ đây, sự nghiệp văn chương của nữ nhà văn bắt đầu khởi sắc.
Sống ở thế kỉ 19, khoảng thời gian tồn tại một xã hội rất khắc khe và có những chuẩn mực được đặt ra riêng cho phụ nữ đã khiến Emily phải che dấu thân phận của mình dưới bút danh hoàn toàn mới đó là Ellis Bell.
Và ngay sau khi ra mắt cuốn tiểu thuyết đầu tay của mình, bà đã khiến giới phê bình lẫn độc giả phải chấn động vì đã sáng tạo nên một cấu trúc mới đó là “truyện lồng trong truyện”, điều mà không một tác giả nào có thể làm lúc bấy giờ.
Mặc dù nhận được nhiều ý kiến trái chiều thế nhưng có thể nói Đồi gió hú là tác phẩm thành công nhất của ba chị em nhà Bronte. Kiệt tác ấy đã giúp Emily nâng tầm tên tuổi của mình và giúp bà trở thành một trong những viên ngọc quý nhất trong văn đàn nước Anh cho đến tận bây giờ.
Trái với nhiều suy nghĩ rằng Emily Bronte là một phụ nữ can đảm, mạnh mẽ và đầy nhiệt huyết thì ngược lại bà được miêu tả là một người đầy dịu dàng, khiêm tốn thậm chí có phần nhút nhát, rụt rè.
Cũng vì lẽ đó nên đến bây giờ người đời vẫn không thể hiểu rằng điều gì đã khiến bà xây dựng một tác phẩm đầy điên loạn, dữ dội đến mức hoang dại như thế.
Có lẽ một phần tâm hồn của bà đã gửi gắm trong chính tác phẩm của mình. Nổi loạn, tự do tựa như những cơn gió đang rít gào và đang len lỏi từng ngóc ngách của các lâu đài trong Đồi gió hú.
Hành trình tìm lại chính mình trong Đồi gió hú
Khác với những tác phẩm đương thời, Đồi gió hú không trực tiếp vào câu chuyện mà đã dẫn dắt chúng ta qua một cánh cửa khác.
Mở đầu tác phẩm là hình ảnh của ông Lookwood tới thăm hỏi ngưởi chủ nhà Heathcliff của mình. Bão tuyết khiến ông không thể quay trở về căn nhà đang thuê mà chỉ có thể tạm trú tại một căn phòng đã bị bỏ trống từ lâu trong căn nhà của Heathcliff.
Ở đây ông gặp ác mộng về một hồn ma kì lạ mang tên Catherin đang cầu xin cho được vào căn phòng thì Heathcliff đã mau chóng đến đuổi Lookwood về nhà.
Trở về với cơn hằn học thế nhưng ông nhanh chóng được bà quản gia Nelly Dean, đây là một người giúp việc đã trải qua ba đời của dòng họ Earnshaw lẫn Linton kể một câu chuyện từ rất lâu về trước.
Một câu chuyện của quá khứ thế nhưng đến hiện tại mọi thứ vẫn đang tiếp diễn hàng ngày. Đó là một buổi đông rét đến thấu xương, khi ông Earnshaw đem một cậu bé tội nghiệp đầy rách rưới trở về và nhận làm con khi chính ông cũng đã có một cậu con trai tên Hindley và Catherin.
Có được sự cưng chiều của ông Earnshaw nên những tháng ngày sau đó của cậu vô cùng hạnh phúc và vui vẻ. Nhưng mọi thứ chẳng kéo dài được bao lâu thì người đàn ông nhân từ ấy qua đời, còn cậu con trai Hindley quyết định trở về và đoạt lại quyền thừa kế của mình.
Từ một cậu bế được cưng chiều thế nhưng Heathcliff nhanh chóng bị đối xử không khác gì người làm trong nhà. Cậu dần trưởng thành bởi những trận đòn roi của Hindley, bị đối xử đầy khinh miệt và tàn nhẫn.
Nhưng trong suy nghĩ của cậu trai gai góc Heathcliff, thứ hình phạt tàn động hơn cả những trận đòn roi ấy là không được chạy nhảy tự do với cô bé Catherin nơi đồng hoang.
Tình yêu giữa hai đứa trẻ cứ thế lớn lên từng ngày thì bỗng Catherin nhận được lời cầu hôn của Edgar Linton, một cậu bạn thân thiết và là thanh mai trúc mã của cô nàng. Bấy giờ, với sự khắc khe trong xã hội đã khiến nàng buộc phải đồng ý.
Chính cái đêm định mệnh ấy Heathcliff cũng biệt tích biệt tăm. Không ai biết cậu đi đâu hay làm gì nhưng có một điều chắc chắn rằng cậu đã đem theo mình một trái tim rỉ máu vì tan vỡ.
Một thời gian sau khi đã thành công và gia nhập quân đội, Heathcliff quay trở lại với mục đích trả thù tất cả những người đã ngăn cản cậu đến với Catherin.
Thế nhưng giờ đây nàng đã trở thành Catherin Linton và có một cuộc hôn nhân vô cùng hạnh phúc với Edgar năm xưa từng cầu hôn cô.
Nhưng điều đó không hề làm giảm bước chân của Heathcliff bởi không còn là cậu bé bị chèn ép ngày nào, anh đã trở thành một quý ông đầy khôn ngoan, liều lĩnh và có thể làm bất cứ điều gì để thỏa mãn trái tim thù hận của mình.
Đầu tiên là với Hindley, người đã hành hạ anh năm xưa. Heathcliff đã dụ dỗ hắn vào những ván bài sa đọa, vào những thứ rượu bia đang bào mòn sức khỏe hắn hàng ngày. Để rồi khi thức giấc mọi thứ đã từng là của mình nay cũng nhẹ nhàng rơi vào tay Heathcliff.
Đến chính đứa con Hareton của hắn cũng bị đẩy vào cảnh rách rưới, dơ bẩn như cách Hindley đã làm với Heathcliff khi xưa.
Nhưng âm mưu của Heathcliff chưa dừng lại ở đó. Mục đích lớn lao hơn thế nữa mà anh đang nhắm đến đó chính là nhà Linton. Anh mong muốn họ phải bị đày xuống địa ngục, cướp hết tài sản của họ và hành hạ họ từng ngày vì đã cướp mất Catherin khỏi tay anh.
Heathcliff đã rất khôn ngoan khi dụ dỗ em ruột của Edgar là Isabella Linton, anh rót mật vào tai cô và gieo những hạt mầm nhỏ bé trong tim của cô để rồi nó lớn lên như một cây cổ thụ chắn hết mọi lời cảnh báo về sự nguy hiểm của những người xung quanh về Heathcliff.
Giọt nước tràn ly này đã khiến Edgar, Heathcliff lẫn Catherin xung đột với nhau. Mọi thứ như vượt tầm kiểm soát khiến Catherin đổ bệnh. Tưởng chừng như đó chỉ là cơn cảm nhẹ, thế nhưng nó nhanh chóng trở thành chứng viêm não và hành hạ Catherin mỗi ngày.
“Anh và Edgar đã làm tan nát trái tim em, Heathcliff ạ, thế mà cả hai đều tìm đến em như thể các anh chính là những nạn nhân đáng thương lắm. Em sẽ không thương xót anh đâu. Anh đã giết em, vậy mà sao anh còn khỏe mạnh đến thế ! Anh định sống bao nhiêu năm nữa sau khi em đã ra đi.” -Catherin
Bệnh tật có thể giết cô hàng ngày thế nhưng tình yêu này mới là thứ bào mòn cô mỗi đêm. Cuối cùng, Catherin mất đi, bỏ lại người chồng Edgar một mực thương yêu cô, bỏ lại chàng trai đã lấy mất trái tim cô năm xưa nhưng hơn hết cô đã để lại trên đời một sinh linh khác của mình đó chính là đứa con gái Cath Linton.
Sự ra đi của Catherin như một lời cảnh tỉnh vì cô đã chẳng làm theo con tim của mình, để rồi phải bị dày vò bởi bệnh tật và sự căm thù của hai người đàn ông cô yêu thương.
Nhưng sự thù hằn của Heathcliff chưa bao giờ lắng đi mà chúng còn mãnh liệt và điên cuồng hơn trước. Anh nhẫn tâm tiếp tục lợi dụng đến cả thế hệ sau là những đứa con đứa cháu của mình để hoàn thành âm mưu của mình.
Bi kịch tiếp nối qua những thế hệ sau
Cả cuộc đời Heathcliff giờ đây đã bị vùi xuống địa ngục bởi sự cuồng si đến mức ám ảnh với tình yêu của mình. Thế nhưng con người tàn độc ấy chưa từng ăn năn hối cãi bất chấp mọi thứ dẫu trái tim đã méo mó đến dị dạng.
Nửa sau của câu chuyện khiến người đọc sửng sốt với tâm lí đầy cực đoan của Heathcliff khi đến chính cả con của mình anh ta cũng nhẫn tâm lợi dụng để nó trở thành một công cụ phục thù. Kể cả đứa con gái của tình yêu đời anh là Cath Linton cũng không dễ dàng thoát khỏi số phận.
Vòng xoáy của sự hận thù cứ thế tiếp diễn mãi chưa từng dừng lại chỉ đến khi người đã tạo ra nó thức tỉnh.
Heathcliff đã sống một đời cô độc và với dã tâm của mình anh cũng muốn kéo những người xung quanh vào chính nỗi cô độc ấy. Heathcliff đã nuốt chửng biết bao số phận và sinh mạng đến cả Cath Linton cũng đau đớn thốt lên rằng ngay cả khi Heathcliff chết đi cũng sẽ không một ai rơi nước mắt hay đau đớn thay anh.
Nhưng đến giờ phút sắp bị vùi xuống địa ngục Heathcliff mới biết rằng anh chẳng cần đến bất cứ sự tiếc thương nào của đám người ở đây vì chính anh đã tìm được thiên đàng của mình và tìm được trái tim đã bị đánh mất ngày nào.
Không một kết thúc nào có thể trọn vẹn hơn cho cả ba người Heathcliff, Catherin và Edgar ngoài cái chết. Chỉ khi các nấm mồ ấy sát bên nhau họ mới tìm lại được bản thân một lần nữa và cũng chính cái chết ấy mới có thể mang đến một khởi đầu hoàn toàn mới cho cả ba.
Ngọc Anh
